Hàng loạt tài xế, công ty vận tải và nhà sản xuất đang phải đối mặt với cáo buộc hình sự, bị tước quyền hành nghề và phạt tiền sau khi chính quyền Trung Quốc tiết lộ kết quả điều tra vụ việc dùng xe bồn chở hoá chất để chở dầu ăn gây “rúng động” hồi tháng 7.
Theo tờ Tân Hoa Xã, nhóm điều tra do Ủy ban An toàn Thực phẩm thuộc Hội đồng Nhà nước dẫn đầu đã công bố báo cáo về vụ bê bối an toàn thực phẩm gây phẫn nộ rộng rãi vào tháng 7.
Hồi đầu tháng 7, tờ Beijing News đã tiến hành một cuộc điều tra về những bất thường trong các xe tải chở dầu, phát hiện ra một vấn đề đáng lo ngại về việc sử dụng xe bồn để chở cả dầu ăn và dầu hóa học.
Cuộc điều tra của Beijing News được cho là liên quan đến Tập đoàn Hope Full Grain & Oil và Sinograin Oils & Fats (Tianjin). Hai doanh nghiệp này là trung gian trong ngành dầu ăn, tham gia sản xuất và chế biến, và nhiều khách hàng hạ nguồn của họ được cho là đang kinh doanh chuỗi cung ứng dịch vụ ăn uống.
Kết quả điều tra được Beijing News công bố ngày 2/7 cho thấy một số xe tải chở dầu chuyên vận chuyển chất lỏng tiêu hao như xi-rô và dầu đậu nành cũng được sử dụng để chở các chất hóa học như dầu gốc than.
Để cắt giảm chi phí, một số xe thậm chí không làm sạch thùng chứa giữa các lần vận chuyển khác nhau, dẫn đến tình trạng dầu ăn có thể bị nhiễm các hóa chất còn sót lại từ những lần chở trước.
Một số tài xế cũng cho biết đây là một biện pháp tiết kiệm chi phí phổ biến được các công ty có hàng nghìn xe tải sử dụng – một “bí mật mở” trong ngành. Các tài xế xe tải cho biết trong một số mùa, tài xế sẽ vận chuyển nước thải công nghiệp trước khi vận chuyển dầu ăn. Những hóa chất này không được phân loại là dễ cháy hoặc nguy hiểm, nếu không luật pháp Trung Quốc sẽ quy định chúng phải được vận chuyển trong các xe đặc biệt.
Sự việc này đã gây phẫn nộ trong dư luận Trung Quốc, nhiều cư dân mạng Trung Quốc đã kêu gọi thu hồi các loại dầu ăn có vấn đề, đồng thời yêu cầu điều tra kỹ lưỡng và trừng phạt nghiêm khắc những người chịu trách nhiệm.
Ngày 9/7, Ủy ban an toàn thực phẩm Trung Quốc cho biết sẽ tổ chức một cuộc họp đặc biệt với cơ quan lập kế hoạch nhà nước là Ủy ban Cải cách và Phát triển Quốc gia, Cục Quản lý Lương thực và Dự trữ Nhà nước và các bộ khác để thảo luận và điều tra các cáo buộc liên quan tới vụ việc.
Theo kết quả điều tra được công bố với hai chiếc xe bồn chở dầu ăn được nêu trong báo cáo của Beijing News, xe đầu tiên chở 35,91 tấn dầu ăn, trong đó có 11 tấn dùng làm thức ăn chăn nuôi, số còn lại chưa bán và đã niêm phong.
Chiếc xe tải thứ hai chở 31,86 tấn, trong đó 29,38 tấn đã được đóng gói và bán, chủ yếu cho thành phố Ordos ở khu tự trị Nội Mông phía tây bắc. Khoảng 7,78 tấn đã được bán nhưng chưa sử dụng đã được thu hồi và niêm phong.
Hai chiếc xe tải ban đầu đến từ Xingtai ở Hà Bắc, một tỉnh phía bắc giáp với Bắc Kinh. Nhóm điều tra cho biết các quan chức địa phương chịu trách nhiệm và các cơ quan chống tham nhũng sẽ tham gia vào các cuộc điều tra tiếp theo.
Loạt công ty dính án phạt
Hai tài xế xe tải được nêu tên trong báo cáo đã bị bắt và dự kiến sẽ phải đối mặt với cáo buộc hình sự. Ngoài ra, ba người khác giúp các tài xế xuất trình biên lai giả rằng xe tải đã được vệ sinh đã bị giam giữ hành chính 10 ngày.
Các điều tra viên cho biết chính quyền địa phương đã tước tư cách của hai công ty vận tải và phạt hành chính các công ty này số tiền 1,5 triệu NDT (210.000 USD). Một công ty khác cũng bị phạt gần 2 triệu NDT (281.000 USD) và cả 3 công ty này đều tiếp tục bị điều tra bởi cảnh sát địa phương.
Một công ty con của doanh nghiệp nhà nước Sinograin đã bị phạt 2,86 triệu NDT, trong khi tập đoàn tư nhân Hopefull Grain & Oil bị phạt 2,51 triệu NDT.
Ngoài ra, một công ty khác mua dầu trên xe bồn đã bị phạt 300.000 NDT và một công ty khác bị phạt 260.000 NDT.
Theo báo cáo điều tra do Tân Hoa Xã đăng tải, vụ việc “có bản chất cực kỳ tồi tệ, xâm phạm đến ranh giới đạo đức và ranh giới đỏ của luật pháp, là hành vi phạm tội hình sự điển hình phải bị xử lý nghiêm khắc”.
Không phát hiện vấn đề tương tự
Cũng theo nhóm điều tra, ngoài hai chiếc xe bồn được đề cập trong các tin tức truyền thông đăng tải, một cuộc điều tra đã được tiến hành trên toàn quốc nhưng “không phát hiện ra bất kỳ vấn đề tương tự nào”.
Nhóm này cam kết “không khoan nhượng” đối với những sự cố như vậy và sẽ tiếp tục kiểm soát việc vận chuyển dầu ăn.
Ngay sau khi báo cáo được công bố, một bài bình luận trên tờ Nhân dân Nhật báo, cơ quan ngôn luận của Đảng Cộng sản Trung Quốc, cho biết báo cáo phản ánh “thái độ có trách nhiệm cao của Bắc Kinh đối với vấn đề an toàn thực phẩm và lập trường gây sức ép cao trong việc tiếp tục trấn áp các hành vi phạm tội và bất hợp pháp liên quan đến thực phẩm”.
Đây không phải là lần đầu tiên truyền thông Trung Quốc đưa tin về việc vận chuyển dầu ăn. Năm 2005 và 2015, các phương tiện truyền thông đã đưa tin về những hoạt động tương tự.
Tháng trước, một số blogger phát hiện ra rằng một nền tảng trực tuyến của Trung Quốc theo dõi chuyển động của xe tải có thể cung cấp manh mối về việc liệu xe tải có được sử dụng để vận chuyển cả nhiên liệu và dầu ăn hay không.
Nền tảng này, chủ yếu dành cho các công ty giao hàng, đã ngừng chia sẻ thông tin sau khi lượng truy cập tăng đột biến.
T.P