Năm lữ đoàn và trung đoàn tinh nhuệ Nga tiếp viện cho mặt trận Kursk đã làm thay đổi hoàn toàn thế trận, phá tan ý đồ của Ukraine. Vậy họ là những đơn vị nào?
Mặt trận Kursk thay đổi khi Nga tung quân chủ lực vào trận
Tổng tư lệnh quân đội Ukraine, Tướng Alexander Syrsky tuyên bố, một trong những mục đích của cuộc đột kích vào lãnh thổ Nga là nhằm kéo lực lượng Moscow từ mặt trận Donetsk về Kursk, để giảm áp lực cho quân phòng ngự Ukraine ở khu vực này.
Quân đội Ukraine (AFU) đột nhập vào khu vực Kursk đã tăng nhanh lên hơn 10 lữ đoàn cơ động và đang là nhóm quân cơ động lớn nhất trên toàn chiến trường.
Trước sự tập trung của AFU ở Kursk đến mức này, thì một số ít đơn vị biên phòng và các đơn vị lính nghĩa vụ Nga ở biên giới, không thể đối phó với đối phương đông đảo hơn gấp bội.
Trước tình hình trên, Bộ Tổng tham mưu Quân đội Nga đã khẩn trương tăng viện cho mặt trận Kursk. Đầu tiên là nhằm ổn định mặt trận, chặn đứng bước tiến của đối phương và tiếp theo là phản công, đánh bật AFU về bên kia biên giới.
Hiện nay, Nga tăng cường cho Kursk khoảng 20 lữ đoàn và trung đoàn (chủ yếu là các trung đoàn), một nửa trong số đó là các đơn vị động viên và lính nghĩa vụ, cũng như các đơn vị luân chuyển.
Ngoài ra, họ còn có khoảng 10 lữ đoàn, trung đoàn chính quy đóng vai trò nòng cốt. Đáng chú ý nhất là lực lượng dù (VDV) và hải quân đánh bộ. Chúng ta đều biết rằng, hai binh chủng này là những đơn vị tinh nhuệ của quân đội Nga (RFAF). Khi họ được tung vào mặt trận Kursk, đồng nghĩa với việc AFU chịu tổn thất nặng nề được xác nhận qua các đoạn video, hình ảnh về kết quả chiến đấu được hai bên tung ra.
Vậy các đơn vị VDV và hải quân đánh bộ được RFAF tăng cường tới Kursk là ai? Họ được rút ra từ mặt trận nào?
Lữ đoàn hải quân đánh bộ 810 Hạm đội Biển Đen
Đơn vị đóng vai trò dự bị thuộc Cụm Dnieper của Nga, chiến đấu tại Rabotino trong cuộc phản công mùa hè của Ukraine ở Zaporizhia năm ngoái.
Trong kế hoạch, Lữ đoàn 810 sẽ nâng cấp lên thành sư đoàn, vì vậy đơn vị đang được tăng cường.
Do giao tranh ở mặt trận phía nam tạm thời đóng băng, và Cụm quân phía Bắc của Nga đang chịu áp lực chiến đấu nặng nề ở Kharkov, nên Lữ đoàn 810 đã được điều động đến khu vực này làm dự bị chiến dịch. Đồng thời, cũng thuận lợi hơn cho việc hoàn thành việc nâng cấp lên sư đoàn.
Sau khi trận Kursk nổ ra, vì lữ đoàn này ở gần Kursk, đồng thời đóng vai trò dự bị, nên việc cơ động thuận tiện nhất do vậy họ là đơn vị đầu tiên xuất hiện tại điểm nóng.
Lữ đoàn hải quân đánh bộ 155 Hạm đội Thái Bình Dương
Đơn vị đã chiến đấu trong giai đoạn đầu xung đột, tham gia trận Mariupol. Vì vậy, họ bị AFU “thù ghét” và là một trong những đơn vị bị phía Kiev tuyên bố “xóa sổ” nhiều lần trên không gian mạng.
Lữ đoàn 155 ban đầu trực thuộc Cụm quân phía Đông, đã được điều động về nước sau khi chiếm được Mariupol. Lý do chính có thể là để nghỉ ngơi và củng cố lực lượng. Tuy nhiên, do giao tranh ác liệt ở phía bắc Kharkov, Lữ đoàn 155 được tăng cường cho hướng Liptsy.
Trong cụm tác chiến Kursk của Ukraine hiện nay, một nhóm binh lực đáng kể được điều động từ mặt trận Kharkov. Ví dụ, Lữ đoàn biệt kích 92 nổi tiếng trước đây, tác chiến ở Liptsy và Nga cũng hành động tương tự, nên Lữ đoàn 155 sau đó đã di chuyển đến Kursk và trở thành một trong những đơn vị tiếp viện chính.
Lữ đoàn xung kích đường không số 11 của Binh chủng Dù
Hướng tác chiến trước đây của Lữ đoàn xung kích đường không số 11 là Chasov Yar, nhưng trận chiến ở đây rất kỳ lạ, khi đó Nga có nhiều quân số, nhưng thực tế lại không có nhiều đơn vị tấn công thực thụ.
Cánh phía bắc Chasov Yar chủ yếu do Lữ đoàn bộ binh cơ giới 200 của Hạm đội Biển Bắc, Sư đoàn dù số 98 ở giữa, Quân đoàn tình nguyện số 3 và Lữ đoàn bộ binh cơ giới Luhansk số 4 ở phía nam.
Về mặt lý thuyết, RFAF đông nhất ở phía Nam Chasov Yar, nhưng tiến công chủ yếu ở khu vực giữa và phía bắc. Tức là chủ công tham chiến thực tế ở thành phố này chỉ có một sư đoàn và một lữ đoàn của Nga.
Lữ đoàn xung kích đường không 11 và 83 Nga đã từng có mặt ở đây trước đó, nhưng tỷ lệ xuất hiện trong chiến đấu không cao, đặc biệt là sau trận chiến ở Ivanivske.
Sau đó, Lữ đoàn xung kích đường không số 83 được điều động đến mặt trận Kharkov, tác chiến trên hướng Volchansk.
Trung đoàn xung kích đường không 56
Trung đoàn này ban đầu là Lữ đoàn xung kích đường không số 56 được triển khai ở hướng Crimea. Năm 2021, nó được giảm xuống thành trung đoàn và được sáp nhập vào Sư đoàn xung kích đường không số 7.
Quân Dù Nga (VDV) là lực lượng tinh nhuệ trong các hoạt động tấn công, đặc biệt trong giai đoạn đầu của cuộc chiến, khi RFAF chưa được huy động lớn. Do vậy, nhiệm vụ của họ nặng nề hơn và thương vong, tổn thất trong chiến đấu cũng cao hơn.
Trung đoàn xung kích đường không 56 chủ yếu tham gia các hoạt động tấn công và phòng thủ theo hướng Kherson. Sau khi quân đội Nga rút khỏi bờ tây Kherson vào tháng 11/2022, Sư đoàn xung kích đường không số 7 chuyển sang vai trò dự bị.
Trong cuộc phản công Zaporizhia của Ukraine vào mùa hè năm 2023, Sư đoàn xung kích đường không số 7 đã cử quân tiếp viện chiến đấu theo hướng Rabotino. Sau đó, do cường độ chiến đấu trên mặt trận này rất thấp, nên Trung đoàn xung kích đường không số 56 được coi là “nhàn rỗi”.
Sau khi mặt trận Kursk nổ ra, không khó hiểu vì sao quân Nga lại chuyển quân từ hướng có cường độ chiến đấu thấp đến đây.
Trung đoàn 51, Sư đoàn dù 106
Sau khi trải qua các hoạt động tấn công trong giai đoạn đầu của cuộc chiến, Sư đoàn này đã được triển khai theo hướng Bakhmut trong một thời gian dài và đảm nhiệm bảo vệ bên sườn cho tập đoàn quân sự tư nhân Wagner tấn công Bakhmut.
Tuy nhiên, sự hiện diện của Sư đoàn Dù 106 ở Bakhmut lúc bấy giờ chỉ là bảo vệ bên sườn mà thôi, mà không tham gia trực tiếp vào “cối xay thịt” ở Bakhmut, nên thiệt hại gần như bằng không, khả năng chiến đấu còn nguyên vẹn.
Đặc biệt, Sư đoàn này chủ yếu ở lại đây để tiếp quản tuyến phòng thủ tại Soledar thay cho Wagner. Sau khi quân Nga chuyển sang tấn công vào năm 2024, đơn vị này đã tham gia nhiều trận đột kích các vị trí của đối phương ở phía nam thành phố Seversk.
Bây giờ AFU trên hướng này không có khả năng tấn công nên việc Nga điều động một trung đoàn từ đây sẽ không có tác động gì đến thế trận khu vực này.
Trên đây là đội hình tinh nhuệ trên biển và trên không, đang được quân đội Nga triển khai tới mặt trận Kursk. Có thể nhận thấy, hầu hết 5 lữ đoàn và trung đoàn tăng viện này đều từ các mặt trận không phải là điểm nóng, hoặc từ mặt trận phía bắc Kharkov gần đó, không ảnh hưởng đến hướng tấn công chính.
Đánh giá tình hình chiến đấu hiện tại giữa những đơn vị tinh nhuệ này với AFU, hiệu quả chiến đấu của quân tiếp viện Nga cao hơn rất rõ rệt.
Chỉ tính riêng trong ngày 10/9, quân đội Nga phản công, tái chiếm 10 ngôi làng từ tay Ukraine và họ đang chia cắt các đơn vị đối phương trong khu vực với quyết tâm cao nhất nhằm thực hiện mệnh lệnh của Tổng thống Vladimir Putin.
T.H