Thành ngữ Việt Nam có câu “Ngư ông đắc lợi”. Trong lúc cuộc chiến giữa Iran và Israel chưa có hồi kết thì “Ngư ông” ở đây là Nga được hưởng lợi rõ nhất.
Câu thành ngữ quen thuộc này hiểu theo nghĩa đen là, khi con trai và con cò giành nhau phần thắng thì điều bất ngờ là ngư ông được hưởng lợi. Còn theo nghĩa bóng thì, một khi có sự tranh chấp kéo dài giữa hai bên, người thứ ba sẽ được hưởng lợi.
Iran là đồng minh thân thiết với Nga. Còn Israel là “bạn vàng” của Mỹ. Khi hai quốc gia Trung Đông choảng nhau bao giờ họ cũng dựa hơi ông bạn lớn bên cạnh. Gần đây những diễn biến căng thẳng giữa Iran và Israel đều có sự tính toán và giúp sức của hai cường quốc. Đồng thời cuộc chiến Trung Đông cũng có mối liên hệ với chiến sự tại Ukraine.
Xin điểm lại để quý độc giả tiện theo dõi. Vào đêm 13, rạng sáng 14/4, Tehran bất ngờ tấn công trả đũa Israen. Đây là cuộc tấn công bất ngờ và rất lớn nhằm trả thù việc Jerusalem đánh vào Tòa Đại sứ của Irran tại Syria khiến 7 thành viên cấp cao của Lực lượng vệ binh cách mạng thiệt mạng. Trong cuộc tấn công này, Iran đã dùng tới 170 máy bay không người lái (UAV) tự sát, 120 tên lửa đạn đạo.
Có điều gì ngẫu nhiên khi cũng vào đêm 13/4, Nga dùng 10 UAV Shaded (do Iran sản xuất) đánh vào lãnh thổ Ukraine? Dường như có bàn tay vô hình nào chỉ huy chung hai “chiến trường” này. Đấy là một câu nghi vấn. Còn theo các chuyên gia ở Viện nghiên cứu chiến tranh (ISW – Mỹ) thì, trong cuộc tấn công máu đòi trả máu, Iran đã triển khai chiến thuật mà Moscow thực hiện ở Ukraine. Chiến thuật đó là: kết hợp giữa tên lửa đạn đạo, tên lửa hành trình và UAV để xuyên thủng hệ thống phòng không tiên tiến của phương Tây.
Trong hệ thống phòng không tiên tiến ấy, đáng lo ngại là Iron Dome (vòm sắt). Jerusalem luôn tự hào rằng, hệ thống này được sự hỗ trợ của Mỹ, dễ dàng bắn hạ tên lửa tầm ngắn. Nó đã từng đánh chặn hàng nghìn quả tên lửa kể từ khi được kích hoạt vào đầu thập niên trước – bao gồm hàng nghìn lần đánh chặn trong cuộc chiến hiện nay chống Hamas và Hezbollah. Thế nhưng khi kết hợp giữa tên lửa đạn đạo, tên lửa hành trình và UAV thì vòm sắt cũng chào thua.
Bây giờ trở lại vấn đề “Ngư ông” Nga được hưởng lợi gì? Lợi ích trông thấy là Nga sẽ bán được nhiều dầu mỏ, vì nước này là nhà xuất khẩu dầu thô hàng đầu thế giới. Chiến tranh Trung Đông khiến cho thị trường năng lượng chao đảo. Ngay từ trước khi Iran tấn công Israel, những lo ngại về cuộc chiến đã đẩy giá dầu lên cao ngất. Giá dầu thô Brent tăng 71 cent, tương đương 0,85 tăng lên mức 90,4 USD/thùng, đây là mức cao nhất kể từ tháng 10/2023. Còn tại Mỹ, giá dầu thô Wesr Texas tăng 64 cent, lên mức 85,7 USD/thùng.
Sắp tới giá dầu sẽ chưa thể quay đầu. Đương nhiên mức tăng giá cao hay thấp phụ thuộc vào phản ứng của Israel tấn công trở lại Iran theo kịch bản nào, hoặc ngừng không tấn công. Chỉ với mức giá dầu thô như hiện nay, Nga đã ung dung hưởng lợi. Nguồn doanh thu từ dầu sẽ tăng vọt và Moscow yên tâm đầu tư cho cuộc chiến tại Ukraine.
Không chỉ có thế, “Ngư ông” đắc lợi còn là vì, khi lửa cháy lan trong khu vực, Mỹ và đồng minh sẽ tập trung lo lắng cho Israel mà “để quên” ông bạn liều lĩnh và hiếu thắng Ukraine.
Lúc này đây Kiev đang đứng trước tình cảnh bị phương Tây bỏ rơi. Xin dẫn chứng, trước đó, giữa tháng 10/2023, sau khi xảy ra xung đột giữa Israel và Hamas, Nhà Trắng đã ngay lập tức chuyển hàng chục nghìn quả đạn pháo 155 mm cho Israel. Số đạn này trước đó chuẩn bị được gửi sang Ukraine. Vậy là Kiev mất trắng một lượng vũ khí không nhỏ.
Đáng lo nhất là gói viện trợ của Mỹ vẫn treo lơ lửng. Kiev vẫn dài cổ ngóng đợi. Gói viện trợ này trị giá 95 tỉ USD (14 tỉ cho Israel và 60 tỉ cho Ukraine). Người treo cái gói này chính là Hạ viện Mỹ, mặc cho Tổng thống Biden thúc ép.
Để trấn án dư luận trong nước và không làm nản lòng binh sĩ, Tổng thống Ukraine Zelensky khẩn thiết đề nghị Hạ viện Mỹ: “Điều quan trọng là Quốc hội Mỹ phải đưa ra những quyết định cần thiết để tăng cường sức mạnh cho các đồng minh và thời điểm vô cùng quan trọng này”. Và “chỉ có sự hỗ trợ hữu hình mới ngăn được UAV đánh chặn tên lửa, chứ không phải là lời hứa suông”.
Của cho không bằng cách cho. Sắp tới Mỹ sẽ “cho” Ukraine như thế nào? Chưa thể đoán biết.
Chỉ biết chắc chắn rằng, Moscow đang rung đùi. Nga bán được nhiều dầu, với giá cao ngất, và rảnh tay khi đối phương UKraine bị bỏ đói.
H.Đ