Hungary, Slovakia có thể ứng phó được khi mất dòng dầu Nga qua đường ống dẫn dầu của Ukraina, vấn đề cơ bản là chi phí.
Hungary và Slovakia đang lên tiếng mạnh mẽ về lệnh trừng phạt của Ukraina với nhà sản xuất dầu Lukoil của Nga khiến 2 nước này mất đi nguồn dầu thô của Lukoil đi qua đường ống dẫn dầu ở Ukraina.
Chiến lược gia dầu mỏ Julian Lee của Bloomberg cho hay, việc mất dòng dầu của Nga qua Ukraina có thể rất khó khăn về mặt thương mại với Hungary và Slovakia nhưng có thể dễ dàng tìm dòng dầu thô thay thế để đáp ứng nhu cầu của các nhà máy lọc dầu ở đây.
Đầu năm, lượng dầu của Nga chảy qua đường ống ở Ukraina đến Hungary, Slovakia và Cộng hòa Czech là khoảng 1,2 triệu tấn/tháng, tương đương với khoảng 280.000 thùng một ngày, theo tính toán của Bloomberg dựa trên dữ liệu của ngành. Con số này đã giảm xuống còn khoảng 200.000 thùng/ngày trước khi Ukraina áp đặt lệnh cấm vận chuyển dầu thô của Lukoil.
Theo Bộ trưởng Ngoại giao Hungary Peter Szijjarto, Lukoil vận chuyển khoảng 2 triệu tấn dầu thô/năm đến Hungary, chiếm 1/3 tổng lượng dầu nhập khẩu của nước này. Lukoil đưa 2,5 triệu tấn dầu/năm đến Slovakia, tương đương với 45% lượng dầu nhập khẩu của nước này.
Như vậy, cần thay thế khoảng 90.000 thùng dầu thô mỗi ngày. Với con số này, có rất nhiều nguồn dầu thay thế như thông qua đường ống Adria của Croatia từ cảng Omisalj, sau đó là dầu từ hệ thống đường ống dẫn dầu Druzhba trên khắp các nước châu Âu khác, mặc dù chi phí cao hơn.
Mol Group – chủ sở hữu các nhà máy lọc dầu bị ảnh hưởng tại Hungary và Slovakia – thông tin tháng 5.2024 rằng, đường ống Adria “có năng lực kỹ thuật” cung cấp khoảng 80% toàn bộ lượng dầu thô đầu vào cho các nhà máy lọc dầu không giáp biển.
Bản đồ của Mol cho thấy, đoạn đường ống dẫn dầu Adria giữa nhà máy lọc dầu Sisak ở Croatia và biên giới với Hungary có đủ năng lực để bù đắp cho lượng dầu bị mất từ Lukoil.
Những số liệu mà Mol công bố phù hợp với các số liệu trên trang web của nhà điều hành Adria là Jadranski Naftovod, thường gọi là Janaf.
Janaf có thỏa thuận cung cấp dầu thô cho Mol, được ký vào tháng 4 năm nay. Theo đó, nhà điều hành đường ống sẽ cung cấp 2,2 triệu tấn, tương đương khoảng 44.000 thùng dầu thô mỗi ngày cho Mol cho đến cuối năm nay đồng thời cung cấp cho Mol khả năng lưu trữ dầu thô tại Croatia.
Những dữ liệu này cho thấy có khoảng 176.000 thùng dầu thô mỗi ngày trong hệ thống đường ống Adria để cung cấp cho các quốc gia không giáp biển ở Trung Âu, gần gấp đôi lượng dầu của Nga do Lukoil cung cấp.
Các quốc gia Trung Âu thậm chí không nhất thiết phải nhận dầu thô của Nga mà có thể chỉ cần nhận hỗn hợp các nguồn cung thay thế giống với dầu Ural của Nga.
Bloomberg chỉ ra, vấn đề thực sự mà Hungary và Slovakia phải đối mặt không phải là khả năng cung cấp vật lý các nguồn cung dầu thay thế mà trọng tâm là chi phí bổ sung khi sử dụng tuyến đường ống dẫn dầu Croatia, bao gồm chi phí vận chuyển, phí đường ống và phí cảng.
Nhà máy lọc dầu Slovnaft ở Slovakia, thuộc sở hữu của Mol, thông tin vào tháng 4 rằng Janaf đang “lợi dụng tình hình và tiếp tục tính phí dịch vụ cao gấp nhiều lần giá thị trường”. Những chi phí tăng thêm này sẽ làm giảm lợi nhuận thu được từ lọc dầu ở Hungary và Slovakia, hoặc khiến giá nhiên liệu tăng.
T.P