Philippines không cân nhắc việc kích hoạt hiệp ước phòng thủ tương hỗ với Mỹ sau khi nước này cáo buộc tàu Trung Quốc đâm va khiến thuỷ thủ bị thương, cản trở nhiệm vụ tiếp tế ở khu vực tranh chấp.
Một thủy thủ Philippines bị thương nặng sau hành động của hải cảnh Trung Quốc mà quân đội Philippines gọi là “cố ý đâm với tốc độ cao” ngày 17/6, cản trở nhiệm vụ tiếp tế cho nhóm lính đồn trú ở Bãi Cỏ Mây.
Thư ký điều hành Lucas Bersamin, đồng thời là chủ tịch Hội đồng Hàng hải quốc gia Philippines, nói rằng vụ va chạm giữa các thủy thủ hải quân Philippines và lực lượng hải cảnh Trung Quốc “có thể là hiểu lầm hoặc sự cố”.
“Chúng tôi chưa sẵn sàng coi đây là một cuộc tấn công vũ trang. Tôi nghĩ đây là vấn đề có thể dễ dàng giải quyết và nếu Trung Quốc muốn hợp tác với chúng tôi, chúng tôi có thể hợp tác với Trung Quốc”, ông Bersamin nói trong một cuộc họp báo.
Bộ Ngoại giao Trung Quốc phản đối cách giải thích của Philippines về sự việc. Ngày 20/6, một phát ngôn viên của bộ này khẳng định, các biện pháp mà lực lượng của họ thực hiện là “hợp pháp, chuyên nghiệp và không thể khiển trách”.
Philippines có hiệp ước phòng thủ tương hỗ với Mỹ. Các quan chức Mỹ, bao gồm Tổng thống Tổng thống Joe Biden, từng khẳng định cam kết bảo vệ đồng minh trước bất kỳ cuộc tấn công nào vào máy bay và tàu của Philippines ở Biển Đông.
Trong cuộc điện đàm với Ngoại trưởng Philippines ngày 19/6, Ngoại trưởng Mỹ Antony Blinken, “nhấn mạnh những cam kết sắt đá của Mỹ với Philippines theo Hiệp ước phòng thủ chung”.
Ông Andres Centino, trợ lý tổng thống về các vấn đề trên biển, cho biết việc kích hoạt hiệp ước không được xem xét trong các cuộc thảo luận.
Tuy nhiên, Hội đồng Hàng hải đã khuyến nghị Tổng thống Ferdinand Marcos Jr. rằng các nhiệm vụ tiếp tế của nước này tới bãi cạn tranh chấp nên được công bố và tiếp tục thực hiện thường xuyên.