Trung Quốc là một trong số những quốc gia đi đầu trong việc tuyên truyền về tác hại của thuốc lá điện tử và ban hành quy định cấm buôn bán, sử dụng sản phẩm này.
Nhiều quy định giám sát thuốc lá điện tử
Từ năm 2019, “Lệnh cấm bán hàng online” đối với thuốc lá điện tử được Trung Quốc nhằm bảo vệ trẻ vị thành niên khỏi thuốc lá điện tử và tăng cường giám sát thị trường thuốc lá điện tử đã được ban hành.
Đến ngày 8/11/2019, 9 nền tảng thương mại điện tử trong đó có JD.com, Tmall, Taobao, Pinduoduo… đã loại bỏ các sản phẩm thuốc lá điện tử khỏi kệ hàng. Tuy nhiên theo Nhật báo Thanh niên Bắc Kinh, ngày 13/11, thuốc lá điện tử trên mạng đã được thay “áo khoác” và vẫn được bán. Có hãng thuốc lá điện tử ở Thâm Quyến bán tới hơn 40.000 sản phẩm mỗi tháng, nhiều thương hiệu còn mở đợt khuyến mãi nhân ngày Quốc khánh 1/10. Một số siêu thị nhỏ vẫn bán thuốc lá điện tử được bao gói kiểu hút một lần rồi bỏ, thậm chí với bao bì lẫn với văn phòng phẩm, đồ ăn vặt…
Ngày 1/11/2020, cơ quan chức năng Trung Quốc đã yêu cầu các công ty, cá nhân sản xuất tiêu thụ nhanh chóng đóng cửa các trang web hoặc shop bán thuốc lá điện tử trên Internet; đốc thúc các nền tảng thương mại điện tử nhanh chóng đóng cửa các cửa hàng thuốc lá điện tử và loại bỏ các sản phẩm thuốc lá điện tử khỏi kệ hàng; gỡ bỏ các quảng cáo thuốc lá điện tử đăng trên Internet.
Cục Quản lý độc quyền thuốc lá quốc gia cho biết, trong những năm gần đây, do sự phát triển mất trật tự của ngành công nghiệp thuốc lá điện tử, một số sản phẩm có các vấn đề như hàm lượng nicotine không rõ ràng, thành phần bổ sung không được xác định và rò rỉ dầu thuốc lá điện tử. Đặc biệt, tuyên truyền quảng cáo của một số nhà kinh doanh đã đánh lừa người tiêu dùng và dụ dỗ người vị thành niên hút thuốc, gây hại cho sức khỏe thể chất và tinh thần của trẻ vị thành niên; các tầng lớp xã hội đã phản ứng mạnh mẽ và liên tục kêu gọi tăng cường quản lý giám sát.
Ngày 11/3/2022, Cục Quản lý Độc quyền Thuốc lá quốc gia đã ban hành các biện pháp quản lý thuốc lá điện tử, trong đó nêu rõ: việc bán thuốc lá điện tử có hương vị khác với hương vị thuốc lá và thuốc lá điện tử có thể được thêm vào các chất phụ gia đều bị cấm.
Các biện pháp quản lý thuốc lá điện tử được ban hành bao gồm: nguyên tắc chung, quản lý sản xuất và chất lượng, quản lý tiêu thụ, xuất nhập khẩu và hợp tác kinh tế kỹ thuật với nước ngoài, giám sát và kiểm tra, và các quy định bổ sung. Quy định mới gồm 6 chương, 45 điều, quy định việc sản xuất và vận chuyển, tiêu thụ, xuất nhập khẩu cũng như giám sát và quản lý thuốc lá điện tử tại Cộng hòa Nhân dân Trung Hoa.
Các nội dung mới đã làm rõ định nghĩa và đối tượng quản lý giám sát của thuốc lá điện tử, thực hiện quản lý giấy phép đối với các đơn vị sản xuất, bán buôn và bán lẻ thuốc lá điện tử.
Ngoài ra, cơ quan chức năng có biện pháp quản lý các kênh tiêu thụ thuốc lá điện tử, thiết lập nền tảng quản lý giao dịch thuốc lá điện tử và chuẩn hóa các phương thức bán thuốc lá điện tử; quản lý toàn bộ quy trình về chất lượng sản phẩm thuốc lá điện tử và thiết lập cơ chế rà soát, theo dõi công nghệ sản phẩm thuốc lá điện tử.
Cuối cùng giám sát việc vận chuyển, xuất nhập khẩu thuốc lá điện tử theo quy định của pháp luật.
Trung Quốc quy định rõ việc cấm bán các sản phẩm thuốc lá điện tử cho người vị thành niên. Còn người kinh doanh thuốc lá điện tử phải đặt ở vị trí nổi bật biển thông báo không bán thuốc lá điện tử cho người vị thành niên. Nếu khó xác định người mua có phải là trẻ vị thành niên hay không thì phải yêu cầu xuất trình giấy tờ tùy thân.
Về phương thức bán hàng, yêu cầu cấm sử dụng các phương thức bán hàng tự phục vụ như máy bán hàng tự động để bán hoặc bán trá hình các sản phẩm thuốc lá điện tử. Mọi cá nhân, pháp nhân hoặc tổ chức đều không được bán các sản phẩm thuốc lá điện tử, bình xịt, nicotin cho thuốc lá điện tử… qua mạng, ngoài các nền tảng quản lý giao dịch thuốc lá điện tử được quy định.
Việc giao gửi và vận chuyển các sản phẩm thuốc lá điện tử, bình xịt, nicotine cho thuốc lá điện tử… phải được kiểm soát hạn chế số lượng và không được vượt quá giới hạn số lượng do cơ quan có thẩm quyền liên quan của Quốc Vụ viện đặt ra.
Quy định của Trung Quốc cũng cấm bán thuốc lá điện tử có hương vị khác với hương vị thuốc lá, cấm thuốc lá điện tử được thêm các chất phụ gia.
Thực hiện nghiêm lệnh cấm
Trên cơ sở các văn bản của chính quyền, các địa phương đã ban hành quy định cụ thể.
Ví dụ, Ủy ban Thường vụ Đại hội đại biểu nhân dân thành phố Thượng Hải đã sửa đổi “Quy định về kiểm soát hút thuốc ở nơi công cộng”, đưa thuốc lá điện tử nằm trong diện cấm hút thuốc ở những nơi công cộng trong nhà, nơi làm việc trong nhà, phương tiện giao thông công cộng và một số khu vực ngoài trời nơi công cộng trong toàn thành phố. Cá nhân vi phạm bị phạt tới 200 NDT (700.000 đồng), nơi công cộng để xảy ra vi phạm bị phạt tới 30.000 NDT (105 triệu đồng).
Sau khi ra đời, thuốc lá điện tử đã nhanh chóng trở nên phổ biến trên toàn thế giới. Thứ sản phẩm ban đầu được thiết kế để bỏ thuốc lá đã trở nên phổ biến trong giới trẻ thông qua các khái niệm như “khỏe mạnh”, “ngầu” và “vô hại”. Tên gọi này đã lôi kéo vô số thanh niên vào vòng xoáy nguy hiểm.
Thuốc lá điện tử giúp bạn bỏ thuốc lá. Khói thuốc do thuốc lá điện tử tạo ra là vô hại. Và thuốc lá điện tử có ít độc hại hơn thuốc lá truyền thống – tất cả đều là nói dối.
Giáo sư Lư Tiến Xương, Trưởng Khoa hô hấp và chứng bệnh nặng, Bệnh viện Trung Sơn trực thuộc Đại học Phục Đán, cho biết nguyên lý của thuốc lá điện tử là sử dụng hệ thống gia nhiệt điện tử để làm bay hơi chất lỏng “biến dầu thành khói”. Thuốc lá điện tử cũng chứa nicotin, cũng gây nghiện và độ an toàn của hương vị trong chất lỏng thuốc lá điện tử vẫn chưa được biết rõ.
Dữ liệu nghiên cứu cho thấy mối nguy hiểm từ khói thuốc thụ động, vì khi hút thuốc lá điện tử, người ta vẫn hít phải nicotin và hơi thở ra vẫn chứa nicotin, formaldehyde, acetaldehyde, nitrosamines và các chất độc hại khác. Đôi khi hàm lượng của chúng thậm chí còn cao hơn cả khói thuốc lá truyền thống.
Việc hút thuốc không chỉ hại phổi. Nhiều nghiên cứu đã khẳng định hút thuốc là một trong những yếu tố nguy cơ chính gây ra các bệnh về tim mạch và mạch máu não. Những người hút thuốc có tỷ lệ mắc bệnh cao huyết áp, bệnh tim mạch vành, bệnh mạch máu não và bệnh mạch máu ngoại biên cao hơn đáng kể so với những người không hút thuốc. Theo thống kê, tỷ lệ mắc bệnh tim mạch vành ở người hút thuốc cao gấp 3,5 lần so với người không hút thuốc và tỷ lệ tử vong do bệnh tim mạch vành ở người hút thuốc cao gấp 6 lần so với người không hút thuốc.
T.P