Việc có hay không nên cấm TikTok đã trở thành chủ đề nóng bỏng trong xã hội và chính trị Hoa Kỳ. Quyết định cấm ứng dụng này được cho là có nguyên nhân từ mối lo ngại về an ninh quốc gia, đã gây chia rẽ sâu sắc trong giới chính trị, doanh nghiệp, và giới trẻ tại Mỹ.
Chính phủ Mỹ nói TikTok là nguy cơ an ninh quốc gia. TikTok, thuộc sở hữu của ByteDance – một công ty Trung Quốc, bị cáo buộc về việc thu thập và lưu trữ dữ liệu người dùng trên các máy chủ đặt tại Trung Quốc. Các nhà làm luật và giới chuyên gia an ninh cảnh báo rằng ByteDance có thể bị buộc phải cung cấp dữ liệu cho chính phủ Trung Quốc theo quy định luật pháp nước này.
Một số báo cáo cho biết, dữ liệu thu thập từ TikTok có thể bao gồm lịch sử truy cập web, thói quen sử dụng, và địa điểm. Đó là những thông tin đặc biệt nhạy cảm liên quan an ninh quốc gia. Trong một bài phát biểu gần đây, Giám đốc FBI Christopher Wray đã gọi TikTok là “nguy cơ đáng kể” đối với bảo mật quốc gia.
Nhóm đồng tình với lập luận này cho rằng việc cấm TikTok là cần thiết để ngăn chặn Trung Quốc thu thập dữ liệu và ảnh hưởng đến nội bộ Mỹ. Họ coi TikTok như một cánh tay dài của chính quyền Trung Quốc, có khả năng xâm nhập vào đời sống cá nhân và các quyết định đầu tư quan trọng.
Ngược lại, nhiều người cho rằng việc cấm TikTok đặt ra một tiền lệ nguy hiểm về việc xâm phạm quyền tự do ngôn luận – một nguyên tắc cốt lõi trong xã hội dân chủ của Mỹ. TikTok không chỉ là nền tảng giải trí, mà còn là một phương tiện quan trọng để giới trẻ thể hiện sáng tạo, bày tỏ chính kiến và tranh luận về các vấn đề quan trọng. Các nhóm vận động vì quyền công dân còn nhấn mạnh: cấm TikTok còn tác động tiêu cực đến kinh tế và văn hóa. TikTok đã tạo ra nhiều cơ hội kinh doanh, việc làm và là nơi để những người sáng tạo nội dung kiếm thu nhập. Việc loại bỏ TikTok khỏi thị trường Mỹ có thể khiến hàng triệu người mất đi một nền tảng quan trọng để kết nối và sáng tạo…
Phản ứng từ phía Trung Quốc đối với những đề xuất cấm TikTok càng làm tăng thêm sự căng thẳng trong quan hệ giữa đối thủ chính trị vốn đã căng như dây đàn nhiều năm qua. Chính phủ Trung Quốc đã nhiều lần lên án các động thái của Mỹ, cho rằng đây là hành động mang tính phân biệt đối xử và bảo vệ ByteDance như một công ty hoạt động hợp pháp. Truyền thông Trung Quốc chỉ trích Hoa Kỳ đang sử dụng vấn đề an ninh như một cái cớ để hạn chế sự phát triển của các công ty công nghệ Trung Quốc. Thậm chí, qua các kênh khác nhau, Bắc Kinh còn “đe”: việc cấm TikTok có thể tạo ra nguy cơ về một cuộc chiến thương mại mới, không chỉ giới hạn trong lĩnh vực công nghệ mà còn lan rộng ra các ngành công nghiệp khác.
Cuộc tranh luận xoay quanh TikTok dự kiến sẽ không kết thúc trong một sớm một chiều. Dù Mỹ đã tiến hành một số biện pháp nhằm siết chặt quản lý, nhưng khó có thể đạt được sự đồng thuận hoàn toàn trong nội bộ chính trị. Trong tầm nhìn quốc tế, TikTok có thể trở thành một “điểm nóng” trong quan hệ giữa hai siêu cường. Nếu việc cấm TikTok tiến hành, điều này không chỉ ảnh hưởng đến hàng trăm triệu người dùng trên toàn cầu mà còn đặt ra những câu hỏi lớn về tương lai của internet toàn cầu. Các quốc gia khác có thể bị lôi kéo vào cuộc tranh luận này, dẫn đến những chính sách tương tự nhằm hạn chế quyền tiếp cận các nền tảng công nghệ nước ngoài. Từ năm 2023, quốc gia láng giềng của Mỹ là Canada đã cấm ứng dụng TikTok trên tất cả thiết bị của chính phủ do lo ngại rủi ro đối với quyền riêng tư và bảo mật…
Trước ngày ông Donald Trump trở lại nắm quyền, giới quan sát cho rằng, khả năng cao vấn đề TikTok sẽ tiếp tục bị đẩy lên hàng đầu trong chương trình nghị sự của tân tổng thống. Trong nhiệm kỳ trước, ông Trump đã nhiều lần nhấn mạnh nguy cơ từ các công ty công nghệ Trung Quốc và từng ký sắc lệnh hành pháp nhằm cấm TikTok hoạt động tại Hoa Kỳ, mặc dù sau đó sắc lệnh này đã bị tòa án chặn lại. Như vậy, chỉ mươi ngày nữa thôi, rất có thể, ông Trump sẽ tái khẳng định lập trường cứng rắn này, thúc đẩy các chính sách mạnh tay hơn đối với TikTok và các công ty tương tự.
Trước những diễn biến quyết liệt sắp diễn ra, giới phân tích chính trị quốc tế như càng có thêm cơ sở để nhận định: việc tranh luận về TikTok không chỉ đơn thuần là vấn đề công nghệ hay giải trí, mà còn là biểu hiện của những mâu thuẫn sâu sắc hơn về an ninh quốc gia, quyền tự do ngôn luận và mối quan hệ quốc tế…
Với những động thái và phản ứng trái chiều từ cả hai phía, phía nào cũng đông đảo, cuộc tranh cãi này sẽ còn kéo dài. Và tất nhiên, nó cũng sẽ trở thành một phần quan trọng trong lịch sử đối đầu giữa Mỹ và Trung Quốc.
T.V