Nếu việc tấn công sâu vào lãnh thổ Nga là một quyết định mang nhiều tính chính trị hơn là quân sự, thì Ukraine có thể đang đối mặt thách thức và rủi ro không nhỏ.
Reuters đưa tin hôm qua (12.8) Nga sơ tán dân thường khỏi các vùng thuộc khu vực thứ 2 nằm gần biên giới với Ukraine. Động thái này diễn ra sau khi Ukraine tăng cường hoạt động gần biên giới và cũng đã tiến hành cuộc tấn công lớn nhất vào lãnh thổ của Nga kể từ khi bùng nổ xung đột vào tháng 2.2022.
Liên quan tình hình chiến sự khu vực này, Moscow gần như thừa nhận quân đội Ukraine đã tiến sâu vào lãnh thổ Nga, cụ thể tại tỉnh Kursk. Bởi Moscow cho hay quân Nga đang tấn công lực lượng Ukraine tại vị trí bên trong Nga, cách biên giới đến 30 km. Một số thông tin còn cho rằng tại Kursk, quân Ukraine đang đào chiến hào để củng cố vị trí, điều này đồng nghĩa với việc họ muốn chiếm đóng tại khu vực này.
Với Ukraine, liệu những lợi ích chính trị của việc giữ vững vùng lãnh thổ mới chiếm được có đáng để phải chịu thương vong nặng nề nếu phải trả giá bằng mạng sống con người không?
Trả lời Thanh Niên hôm qua (12.8), một chuyên gia tình báo quân sự Mỹ, từng đứng đầu đơn vị tình báo quân sự của NATO ở vùng Balkan, đưa ra các lý do để Ukraine tấn công lãnh thổ Nga.
Thứ nhất, Kursk là điểm yếu trong các tuyến phòng thủ của Nga và sẽ buộc Điện Kremlin phải rút bớt lực lượng đang tấn công ở phía nam.
Thứ hai, động thái trên khiến Điện Kremlin gặp sức ép chính trị nội bộ và bị suy yếu niềm tin vào khả năng lãnh đạo.
Thứ ba, khi tiến hành các cuộc đàm phán nào trong tương lai, Kyiv có thể dùng lãnh thổ Nga đang bị chiếm giữ để đổi lấy các vùng đất của Ukraine mà Moscow chiếm giữ.
Thứ tư, cuộc tấn công cũng giáng một đòn nghiêm trọng vào tinh thần quân đội Nga và làm xói mòn thêm niềm tin vào khả năng các lãnh đạo quân sự của họ.
Tuy nhiên, chuyên gia trên cảnh báo Ukraine: “Đừng tập trung quá nhiều vào Kursk. Có lẽ, Kyiv đang hy vọng củng cố vị thế trước khi thời tiết chuyển sang mùa mưa (vào tháng 9 – 10) vốn có thể khiến các hoạt động tấn công trở nên khó khăn”.
Đồng thời, chuyên gia cũng dự báo: “Nga sẽ phản ứng bằng các cuộc tấn công bằng pháo binh và tên lửa dữ dội vào lực lượng Ukraine. Khi đó, Ukraine cần tránh thương vong nặng nề bằng cách di chuyển linh hoạt. Nhưng có lẽ, Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky sẽ ra lệnh cho quân đội nước này giữ nguyên vị trí vì các lý do từ số 2 đến 4 ở trên. Ông Zelensky dường như sẽ tiếp tục cuộc tấn công trong vòng 1 – 2 tuần nữa cho đến khi lực lượng Ukraine bị tổn thất nặng hoặc tình hình thời tiết chuyển sang mùa mưa vào tháng sau khiến việc tác chiến gặp khó khăn”.
Vị chuyên gia tình báo quốc phòng cũng đặt vấn đề phải chăng Tổng thống Zelensky đã chủ quan khi đưa quyết định tấn công Kursk.
Ông nhận định: “Với Ukraine, liệu những lợi ích chính trị của việc giữ vững vùng lãnh thổ mới chiếm được có đáng để phải chịu thương vong nặng nề nếu phải trả giá bằng mạng sống con người không? Suy cho cùng, Ukraine không có cơ sở dân số như Nga, khiến thương vong trở thành mối lo ngại lớn hơn đối với Kyiv. Vì vậy, về mặt quân sự, sau khi gây ra tổn thất cho người Nga, việc tiến hành một cuộc rút lui để hạn chế thương vong cho người Ukraine là khôn ngoan. Tuy nhiên, điều đó làm giảm lợi ích chính trị và tinh thần của việc chiếm được vùng lãnh thổ đó ngay từ đầu. Tất nhiên, nếu tôi là cố vấn quân sự, tôi sẽ đề nghị ông Zelensky chuyển lực lượng khỏi cuộc phản công của Nga gần Kursk và chiếm lại lãnh thổ Ukraine mà đã cắt đứt được sự hỗ trợ của Crimea và lực lượng Nga”.
“Những quyết định như vậy không bao giờ dễ dàng và với tư cách là Tổng thống, ông Zelensky phải cân nhắc những lợi ích, chi phí và rủi ro chính trị trong nước, chiến lược của mọi động thái quân sự mà ông ra lệnh. Ông là một nhà lãnh đạo chính trị đầy cảm hứng của đất nước mình, nhưng ông đang đối mặt với một số bài học khó khăn trong tư cách là một chiến lược gia và tổng tư lệnh quốc gia. Có vẻ như ông đã học được từ sai lầm năm ngoái khi phát động một cuộc tấn công vượt quá khả năng về mặt nhân lực và hậu cần của đất nước. Vì lợi ích của quốc gia, có lẽ bài học sai lầm năm ngoái đang định hình các kế hoạch chiến lược và tư duy của Tổng thống Zelensky”, vị chuyên gia phân tích.
T.H