Trong những năm gần đây, các chuỗi trà sữa và đồ ăn Trung Quốc không ngừng mở rộng và chiếm lĩnh thị trường Việt Nam. Từ những thương hiệu trà sữa nổi tiếng như Gong Cha, Heekcaa, Trà Sữa Royal Tea, đến các quán ăn Trung Quốc với món mì vằn thắn, cơm chiên Dương Châu hay lẩu Trung Quốc, tất cả đều đã trở thành lựa chọn yêu thích của giới trẻ Việt.
Từ trào lưu thành ngành công nghiệp tỷ đô
Trào lưu trà sữa và đồ ăn Trung Quốc không chỉ còn là một hiện tượng nhất thời mà đã nhanh chóng trở thành một ngành công nghiệp tỷ đô. Một trong những cái tên nổi bật trong ngành trà sữa là Mixue – chuỗi trà sữa lớn nhất Trung Quốc. Tính đến tháng 9/2023, Mixue đã mở rộng ra 11 quốc gia và sở hữu hơn 4.000 cửa hàng trên toàn cầu. Sự mở rộng này bắt đầu từ năm 2018, khi cửa hàng đầu tiên của Mixue được khai trương tại Việt Nam.
Chị Lan Anh, một khách hàng quen thuộc của Mixue tại Hà Nội, chia sẻ: “Ban đầu tôi cũng hoài nghi về chất lượng của chuỗi này, nhưng sau khi thử, tôi thực sự ấn tượng bởi giá cả hợp lý và chất lượng vượt ngoài mong đợi.”
Mixue hiện nay đã trở thành chuỗi F&B lớn nhất thế giới tính theo số lượng cửa hàng, vượt qua cả Starbucks và McDonald’s. Cổ phiếu của Mixue đã tăng gấp đôi kể từ khi niêm yết tại Hồng Kông vào tháng 3/2023, minh chứng rõ ràng cho sức hấp dẫn mạnh mẽ của thương hiệu này.
Theo báo cáo từ công ty tư vấn Momentum Works (Singapore), đến cuối năm 2024, đã có khoảng 60 thương hiệu Trung Quốc, bao gồm Mixue, Luckin Coffee và Haidilao, mở hơn 6.100 cửa hàng tại Đông Nam Á, tăng gấp ba lần so với năm 2022. Ông Jianggan Li, CEO của Momentum Works, nhận định: “Đông Nam Á là điểm đến lý tưởng cho các thương hiệu Trung Quốc nhờ sự gần gũi về địa lý và văn hóa.”
Không chỉ Mixue, nhiều thương hiệu F&B Trung Quốc khác như Haidilao, Fish With You, Luckin Coffee, hay Heytea cũng đang bùng nổ tại thị trường Đông Nam Á, đặc biệt là tại Việt Nam. Các thương hiệu này mang đến cho người tiêu dùng những lựa chọn đa dạng và phong phú, đáp ứng nhu cầu thưởng thức các món ăn, thức uống mới lạ.
Một ví dụ tiêu biểu cho sự bành trướng mạnh mẽ của các chuỗi đồ ăn Trung Quốc tại Việt Nam là Haidilao – chuỗi lẩu nổi tiếng. Kể từ khi gia nhập thị trường Việt Nam vào năm 2019 với nhà hàng đầu tiên tại tòa tháp Bitexco (TP.HCM), Haidilao đã nhanh chóng mở rộng và trở thành một trong những thị trường nước ngoài quan trọng nhất của tập đoàn này. Đến năm 2022, Việt Nam đã lọt vào top 4 thị trường quốc tế lớn nhất của Haidilao. Hiện tại, chuỗi này có 17 nhà hàng tại Việt Nam, tập trung chủ yếu ở Hà Nội (6 nhà hàng) và TP.HCM (10 nhà hàng), cùng một nhà hàng tại Nha Trang.
Năm 2022, doanh thu của Haidilao tại Việt Nam đạt 75,4 triệu USD (khoảng 1.913 tỷ đồng), đứng thứ ba trong số các thị trường nước ngoài, sau Singapore và Hoa Kỳ. Năm 2023, doanh thu tại Việt Nam tiếp tục tăng lên 78 triệu USD (khoảng 1.989 tỷ đồng), chỉ xếp sau Malaysia và Hoa Kỳ.
Sức ép tại quê nhà
Trong khi thị trường F&B tại Đông Nam Á, bao gồm Việt Nam, đang chứng kiến sự bùng nổ, các chuỗi thực phẩm và đồ uống Trung Quốc lại gặp phải áp lực mạnh mẽ từ thị trường nội địa. Theo tờ South China Morning Post, sức mua yếu và sự cạnh tranh gay gắt tại Trung Quốc đang ảnh hưởng nghiêm trọng đến hoạt động của các chuỗi này. Báo cáo từ Canyin88 chỉ ra rằng, khoảng 2 triệu nhà hàng đã đóng cửa tại Trung Quốc vào năm ngoái vì áp lực cạnh tranh gia tăng.
Ngành trà sữa và đồ uống Trung Quốc cũng phải đối mặt với cuộc chiến giá cả khốc liệt. Dữ liệu từ Canyandata cho thấy, trong năm 2024, hơn 140.000 cửa hàng trà sữa và đồ uống đã phải đóng cửa, trong khi chỉ có 127.700 cửa hàng mới khai trương. Điều này chứng tỏ, dù thị trường Trung Quốc có quy mô lớn, nhưng sự cạnh tranh giữa các thương hiệu vẫn rất khốc liệt.
Với mức tăng trưởng 4,6% dự kiến trong năm 2024, thị trường F&B Đông Nam Á, trị giá 132,9 tỷ USD, là một “miếng bánh” hấp dẫn cho các thương hiệu Trung Quốc. Các chuỗi này đang tìm kiếm cơ hội tăng trưởng tại khu vực này, khi mà môi trường cạnh tranh tại quê nhà đang trở nên ngày càng khốc liệt.
Vì sao ẩm thực Trung Hoa thu hút giới trẻ Việt Nam?
Giới trẻ Việt Nam, đặc biệt là học sinh, sinh viên, luôn tìm kiếm những lựa chọn giá cả phải chăng nhưng vẫn đảm bảo chất lượng. Các chuỗi trà sữa và đồ ăn Trung Quốc như Mixue, Gong Cha, Heekcaa, và Haidilao đã nhanh chóng đáp ứng được nhu cầu này. Trà sữa Mixue có giá từ 30.000 đến 50.000 đồng, các món ăn Trung Quốc như mì vằn thắn hay cơm chiên có giá từ 50.000 đến 100.000 đồng, trong khi Haidilao cung cấp các món lẩu hấp dẫn với mức giá từ 100.000 đến 300.000 đồng.
Sự sáng tạo trong thực đơn cũng là yếu tố thu hút giới trẻ. Các món trà sữa độc đáo như pudding boba, trà sữa phô mai của Mixue hay các món lẩu được cải tiến để phù hợp với khẩu vị người Việt của Haidilao đã tạo ra sự khác biệt rõ rệt. Bên cạnh đó, không gian quán hiện đại và sáng tạo cũng là yếu tố quan trọng. Các thương hiệu này không chỉ chú trọng vào chất lượng sản phẩm mà còn mang đến không gian đẹp mắt, thoải mái để giới trẻ có thể tụ tập bạn bè và check-in.
Mô hình nhượng quyền (franchise) cũng giúp các chuỗi trà sữa và đồ ăn Trung Quốc mở rộng quy mô nhanh chóng. Mixue, với hơn 4.000 cửa hàng toàn cầu, đã có mặt tại 11 quốc gia, trong đó Việt Nam là một trong những thị trường quan trọng. Haidilao, từ khi gia nhập Việt Nam năm 2019, đã có 17 nhà hàng và doanh thu 78 triệu USD trong năm 2023.
Với sự tăng trưởng mạnh mẽ của ngành F&B tại Đông Nam Á và mức chi tiêu 132,9 tỷ USD vào năm 2024, các chuỗi trà sữa và đồ ăn Trung Quốc đang tiếp tục mở rộng và thu hút ngày càng nhiều khách hàng tại Việt Nam.
T.P