Giữa cuộc bùng nổ ô tô điện hiện nay, các hãng xe trên thế giới dần có sự khác biệt về chọn lựa chiến lược tập trung cho dòng xe động cơ lai xăng-điện có thể cắm sạc Hybrid plug-in (PHEV) hay xe thuần điện (BEV)?
Tuần qua, tờ Nikkei Asia đưa tin hãng ô tô Nhật Bản Nissan công bố sẽ tập trung sản xuất các dòng xe PHEV, đồng thời xem xét hợp tác cùng Mitsubishi để cung cấp nền tảng PHEV cho Honda.
Nóng vội quá sớm?
Giải thích cho quyết định trên, Nissan đánh giá doanh số bán BEV có dấu hiệu chững lại do giá cả quá cao, đồng thời còn nhiều giới hạn như việc sạc pin cho xe. Trong khi đó, PHEV có lợi nhuận cao và có nhiều yếu tố phù hợp tình hình thực tế cho quá trình chuyển tiếp sang BEV được cho là còn kéo dài khá lâu. Việc sở hữu động cơ xăng song hành cùng động cơ điện tạo ưu thế cho PHEV có thể thực hiện các quãng đường di chuyển dài mà không lo lắng về hạ tầng sạc pin.
Không những vậy, các hãng cùng dần sản xuất những dòng PHEV có quãng đường sử dụng động cơ điện dài hơn, như mẫu Toyota Prius PHEV có pin cho phép chạy đến 105 km dự kiến được nâng lên 200 km. Toyota cũng đang gấp rút phát triển các dòng PHEV mới. Hãng BYD (Trung Quốc) mới đây đã giới thiệu dòng PHEV có thể đạt quãng đường chạy liên tục lên đến 2.100 km chỉ bằng 1 lần sạc đầy pin và đổ đầy bình xăng.
Ước tính, nếu pin của PHEV cho phép chạy được 140 km tại Nhật Bản hay 200 km tại Mỹ thì đủ để đáp ứng nhu cầu di chuyển hằng ngày. Chính vì thế, có ý kiến cho rằng việc tập trung phát triển BEV hiện nay là quá sớm so với điều kiện hạ tầng hiện tại.
Thực tế doanh số bán hàng đang cho thấy PHEV có nhiều khởi sắc. Theo số liệu thống kê, trong tháng 7 vừa qua, Trung Quốc – thị trường ô tô điện lớn nhất thế giới hiện nay – bán được 991.000 xe điện (EV nói chung, bao gồm cả PHEV và BEV cùng các loại khác), giảm 5,5% so với tháng 6 nhưng vẫn tăng 27% so với tháng 7.2023. Trong số này, doanh số BEV bán ra đạt 551.000 xe, giảm 10% so với tháng 6, tăng 2,6% so với tháng 7.2023. Thế nhưng, doanh số PHEV lại đạt 438.000 xe, tăng 0,5% so với tháng 6 và tăng đến 86% so với tháng 7.2023. Đến tháng 8 vừa qua, cũng tại thị trường Trung Quốc, PHEV có mức tăng trưởng đến 96,9 so với cùng kỳ năm 2023.
Cuộc “quay xe” của nhiều hãng
Thực tế trên khiến nhiều nhà sản xuất ô tô trên thế giới đang chuyển hướng chiến lược xe điện. Một số nhà sản xuất ô tô châu Âu một lần nữa xoay trục để tập trung hơn vào PHEV. Cụ thể, Jaguar Land Rover đang tăng sản lượng PHEV, Volvo đang dành nhiều “tình yêu và sự quan tâm” hơn cho các mẫu PHEV như XC60 và BMW cho biết hãng này có thể thúc đẩy PHEV nhiều hơn trong doanh số bán hàng.
Hồi tháng 7 vừa qua, truyền thông đưa tin hãng Audi đang điều chỉnh chiến lược điện khí hóa bằng cách mở rộng dòng sản phẩm PHEV trong khi dự đoán quá trình chuyển đổi sang BEV bị trì hoãn. Đây cũng là chiến lược chung của Volkswagen – tập đoàn đang sở hữu Audi. Tương tự, General Motors (GM) cách đây chưa lâu cũng được thông tin sẽ tập trung phát triển PHEV hơn là BEV.
Những diễn biến vừa nêu cho thấy dường như ông Akio Toyoda, Chủ tịch Tập đoàn Toyota, trước đây không hề phân tích sai. Trước đây, ông Toyoda từng từ chức Giám đốc điều hành Toyota trước áp lực chỉ trích hãng này không đầu tư đủ cho BEV.
Sau khi từ chức giám đốc điều hành và chỉ còn giữ chức chủ tịch, ông Toyoda vẫn giữ quan điểm rằng có nhiều cách để đạt mục tiêu giảm phát khí thải đối với ô tô mà không nhất thiết phải nhanh chóng tập trung vào phát triển BEV. Ông nhận xét BEV rồi cũng sẽ không vượt quá ngưỡng tỷ lệ 30% số lượng xe bán ra trên thị trường toàn cầu. Ông cho rằng PHEV là một con đường phù hợp.
Thực tế, PHEV và xe hybrid (HEV, không thể cắm sạc) đang ngày càng đóng vai trò quan trọng cũng như tăng trưởng đáng kể cho kết quả kinh doanh của Toyota, giúp hãng này giữ vị thế nhà sản xuất ô tô lớn nhất thế giới. Theo tờ The New York Times, năm 2023, Toyota bán 11,8 triệu xe, gấp gần 6 lần doanh số của Tesla (chỉ sản xuất BEV).
T.P