Liên Xô tan vỡ, chiến tranh lạnh kết thúc, thế giới chỉ còn một cực, Mỹ một mình chi phối cả thế giới với sự phò tá và giúp sức của các đồng minh Tây Âu.
Nước Nga tuy suy thoái trầm trọng về kinh tế nhưng vẫn là cường quốc quân sự có thể cạnh tranh vai trò số một của Mỹ.
Chính vì thế, Mỹ tìm cách lôi kéo các nước vốn là xã hội chủ nghĩa ở Đông Âu thân Nga và Mỹ đã thành công. Hầu hết các nước ấy đều ngả về Mỹ và từng bước gia nhập EU và NATO, họ xa rời thậm chí có thái độ thù địch với nước Nga. Một số nước tuy đã là thành viên của EU và NATO nhưng còn giữ thái độ thân thiện với Nga như Hungary và Sec vì họ còn phụ thuộc nhiều vào tài nguyên, đặc biệt là dầu mỏ và khí đốt của Nga. Belarus thì vẫn thân thiện và gắn bó với Nga. Ở Ukraina một phái vẫn muốn thân Nga, một phái muốn thân Mỹ và muốn được chấp thuận trở thành thành viên của EU và NATO.
Như vậy, Mỹ đã xây dựng được vòng vây là các nước NATO bao vây nước Nga. Nhưng biên giới phía Tây sát Nga thì Belarus không chịu ngả về NATO, chỉ còn Ukraine là quốc gia sát với Nga. Nhưng Ukraine vẫn còn lực lượng thân Nga và hơn nữa Mỹ và NATO cũng còn ngại nước Nga nên chưa muốn đưa Ukraine vào EU và NATO. Tuy nhiên, Mỹ vẫn muốn có một chính quyền Ukraine thân Mỹ.
Cuộc lôi kéo Ukraine của Mỹ và Nga đã diễn ra liên tục nhiều năm.
Năm 2008 Ukraine bầu Tổng thống, Mỹ đã chi tới 14 tỉ USD cho nhân vật thân Mỹ nhưng cuối cùng đã thất bại. Trong khi đó sau bầu cử, Tổng thống thân Nga đã được Nga giúp đỡ với nhiều chính sách ưu đãi về dầu khí và viện trợ hàng chục tỷ USD để xây dựng đất nước.
Mỹ không chịu ngồi yên chấp nhận thực tế này, tiếp tục chi tiền để cho nhóm thân Mỹ gây lên các cuộc biểu tình phản đối kết quả bầu cử và cho rằng bầu cử gian lận. Sinh viên Ukraine lúc đó chỉ có 17 USD một tuần, còn công nhân chỉ nhận lượng khoảng 100 USD một tháng, nhưng nếu tham gia biểu tình thì nhận lượng từ 30 đến 40 USD một ngày.
Trước làn sóng biểu tình bằng tiền của Mỹ, Ukraine đã phải tiến hành bầu cử lần hai và kết quả là phái thân Mỹ đã giành được chính quyền. Nhưng sau đó với sự yếu kém trong điều hành đất nước và nạn tham nhũng tràn lan đã làm suy yếu Ukraine.
Dưới sự lãnh đạo của chính quyền thân Mỹ, Ukraine từ chỗ là quốc gia phát triển thứ hai trong Liên bang Xô Viết đã trở thành nước nghèo nhất châu Âu.
Ông Zelensky thắng cử trở thành Tổng thống Ukraine vì tuyên ngôn chống tham nhũng và có xu hướng thân Mỹ. Ngay lập tức Mỹ tìm mọi cách ủng hộ Zelensky bằng tiền bạc với mong muốn biến Ukraine thành nước chống Nga theo sự chỉ đạo của Mỹ. Dưới thời Zelensky tư tưởng phát xít mới chống Nga bùng nổ mãnh liệt, người Ukraine gốc Nga bị phân biệt, bị đe dọa thậm chí bị khủng bố.
Trước thực tế ấy, nước Nga đã tiến hành chiến dịch quân sự đặc biệt vừa để bảo vệ người dân gốc Nga bằng việc trưng cầu dân ý, sát nhập các vùng có đông người Nga vào Nga tạo không gian đệm để đối phó với NATO.
Một lần nữa cuộc quyết đấu giữa Mỹ – NATO và nước Nga ở Ukraine diễn ra ngày càng quyết liệt.
Mỹ và NATO đã đổ tiền của, vũ khí để Ukraine chống Nga với niềm tin sẽ đánh bại nước Nga. Mỹ cho đây là thời cơ vàng để tiêu diệt nước Nga.
Nhưng thực tế đã hơn hai năm trôi qua, nước Nga vẫn đứng vững và kinh tế phát triển dù bị hàng nghìn đòn trừng phạt của NATO và EU. Tiềm lực quân sự của Nga như thể là vô tận.
Chỉ khổ cho Ukraine trở thành nơi đối đầu, thử nghiệm các loại vũ khí của NATO và Nga với hạ tầng bị tàn phá, kinh tế kiệt quệ và hàng vạn binh lính tử trận mà phần thắng đang nghiêng dần về phía Nga.
H.L