Mỹ, Anh và Úc ngày 8.4 cho hay họ đang xem xét hợp tác với Nhật Bản thông qua thỏa thuận AUKUS, theo một tuyên bố chung.
Theo Reuters dẫn lại tuyên bố chung do chính phủ Anh công bố, các cuộc tham vấn về hợp tác trong tương lai giữa ba đối tác AUKUS và các quốc gia khác, trong đó có Nhật Bản, sẽ bắt đầu trong năm nay.
Tuyên bố chung được đưa ra trước khi hội nghị thượng đỉnh giữa Tổng thống Mỹ Joe Biden và Thủ tướng Nhật Bản Kishida Fumio, dự kiến diễn ra tại Washington D.C vào ngày 10.4, sẽ đề cập đến khả năng Nhật Bản tham gia các dự án về “năng lực tiên tiến” của AUKUS.
Thỏa thuận AUKUS, được Mỹ, Anh và Úc lập ra vào năm 2021, nằm trong khuôn khổ nỗ lực chung nhằm đương đầu sức mạnh ngày càng tăng của Trung Quốc ở khu vực Ấn Độ Dương – Thái Bình Dương. Trong khi đó, Trung Quốc gọi AUKUS là nguy hiểm và cảnh báo liên minh này có thể thúc đẩy một cuộc chạy đua vũ trang trong khu vực.
Giai đoạn hay được gọi là “trụ cột” đầu tiên của AUKUS được thiết kế để cung cấp các tàu ngầm tấn công chạy bằng năng lượng hạt nhân cho Úc. Tuyên bố do chính phủ Anh công bố không đề xuất Nhật Bản sẽ tham gia phần này.
Trụ cột thứ hai tập trung vào việc cung cấp các năng lực tiên tiến và chia sẻ công nghệ trên nhiều lĩnh vực như điện toán lượng tử, bội siêu thanh, trí tuệ nhân tạo và công nghệ mạng.
Trong tuyên bố chung nói trên, Mỹ, Anh và Úc nhấn mạnh: “Nhận thấy sức mạnh của Nhật Bản và mối quan hệ đối tác quốc phòng song phương chặt chẽ với cả ba nước, chúng tôi đang xem xét hợp tác với Nhật Bản trong các dự án năng lực tiên tiến thuộc trụ cột hai của AUKUS”.
Trong khi đó, Chánh văn phòng Nội các Nhật Bản Hayashi Yoshimasa trước đó cùng ngày nói rằng chưa có quyết định nào về việc hợp tác với AUKUS.
Trụ cột hai của AUKUS đã phải đối mặt với những trở ngại do Mỹ hạn chế chia sẻ bí mật công nghệ với Úc và Anh, dù những nước này nằm trong số những đối tác đáng tin cậy nhất của Washington.
Ông Bill Greenwalt, cựu quan chức cấp cao của Lầu Năm Góc về chính sách công nghiệp, cho hay còn quá sớm để thảo luận về sự tham gia của Nhật Bản. “Nếu Mỹ không thể hội nhập với Anh và Úc về vấn đề quan trọng như AUKUS, thì sẽ không có cơ hội làm được điều đó với Nhật Bản, vốn có bộ máy an ninh vẫn còn ở chế độ thời bình và chưa phát triển đầy đủ”, ông Greenwalt nhận định.
Trong tháng 2, Nhật cho hay họ sẽ đưa ra luật an ninh kinh tế để cho phép nước này phân loại nhiều thông tin hơn vào dạng bí mật và yêu cầu nhân viên tại các công ty có quyền truy cập vào thông tin đó phải trải qua quy trình kiểm tra an ninh.
Mỹ “cải tổ” bộ chỉ huy quân sự ở Nhật Bản
Nhật còn nhấn mạnh sẽ tăng cường an ninh mạng, trong đó có cam kết thành lập lực lượng an ninh mạng gồm 20.000 người và viết dự luật cho phép họ tham gia vào hoạt động bảo vệ an ninh mạng tích cực nhằm loại bỏ các cuộc tấn công mạng tiềm tàng.
Thứ trưởng Ngoại giao Mỹ Kurt Campbell, kiến trúc sư chủ chốt của chính sách Ấn Độ Dương-Thái Bình Dương của Mỹ và là người đề xuất mở rộng sự tham gia vào trụ cột hai của AUKUS, trong tuần trước cho hay Mỹ đang khuyến khích Nhật Bản làm nhiều hơn để bảo vệ quyền sở hữu trí tuệ và buộc các quan chức chịu trách nhiệm về các bí mật, theo Reuters.