Đình Hàng Kênh, một trong hai ngôi đình (cùng với đình Kiền Bái – Thủy Nguyên) có niên đại sớm nhất và đẹp nhất ở Hải Phòng. Đến nay Đình Hàng Kênh vẫn bảo tồn được gần như nguyên vẹn các yếu tố gốc từ lúc khởi dựng và được xếp hạng di tích kiến trúc – nghệ thuật cấp quốc gia ngay từ đợt đầu, năm 1962.
Hơn 300 năm thăng trầm của lịch sử và thời gian, đình vẫn được bảo lưu gần như nguyên vẹn. Trong đó, tòa Đại đình là kiến trúc quan trọng nhất trong tổng thể của đình, gồm 7 gian tiền tế, 3 gian ống muống, 3 gian hậu cung và đặc biệt còn giữ được nguyên vẹn hệ thống ván sàn lòng thuyền hiếm có.
Trên mái đình là hình ảnh đôi rồng được đắp theo phong cách “lưỡng long chầu nguyệt”, mang đặc trưng nghệ thuật thế kỷ XIX, mới được đắp lại trong những lần tu sửa gần đây.
Hai bên bờ nóc của mái đình được thiết kế khá độc đáo với hai con rồng ngậm lấy bờ nóc. Bốn đầu mái uốn cong hình bốn con cá sấu cùng đôi rồng quấn quýt lấy nhau như muốn đưa cả ngôi đình bay lên.
Tiền tế đình Hàng Kênh gồm 7 gian, trong lòng tòa tiền tế có hệ thống ván sàn lòng thuyền độc đáo.
Hệ khung của tòa tiền tế được dựng trên 40 cột gỗ lim, kê trên 40 tảng đá xanh nguyên khối.
Phía sau Tiền đường là Hậu đường, nơi thờ Đức Vương Ngô Quyền, người đã lãnh đạo nhân dân ta đánh tan quân Nam Hán trên sông Bạch Đằng vào năm 938, mở ra kỷ nguyên độc lập, tự chủ cho dân tộc.
Không chỉ vào các dịp lễ tết, mà hàng ngày, rất đông người dân thành phố Hải Phòng đến đình Hàng Kênh thắp hương tưởng nhớ Đức Vương Ngô Quyền.
Nét đặc sắc, độc đáo của đình Hàng Kênh được thể hiện ở nghệ thuật điêu khắc với hàng trăm mảng chạm tinh xảo, đề tài chủ đạo Long – Phượng, đưa đình Hàng Kênh trở thành một Bảo tàng nghệ thuật điêu khắc sống động, một kiến trúc tiêu biểu trong các ngôi đình Việt Nam.
Đặc biệt, trong các mảng chạm khắc hình ảnh 400 con rồng mang những dáng vẻ, tư thế khác nhau: khi thì tạc theo từng ổ, khi lại là rồng mẹ quấn quýt bên rồng con giữa rừng hoa lá, cỏ cây…
Theo các nhà nghiên cứu, không chỉ tạo nên các mảng chạm khắc đầy sống động, các thợ điêu khắc thời xưa thông qua ngôn ngữ điêu khắc đã gửi lên thần linh và gửi lại hậu thế một ước nguyện truyền đời, đó là cầu mong mưa thuận gió hòa, mùa màng tươi tốt, vạn vật sinh sôi nảy nở.
Văn Từ đình Hàng Kênh, nơi thờ Khổng Tử, nhà giáo Chu Văn An và các vị quan trạng người Hải Phòng là Trạng Trình Nguyễn Bỉnh Khiêm, Trạng nguyên Lê Ích Mộc, Trần Tất Văn.
Đình Hàng Kênh không chỉ là di tích lịch sử, văn hóa lâu đời, là điểm du lịch hấp dẫn mà còn là nơi diễn ra nhiều hoạt động văn hóa – xã hội của nhân dân khu vực Hàng Kênh nói riêng và người dân Hải Phòng nói chung.
T.P