Tại cuộc gặp Ngoại trưởng Mỹ Antony Blinken, Ngoại trưởng Trung Quốc Vương Nghị khẳng định những yếu tố tiêu cực trong mối quan hệ Mỹ – Trung đang ngày càng gia tăng.
Ông Blinken đang trong chuyến thăm quan trọng tới Trung Quốc, giữa bối cảnh hai bên cố gắng giữ quan hệ song phương ổn định, bất chấp còn khác biệt trong nhiều vấn đề.
Hôm 26-4, ông Blinken đã có cuộc họp kín nhiều giờ với ông Vương tại nhà khách Điếu ngư đài và buổi ăn trưa làm việc.
Trong phần mở đầu, ông Vương nói với ông Blinken rằng “con tàu lớn” của mối quan hệ Mỹ -Trung đang ổn định, nhưng “các nhân tố tiêu cực trong mối quan hệ này đang ngày càng hình thành và gia tăng”.
“Và mối quan hệ này đang đối diện với đủ loại gián đoạn. Quyền được phát triển của Trung Quốc đã bị ngăn cản một cách vô lý, và lợi ích cốt lõi của chúng tôi đang gặp thách thức”, Reuters dẫn lời ông Vương.
Đáp lại, ông Blinken cho rằng ngoại giao “tích cực” là điều cần thiết để thực thi chương trình nghị sự của hai bên, vốn được Tổng thống Mỹ Joe Biden và Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình thiết lập trong cuộc gặp ở San Francisco (Mỹ) năm ngoái.
Ngoại trưởng Mỹ cũng nhấn mạnh tầm quan trọng của những cuộc tiếp xúc, ngoại giao trực tiếp, cho đây là cách tốt nhất để thảo luận về khác biệt giữa hai nước, tránh hiểu lầm hoặc tính toán sai lầm.
So với giai đoạn trước, nhìn chung quan hệ song phương Mỹ – Trung đã có những bước tiến triển và ổn định. Ngành ngoại giao và quốc phòng hai bên đã nối lại liên lạc cấp cao, và chuyến đi của ông Blinken là minh chứng.
Tuy nhiên cũng ở thời điểm này, hai bên phải tập trung giải quyết khác biệt trong vấn đề Đài Loan và xung đột Nga – Ukraine. Các diễn biến thời sự dường như buộc họ không thể né tránh.
Vài giờ trước khi ông Blinken đến Trung Quốc ngày 24-4, Tổng thống Mỹ Biden đã ký thành luật khoản viện trợ nước ngoài trị giá 95 tỉ USD. Đáng chú ý 8 tỉ USD trong số này được “rót” cho việc tăng cường sức mạnh quân sự của Đài Loan.
Trung Quốc xem Đài Loan là một phần lãnh thổ, và phản đối các biểu hiện ngoại giao cấp cao của hòn đảo này với các nước, đặc biệt Mỹ. Giữa căng thẳng quân sự leo thang ở eo biển Đài Loan, khoản chi tiêu của Mỹ lúc này rõ ràng khiến nội dung thảo luận của ngoại trưởng Mỹ tại Trung Quốc thêm phần rắc rối.
Tương tự, Mỹ và Trung Quốc cũng có khác biệt trong cách tiếp cận vấn đề Ukraine. Việc Mỹ duyệt viện trợ 61 tỉ cho Ukraine đi kèm với cáo buộc từ nhiều quan chức nước này nói Trung Quốc đang ủng hộ Nga mạnh mẽ, cảnh báo Washington chuẩn bị có hành động cứng rắn với những công ty Trung Quốc “tái trang bị và cung cấp” cho ngành quốc phòng của Nga.
Theo giới quan sát quốc tế, khác biệt về Biển Đông cũng đóng vai trò trong nội dung thảo luận lần này.
Ông Vương khẳng định lập trường của Trung Quốc, cho rằng Mỹ không được bước qua “lằn ranh đỏ”, tức các vấn đề liên quan tới chủ quyền, an ninh và lợi ích phát triển. Reuters lưu ý chuyện này ngầm ám chỉ Đài Loan và các tranh chấp ở Biển Đông.