Mực nước tại trạm Tân Châu trên sông Tiền thấp hơn trung bình nhiều năm trên 1m. Nguyên nhân do các con đập thủy điện tích nước cao kỷ lục và tình trạng hạn hán trong mùa mưa đang quay trở lại ở hầu hết lưu vực sông Mekong.
Theo MDM (Dự án giám sát hoạt động của các đập thủy điện sông Mekong), trong tuần qua 17 con đập trên dòng sông này đã tích tổng cộng 3,7 tỉ m3 nước. Đập thủy điện Tiểu Loan (Trung Quốc) tiếp tục tích lượng nước cao kỷ lục 1 tỉ m3. Kế đến là các con đập của Lào như: Nam Ngum 2 tích 950 triệu m3, Nam Ngiep 1 tích 321 triệu m3, Theun Hinboun mở rộng tích 698 triệu m3…
Tiểu Loan là con đập thủy điện lớn thứ hai trên sông Mekong, có sức chứa khoảng 11 tỉ m3 nước, tương đương tổng lượng nước của 25 hồ chứa lớn nhất ở Lào. Con đập này bắt đầu được lấp đầy từ giữa tháng 6 và lượng nước trong hồ chứa tăng mạnh nhất sau ngày 14.7. Tổng cộng, hồ chứa của đập Tiểu Loan đã giữ lại từ dòng chảy sông Mekong 5,82 tỉ m3 nước kể từ tháng 6 và hiện gần như đã được lấp đầy.
Sở dĩ đập này đầy nước sớm do không xả hết lượng nước dự trữ trong mùa khô năm 2024, đến tháng 6, đập bắt đầu tiến trình tích nước trở lại. Những hoạt động tích nước nghiêm trọng này làm giảm nhịp lũ của sông Mekong. Chỉ riêng con đập thủy điện này đã làm giảm hơn 20% lưu lượng dòng chảy của sông Mekong đến Chiang Saen (Thái Lan), kể từ tháng 6.
MDM nhận định, hoạt động tích nước của các đập thủy điện đã làm giảm lưu lượng dòng chảy xuống dưới mức bình thường 11% tại Nakhon Phanom (Thái Lan) và Pakse (Lào), dưới mức bình thường 5% tại Stung Treng (Campuchia).
Theo Viện Quy hoạch thủy lợi miền Nam (SIWRP), do gió mùa tây nam hoạt động yếu trên khu vực hạ lưu sông Mekong và vùng đầu nguồn sông Cửu Long nên lượng mưa thấp, lượng nước từ thượng nguồn về ít và có xu thế giảm. Đến ngày 15.8, mực nước tại trạm Kratie (Campuchia) là 16,72m; so với trung bình nhiều năm cùng kỳ thấp hơn đến 1,46m và thấp hơn năm 2023 là 0,69m. Còn tại Biển Hồ, mực nước đạt 5,03m; thấp hơn trung bình nhiều năm 0,38 nhưng cao hơn năm 2023 là 0,97m.
Tại vùng đầu nguồn sông Cửu Long, ngày 14.8, mực nước tại trạm Tân Châu trên sông Tiền đạt 1,84m; thấp hơn trung bình nhiều năm 1,01m và thấp hơn năm 2023 0,19m. Tại trạm Châu Đốc trên sông Hậu, mực nước đạt 1,82m; thấp hơn trung bình nhiều năm 0,58m, thấp hơn năm 2023 là 0,13m.
SIWRP cho biết, các mô hình dự báo cho biết trong những ngày tới lượng mưa ở hạ lưu sông Mekong khá thấp và có xu thế giảm. Lượng mưa dự báo phổ biến ở mức từ 5 – 25mm, nhiều nơi không mưa. Mực nước sông Mekong tiếp tục xu thế giảm, đến ngày 20.8, mực nước tại trạm Kratie đạt 16,55m, thấp hơn nhiều mức cảnh báo lũ là 22m. Còn tại trạm Prek Kdam đạt 5,41m, thấp hơn nhiều mức cảnh báo lũ là 9,5m.
T.P