Chính quyền Colombia đã công bố triển khai cuộc thám hiểm để trục vớt những đồ vật “vô giá” từ xác tàu buồm huyền thoại San Jose bị đắm vào thế kỷ 18.
Chiếc tàu buồm San Jose thuộc sở hữu của hoàng gia Tây Ban Nha và bị hải quân Anh đánh chìm vào năm 1708 gần Cartagena ở Colombia. Chỉ có vài người trong số đoàn thủy thủ khoảng 600 người sống sót, theo AFP.
Con tàu khi đó đang chất đầy kho báu như ngọc lục bảo và khoảng 200 tấn đồng xu vàng từ Tân Thế giới để về địa phận của Vua Philip V của Tây Ban Nha. Chính quyền Colombia thông báo phát hiện xác tàu vào năm 2015.
Bộ trưởng Văn hóa Colombia Juan David Correa ngày 23.2 cho biết sẽ sử dụng robot tự hành dưới nước để vớt một phần đồ vật từ xác tàu lên từ tháng 4 đến tháng 5. Hoạt động này sẽ tiêu tốn hơn 4,5 triệu USD.
Vị trí cụ thể của chiến dịch không được tiết lộ nhằm bảo vệ kho báu khảo cổ này. Tuy nhiên, ông Correa cho biết robot sẽ hoạt động ở độ sâu 600 mét. Những đồ vật sẽ được trục vớt gồm đồ gốm, đồ gỗ và một phần vỏ tàu, sao cho không làm biến đổi hay hư hại xác tàu.
Nhà nghiên cứu Alexandra Chadid của hải quân Colombia nói rằng hầu hết vật thể trên tàu đã bị thay đổi về vật lý và hóa học sau 3 thế kỷ nên có thể rã ra khi được đưa ra khỏi nước.
Chiến dịch trục vớt của Colombia gây ra tranh cãi bởi số đồ vật có giá trị về mặt khảo cổ lẫn kinh tế trên tàu. Tây Ban Nha tuyên bố kho báu đó là của họ bởi nó nằm trên con tàu của nước này. Trong khi đó, bộ tộc Qhara Qhara của Bolivia nói rằng họ nên được sở hữu kho báu bởi Tây Ban Nha đã ép buộc cư dân bản địa khai thác số kim loại quý nói trên.
Tổng thống Colombia Gustavo Petro muốn trục vớt và đảm bảo số kho báu này được giữ lại Colombia. Đại sứ Tây Ban Nha tại Colombia Joaquin de Aristegui nói đã chỉ thị đưa ra thỏa thuận song phương với Colombia về việc bảo vệ xác tàu. Người bản địa của Bolivia muốn làm việc với chính quyền Tổng thống Petro và đề nghị trao trả một vài món đồ từ con tàu.
Trong khi đó, Tòa Trọng tài thường trực của Liên Hiệp Quốc đang phân xử vụ tranh chấp giữa Colombia và công ty thám hiểm Sea Search Armada của Mỹ, bên tuyên bố đã tìm thấy xác tàu lần đầu tiên vào hơn 40 năm trước. Công ty đòi 10 tỉ USD, bằng một nửa giá trị ước tính hiện tại của xác tàu.
T.P