Bộ trưởng Tài chính Mỹ Janet Yellen dự kiến trao đổi với các công ty Mỹ về tình trạng dư thừa công suất công nghiệp của Trung Quốc, đặc biệt trong lĩnh vực năng lượng mặt trời và xe điện (EV), tại cuộc họp diễn ra trong chuyến thăm Trung Quốc vào tuần tới.
Nội dung cuộc trao đổi được cho là sẽ tác động tới diễn biến cuộc họp của bà với các quan chức Trung Quốc tại Bắc Kinh.
Cuộc trao đổi của bà Janet Yellen với các doanh nghiệp Mỹ sẽ kéo dài 1 tiếng rưỡi vào chiều 5.4, theo SCMP. Thời lượng cuộc trao đổi dài gấp đôi so với dự kiến ban đầu là 45 phút và diễn ra tại thành phố Quảng Châu.
Chuyến công tác tại Trung Quốc của bà Yellen diễn ra vài tháng trước cuộc bầu cử Tổng thống Mỹ vào tháng 11 tới, khi căng thẳng song phương đang gia tăng. Tình trạng dư thừa công suất đang được xem là một góc độ mới trong căng thẳng giữa 2 nước. Mỹ đã hành động để hạn chế nhập khẩu xe điện từ Trung Quốc và gần đây Bắc Kinh gửi đơn lên Tổ chức Thương mại Thế giới khiếu nại về trợ cấp “phân biệt đối xử” để loại trừ các nhà sản xuất Trung Quốc.
Ngày 27.3, bà Yellen nêu vấn đề này tại nhà máy sản xuất pin mặt trời ở Norcross, bang Georgia. “Tôi sẽ truyền đạt rằng việc dư thừa công suất gây rủi ro không chỉ cho người lao động và doanh nghiệp Mỹ cũng như nền kinh tế toàn cầu mà còn đặt ra rủi ro cho năng suất và tăng trưởng của nền kinh tế Trung Quốc” – bà nói.
Bộ trưởng Tài chính Mỹ cam kết thúc đẩy những người đồng cấp Trung Quốc có động thái cần thiết để giải quyết vấn đề này, tạo ra sân chơi bình đẳng cho các doanh nghiệp và người lao động Mỹ.
Sau hoạt động tại Quảng Châu, bà Yellen sẽ tới Bắc Kinh để gặp các quan chức kinh tế cấp cao của Trung Quốc, có khả năng là Phó Thủ tướng Hà Lập Phong, Bộ trưởng Thương mại Vương Văn Đào và Thống đốc Ngân hàng Trung ương Phan Công Thắng.
Scott Paul – Chủ tịch của Liên minh Sản xuất Mỹ, tổ chức phi lợi nhuận do các nhà sản xuất Mỹ và công đoàn United Steelworkers thành lập năm 2007 – cho biết, tình trạng dư thừa công suất của Trung Quốc đã gây tổn hại cho nhiều ngành công nghiệp ở Mỹ trong hai thập kỷ qua.
“Điều quan trọng là chính quyền và Quốc hội phải chủ động triển khai các công cụ thương mại hiện có và phát triển các công cụ mới để ngăn chặn tình trạng mất việc làm trước khi quá muộn” – ông nói.
SCMP nhận định, tiến trình này dường như đã bắt đầu. Cuối tháng 2 năm nay, Nhà Trắng có thông cáo mạnh mẽ về chủ đề này, coi dư thừa năng lực xe điện của Trung Quốc là mối đe dọa sắp tới. “Các chính sách của Trung Quốc có thể khiến xe của nước này ngập tràn thị trường, đặt ra rủi ro cho an ninh quốc gia của chúng ta” – thông cáo của Nhà Trắng lưu ý.
Chính phủ Mỹ đã loại pin xe điện, vật liệu pin hoặc phương tiện có chứa pin của Trung Quốc khỏi các khoản miễn giảm thuế hoặc trợ cấp trong khuôn khổ các biện pháp hạn chế áp dụng với “các tổ chức nước ngoài đáng lo ngại”. Liên minh châu Âu cũng bắt đầu cuộc điều tra chống trợ cấp với xe điện của Trung Quốc – tiền đề cho mức phạt thuế tới 2 con số.
Ngày 28.3, Người phát ngôn Bộ Ngoại giao Trung Quốc Lâm Kiếm nhấn mạnh, ngành năng lượng mới của Trung Quốc đã phát triển nhờ chất lượng sản phẩm và đổi mới sáng tạo trong bối cảnh cạnh tranh toàn cầu chứ không phải nhờ trợ cấp và chủ nghĩa bảo hộ.
“Trách nhiệm của tất cả các bên, bao gồm cả Mỹ, là bảo vệ chuỗi cung ứng và chống bá quyền” – ông Lâm Kiếm nói.
T.P