Philippines và New Zealand hôm 18.4 nhất trí tăng cường quan hệ quân sự và kinh tế, cam kết hoàn tất Thỏa thuận về tình trạng lực lượng thăm viếng (SOVFA), và nâng cấp mối quan hệ song phương lên Đối tác toàn diện vào năm 2026.
Nâng cấp quan hệ vào năm 2026
Trong chuyến thăm cấp nhà nước của Thủ tướng New Zealand Christopher Luxon đến Philippines từ ngày 18 – 20.4, hai nước đã nhất trí nâng cấp mối quan hệ song phương lên tầm Đối tác toàn diện vào năm 2026 nhằm mang lại lợi ích thực sự và thúc đẩy lợi ích kinh tế và an ninh chung.
Tổng thống Ferdinand Marcos Jr. và Thủ tướng New Zealand Christopher Luxon đã chỉ đạo các ngoại trưởng và các quan chức liên quan đưa ra “Lộ trình hướng dẫn thiết lập Quan hệ đối tác toàn diện Philippines – New Zealand” gồm: nâng Cơ quan tham vấn của Bộ Ngoại giao lên cấp thứ trưởng và thành lập các cơ chế mới như Ủy ban kinh tế chung và Đối thoại hàng hải.
Chuyến thăm dự kiến của Ngoại trưởng New Zealand tới Philippines vào cuối năm nay sẽ là cơ hội để thúc đẩy các cuộc thảo luận cụ thể hơn về Quan hệ đối tác toàn diện.
Thúc đẩy hợp tác quốc phòng
Tổng thống Philippines Ferdinand Marcos Jr. và Thủ tướng New Zealand Christopher Luxon đã tái khẳng định cam kết duy trì và tăng cường các cam kết quốc phòng của 2 nước.
“Cả hai bên cam kết ký Thỏa thuận hỗ trợ hậu cần chung (MLSA) và SOVFA vào cuối năm 2024”, theo tuyên bố chung. Cam kết thúc đẩy hoàn tất SOVFA được đưa ra trong bối cảnh gia tăng căng thẳng ở khu vực Biển Đông.
Philippines có các Thỏa thuận các lực lượng thăm viếng (VFA) với Mỹ và Úc. Hiện, Philippines cũng đang đàm phán Thỏa thuận tiếp cận đối ứng (RAA) với Nhật Bản.
Theo tuyên bố chung, Philippines và New Zealand cũng chia sẻ mối quan ngại sâu sắc về căng thẳng ngày càng gia tăng ở Biển Đông, đồng thời nhấn mạnh tầm quan trọng của hòa bình và ổn định trên eo biển Đài Loan.
“Philippines hoan nghênh cam kết liên tục của New Zealand trong việc ủng hộ giải quyết tranh chấp một cách hòa bình theo luật pháp quốc tế, bao gồm cả thông qua Công ước Liên Hiệp Quốc về Luật Biển 1982 (UNCLOS)”, ông Marcos nói.
Ông nói thêm: “Sự ủng hộ của Thủ tướng và của chính phủ New Zealand củng cố các nguyên tắc bao trùm, mà dựa trên đó chúng ta tiếp tục tiến tới thịnh vượng và an ninh khu vực”.
Đẩy mạnh thương mại 2 chiều
Ông Marcos và ông Luxon cũng thảo luận về hợp tác kinh tế song phương và cam kết tăng thương mại 2 chiều lên 50% trong 6 năm.
“Hai nhà lãnh đạo cam kết loại bỏ hơn nữa các rào cản thương mại không cần thiết và hợp tác để đảm bảo các nhà xuất khẩu có thể tận dụng tối đa các hiệp định thương mại tự do toàn diện, nhằm đẩy mạnh thương mại hai chiều 50% vào năm 2030”, theo tuyên bố chung.
Đồng thời, hai nhà lãnh đạo cũng cam kết tăng cường hợp tác nhân dân để đảm bảo phúc lợi cho người lao động nhập cư Philippines tại New Zealand, đặc biệt là người làm nghề y tá.
“Cả hai nhà lãnh đạo đều mong muốn xem xét lại thỏa thuận lao động nhập cư song phương hiện có, điều này sẽ tạo điều kiện thuận lợi cho việc tuyển dụng lao động Philippines đến New Zealand và các sáng kiến khác”, theo tuyên bố chung. Hiện có khoảng 80.000 người Philippines ở New Zealand.
Philippines là chặng cuối trong chuyến công du kéo dài một tuần của Thủ tướng Luxon tới khu vực Đông Nam Á nhằm đẩy mạnh hợp tác thương mại. Trước đó, ông đã đến Singapore và Thái Lan.
Quan hệ ngoại giao chính thức Philippines – New Zealand đã được thiết lập vào ngày 6.7.1966 và hai nước sẽ kỷ niệm 60 quan hệ vào năm 2026.