Một sự kiện vô cùng quan trọng ở Mỹ và cũng được sự quan tâm lớn của cộng đồng quốc tế là cuộc bầu cử Tổng thống Mỹ. Sự kiện này cứ 4 năm diễn ra một lần, nhưng trước đó cả năm đã diễn ra những sự kiện, cùng những cuộc tranh luận sôi nổi của giới nghiên cứu.
Tối 27/6 theo giờ Mỹ, tức là sáng nay, 28/6 giờ Việt Nam, Phiên tranh luận đầu tiên giữa hai ứng cử viên Tổng thống bắt đầu. Cuộc tranh luận diễn ra tại TP Atlanta, Bang Georia, do Đài CNN tổ chức. Hai “diễn giả” đặc biệt mà mọi người đã biết trước: Donald Trump, 76 tuổi, Cựu Tổng thống Mỹ và Joe Biden, 82 tuổi, đương kim Tổng thống. Màn chào hỏi này được thực hiện sau nhiều tuần điều chỉnh chiến lược với hàng loạt vấn đề nóng bỏng được đặt ra.
Đến giờ này, Đảng Dân chủ của ông Biden và Đảng Cộng hòa của Trump vẫn chưa mở Đại hội toàn quốc. Cũng là “chuyện lạ” vì hai đảng chưa chính thức có lời đề cử người đại diện tham gia đường đua vào Nhà trắng. Có điều cả “cụ già” đều nắm chắc như cua gạch tấm vé tranh tranh cử, vì chỉ chờ công bố chính thức mà thôi.
Đối thoại là một tính toán chính trị có rủi ro rất cao, song cũng là cơ hội, may mắn, là chìa chìa khóa để một trong hai bên vượt lên.
Điểm mới là, đây là lần đầu tiên kể từ năm 1976, cuộc tranh luận không có khán giả trong trường quay. “Hai cụ” hỏi xoáy đáp xoay kiểu gì đều không có hiệu ứng từ công chúng. Điều này gây ra vấn đề cho cả hai, nhưng tiếc hơn cho ông Trump, bởi ông vốn rất biết cách thu hút năng lượng từ đám đông cuồng nhiệt. Ông là một cựu ngôi sao truyền hình thực tế, có kinh nghiệm dày dạn trong bối cảnh trường quay. Còn Tổng thống Biden đã được tập dượt khi ông từng có bài phát biểu từ Nhà Trắng mà không có khán giả.
Trước khi bước vào tranh luận, cả hai vị đều đã thuộc bài và sẵn sàng ở mức cao nhất. Cả hai sẽ phải đối mặt với các câu hỏi và ý kiến về các vấn đề nóng, như nền kinh tế, nhập cư, cũng như tuổi tác, tình trạng sức khỏe và các vụ án của họ.
Cuộc tranh luận sẽ kết thúc với phát biểu kết luận của mỗi ứng cử viên. Người nói trước là ông Biden, sau đó là ông Trump. Việc này đã được quyết định trong lần tung đồng xu quyết định vị trí đứng. Biden đứng trên bục diễn văn bên phải và Trump đứng bục bên trái màn hình.
Chỗ đứng, nói trước hay nói sau, tưởng đâu chỉ là chuyện thủ tục nhưng nó lại ảnh hưởng rất lớn đến tâm lý diễn giả và các cử tri ửng hộ cho người của mình.
Được biể cả hai ứng cử viên đã chuẩn bị rất kỹ lưỡng cho phiên tranh luận. Tổng thống đương nhiệm đã tập hợp các trợ lý đáng tin cậy về Trại David hàng tháng trời. Các trợ lý đã chuẩn bị chuyên sâu tưng lĩnh vực. Chủ đề nào cũng được biên soạn thành các câu hỏi, câu trả lời (dự kiến). Và các phiên tranh luận gải định kéo dài 90 phút đã được ông Biden tập dượt.
Chủ đề chính mà ông Biden đề cập là: chính sách cực đoan của ông Trump về phá thai; các lỗ hổng và điểm yếu của Trum trong các phát ngôn “tùy tiện” của Trump.
Về phía Donald Trump, ông đã huy động sự giúp rập của nhiều nhân vật như Phó Tổng thống tiềm năng, các Thượng nghị sĩ, các chuyên gia chính sách. Trước khi bước vào tranh luận nhà tỷ phú đã tham gia hàng chục cuộc thảo luận mang tên “thảo luận chính sách”. Ông Trump sẽ nói về: các vấn đề kinh tế, lập trường về phá thai, các cuộ chiến ở Ukraine và trung Đông hiện nay. Ông sẽ trả lời rõ về việc ông bị kết tội một cách vô căn cứ rằng ông đã chi tiền “bịt miệng” ngôi sao khiêu dâm Stormy Daniels.
Dân chúng Mỹ hồi hộp theo dõi phiên tranh luận đầu tiên của hai ứng cử viên dày dạn kinh nghiệm. Phiên tranh luận này rất quan trọng. Nó cho cử tri thấy rõ nét nhất về sự khác biệt giữa hai ứng cử viên về các chính sách, lập trường trên các lĩnh vực, vấn đề mà cử tri quan tâm, trông đợi.
Ngay từ những phút đầu tranh luận giữa hai ông đã gay gắt và kịch tính. Ông Trump thẳng thừng chê Biden, nói rằng: “Tôi tìm mọi cách giảm thuế. Tôi không để lại lạm phát. Chúng tôi đi ra khỏi Afghanistan đàng hoàng. Chúng ta có nền kinh tế tuyệt vời trước đại dịch, nhưng ông Biden không có làm tốt trong vai trò của mình, để lạm phát tăng cao”.
Còn Biden thì đáp trả: “Ông Trump chỉ làm lợi cho người giàu. Thời ông ấy, nước Mỹ gặp rắc rối ở Afghanistan. Đại dịch làm đời sống tệ đi. Tôi làm mọi việc để cải thiện kinh tế, tạo thêm việc làm. Còn ông Trump khi hết nhiệm kỳ để lại nền kinh tế bị xáo trộn”.
Phiên tranh luận sẽ làm sáng tỏ sự khác biệt giữa ông Trump và ông Biden. Nó bộc lộ năng lực và tính cách và lập trường của mỗi người, nhất là khi hai ông đang đối mặt những hoài nghi về năng lực lãnh đạo, làm thế nào để đưa nước Mỹ phát triển, “vĩ đại trở lại”?
Chúng ta hãy chờ xem!
H.Đ