Bộ trưởng Ngoại giao Hungary Péter Szijjártó ngày 30/7 đã đã cáo buộc ủy ban điều hành của Liên minh châu Âu (EU) dàn dựng việc dừng một số nguồn cung cấp dầu của Nga vào khối thông qua Ukraine và cảnh báo rằng tranh chấp này có thể dẫn đến một cuộc khủng hoảng năng lượng.
Tháng trước, Ukraine đã áp đặt lệnh trừng phạt nhằm chặn công ty dầu mỏ tư nhân lớn nhất của Nga là Lukoil vận chuyển dầu thô qua đường ống Druzhba tới Trung Âu. Động thái này làm dấy lên lo ngại về tình trạng thiếu hụt nguồn cung ở Hungary. 70% lượng dầu nhập khẩu của Hungary là đến từ Nga và Lukoil cung cấp một nửa trong số đó.
Động thái của Ukraine cũng gây ra phản ứng dữ dội ở Slovakia, một nước châu Âu khác cũng phụ thuộc rất nhiều vào Moscow về dầu mỏ.
Các quan chức ở Slovakia và Hungary đã rất tức giận, họ cho rằng việc chặn nguồn cung dầu sẽ gây nguy hiểm cho an ninh năng lượng của họ. Hai nước này đe dọa sẽ có hành động pháp lý chống lại Ukraine trừ khi dầu thô của Lukoil được phép tiếp tục giao hàng.
Bộ trưởng Ngoại giao Hungary Péter Szijjártó ngày 30/7 đã chỉ trích ủy ban điều hành của EU trong một bài đăng trên Facebook, viết rằng họ đã “không làm gì” trong tuần kể từ khi Hungary và Slovakia yêu cầu họ can thiệp vào tranh chấp dầu mỏ.
“Bất chấp mối đe dọa đối với an ninh năng lượng của hai quốc gia thành viên EU. Brussels vẫn im lặng”, ông Szijjártó viết, đồng thời nói thêm rằng hoặc là ủy ban quá “yếu” để bảo vệ lợi ích của Slovakia và Hungary hoặc “chính Brussels, chứ không phải Kyiv, đã phát kiến ra toàn bộ vấn đề này”.
“Ủy ban châu Âu (EC) và cá nhân Chủ tịch Ursula von der Leyen phải làm rõ ngay lập tức: Brussels có yêu cầu Kyiv cấm cung cấp dầu không? Và nếu không, tại sao Ủy ban châu Âu không có hành động nào trong hơn một tuần?” ông Szijjártó viết.
Ông nhắc lại tuyên bố trước đó của Hungary rằng việc chặn đường vận chuyển dầu Lukoil qua Ukraine là “hành động tống tiền” đối với việc Hungary ủng hộ lệnh ngừng bắn ngay lập tức và đàm phán hòa bình giữa Nga và Ukraine, một lập trường mà nhiều nhà lãnh đạo EU và NATO chỉ trích là chiến lược xoa dịu Nga bất chấp việc nước này đưa quân tới Ukraine.
Chính phủ dân túy cánh hữu của Hungary, do Thủ tướng Viktor Orbán đứng đầu, được coi là đối tác EU thân cận nhất của Điện Kremlin và đã bất đồng quan điểm với các nước khác trong khối khi từ chối cung cấp vũ khí cho Ukraine để chống lại Nga.
Ông Orbán thường xuyên trì hoãn, làm giảm nhẹ hoặc ngăn chặn các nỗ lực gửi viện trợ tài chính cho Ukraine và áp đặt lệnh trừng phạt đối với Moscow vì cuộc chiến của nước này.
Năm 2022, EU đã thông qua lệnh trừng phạt đối với việc nhập khẩu dầu của Nga vào khối để đáp trả việc Nga động binh với Ukraine, dù vậy vẫn có ngoại lệ dành cho Hungary, Slovakia và Cộng hòa Séc, những quốc gia không giáp biển, để họ có thời gian tìm kiếm các nguồn dầu thô khác.
Tuần trước, chánh văn phòng của ông Orbán, ông Gergely Gulyás, cho biết việc chặn giao hàng của Lukoil có thể dẫn đến tình trạng thiếu hụt nhiên liệu, nhưng nhấn mạnh rằng “không có lý do gì để hoảng sợ” vì Hungary vẫn còn dự trữ. Tuy nhiên, ông nói thêm, Hungary sẽ tìm cách giải quyết bế tắc trước tháng 9.
T.P