Trung tâm quyền lực của Liên minh châu Âu (EU) đang quay cuồng vì vụ bê bối tham nhũng mới liên quan đến “gã khổng lồ” công nghệ Trung Quốc Huawei và Nghị viện châu Âu.
Các nhà chức trách châu Âu đang điều tra cáo buộc “tham nhũng quy mô lớn trong Nghị viện châu Âu”, văn phòng công tố liên bang Bỉ cho biết vào tuần trước, và tiết lộ thêm rằng “vụ hối lộ này được cho là có lợi cho Huawei”.
Vụ việc này gợi nhớ đến vụ bê bối tham nhũng Qatargate năm 2022, khi Qatar bị cáo buộc đã hối lộ các nghị sĩ nhằm tác động đến các quyết định chính sách của EU. Một số thành viên của cơ quan lập pháp châu Âu đã bị bắt và điều tra tại thời điểm đó.
Vụ việc lần này châm ngòi cho những lo ngại lâu nay về các hoạt động vận động hành lang mờ ám ở Brussels, lần này một công ty công nghệ Trung Quốc là trung tâm của vụ việc.
Những cáo buộc đó là gì?
Cuộc điều tra mới tập trung vào Huawei, “gã khổng lồ” công nghệ Trung Quốc. Các công tố viên Bỉ ra tuyên bố cho hay các vụ việc đang được điều tra bao gồm các chiêu bài vận động hành lang thương mại như “trả thù lao cho việc nắm giữ các vị trí chính trị, các khoản quà tặng quá mức như chi phí ăn uống và đi lại và lời mời thường xuyên đến các trận đấu bóng đá… nhằm mục đích thúc đẩy các lợi ích thương mại hoàn toàn mang tính cá nhân để tác động tới các quyết định chính trị”.
Họ cho biết hành vi sai trái bị cáo buộc đã diễn ra “thường xuyên và rất kín đáo từ năm 2021 cho đến nay”.
Cảnh sát đã đột kích 21 địa chỉ ở Brussels, Flanders, Wallonia (Bỉ) và Bồ Đào Nha và bắt giữ một số người.
Theo các hãng tin Follow The Money, Le Soir và Knack, các nhà điều tra đang xem xét các hoạt động liên quan đến 15 cựu và đương kim Nghị sĩ châu Âu. Các ấn phẩm cho biết một nhà vận động hành lang cấp cao của Huawei tại Brussels là nghi phạm chính.
Hai người làm việc tại tòa nhà văn phòng của Huawei tại Brussels nói với POLITICO rằng họ đã nhìn thấy cảnh sát vào sáng 13/3 và nói thêm rằng họ vẫn ở trong khuôn viên vào buổi trưa. Sau đó, cảnh sát rời khỏi văn phòng của Huawei tại Brussels, mang theo 4 hộp đựng tài liệu và nhiều vật dụng bị tịch thu khác.
Công ty đã vội vã phản hồi về diễn biến này vào ngày 13/3. Một người phát ngôn cho biết trong một tuyên bố: “Huawei sẽ khẩn trương liên lạc với đơn vị điều tra để hiểu rõ hơn về tình hình. Huawei có chính sách không khoan nhượng đối với tham nhũng và các hành vi sai trái khác và chúng tôi cam kết tuân thủ mọi luật và quy định hiện hành”.
Cũng theo các công tố viên, sau các cuộc đột kích, một thẩm phán giám sát vụ án đã ra lệnh niêm phong văn phòng của hai trợ lý nghị viện tại trụ sở Nghị viện châu Âu ở thành phố Strasbourg của Pháp. Các công tố viên nói rằng họ không thể tiết lộ thêm thông tin chi tiết, trong đó có danh tính của những nghi phạm.
Huawei vận động hành lang ở Brussels như thế nào?
Trong suốt những năm 2010, Huawei đã chi hàng triệu euro cho các hoạt động vận động hành lang và chiến dịch quan hệ công chúng ở châu Âu.
Công ty tổ chức những bữa tiệc xa hoa tại những địa điểm nổi tiếng với tiệc buffet sang trọng và biểu diễn khiêu vũ như tiệc chiêu đãi mừng năm mới của Trung Quốc tại Concert Noble ở Brussels và nổi tiếng với việc cảm ơn các đối tác bằng những túi quà hậu hĩnh, một số trong đó có cả điện thoại Huawei.
Từ năm 2019 trở đi, khi rủi ro tăng lên, công ty đã cố gắng ngăn chặn nỗ lực của các nước phương Tây nhằm giảm sự phụ thuộc vào thiết bị 5G của công ty vì lo ngại về an ninh và gián điệp.
Để vượt qua cơn bão địa chính trị, công ty đã đưa ra mức lương 6 con số cho các cựu nhà báo và chính trị gia phương Tây có mối liên hệ trực tiếp với những nơi quyền lực như Điện Elysée và Westminster.
Trong 2 năm qua, Huawei đã mất đi phần lớn ảnh hưởng của mình tại Brussels, khi chính sách chống lại các công ty công nghệ Trung Quốc được áp dụng và các chính phủ châu Âu đã liên kết để có cách tiếp cận thận trọng hơn khi sử dụng thiết bị 5G của Huawei trong mạng lưới của họ.
Ở cấp độ EU, Ủy ban châu Âu vào năm 2023 đã công bố các động thái nhằm chặn Huawei và ZTE khỏi nguồn tài trợ nghiên cứu của EU và ngừng ký hợp đồng với các nhà khai thác sử dụng thiết bị của Trung Quốc.
Văn phòng Brussels của công ty cũng chứng kiến sự ra đi của một số nhân viên vận động hành lang và truyền thông.
Theo dữ liệu của sổ đăng ký minh bạch của EU, Huawei Technologies đã chi từ 2 triệu euro đến 2,25 triệu euro cho hoạt động vận động hành lang tại EU vào năm 2021, 2022 và 2023. Mức chi phí này được đánh giá là khá nhiều, nhưng vẫn thấp hơn chi phí vận động hành lang của những năm trước, ước tính vào khoảng 3 triệu euro vào năm 2018, 2019 và 2020.
Vào tháng 10 năm ngoái, Huawei tuyên bố họ có 11 nhà vận động hành lang toàn thời gian ở EU, 9 người trong số họ được giao nhiệm vụ tiếp cận Nghị viện châu Âu. Vào thời kỳ đỉnh cao, họ tiết lộ có 21 người.
Huawei đã vướng vào các vụ bê bối và cuộc điều tra ở một số quốc gia trên toàn cầu, bao gồm cả ở Pháp, nơi công ty này phải đối mặt với một vụ án liên quan đến một cựu bộ trưởng và thành viên của Nghị viện châu Âu, Le Soir viết vào tuần trước.
Tuần trước, các công tố viên liên bang Bỉ đã làm rõ rằng cuộc điều tra của họ đang xem xét nạn tham nhũng “với mục đích thúc đẩy các lợi ích thương mại hoàn toàn mang tính cá nhân trong bối cảnh các quyết định chính trị được đưa ra” – điều này cho thấy chính phủ Trung Quốc không liên quan vào sự việc.
T.P