Trong một diễn biến mang tính đột phá có thể định hình lại bối cảnh tiền điện tử toàn cầu, Trung Quốc được cho là đang xem xét việc cho phép phát hành các stablecoin được neo vào Nhân dân tệ (CNY) nhằm tăng cường quốc tế hóa đồng tiền của mình. Theo Crypto Rover, động thái này báo hiệu nỗi sợ bỏ lỡ (FOMO) ngày càng gia tăng của Trung Quốc trong không gian tài sản kỹ thuật số đang phát triển nhanh chóng.
Sự thay đổi chiến lược lớn
Theo các nguồn tin am hiểu, Trung Quốc đã hoàn tất lộ trình cho phép phát hành stablecoin gắn với đồng Nhân dân tệ, sau khi từng cấm toàn diện giao dịch và khai thác tiền điện tử vào năm 2021. Đề xuất này dự kiến sẽ được thảo luận tại Hội đồng Nhà nước ngay trong tháng 8 và nếu được thông qua, đây sẽ là một trong những thay đổi chính sách tài chính lớn nhất của Trung Quốc trong nhiều năm qua.
Sáng kiến mới đặt ra cơ chế phân công trách nhiệm quản lý, mục tiêu thúc đẩy việc sử dụng nhân dân tệ trên thị trường quốc tế, đồng thời xây dựng khung quản trị rủi ro. Điều này đánh dấu một sự chuyển hướng mạnh mẽ so với chính sách trước đây, đồng thời là bước đi nhằm giành lại thị phần trên thị trường stablecoin toàn cầu – hiện đang bị áp đảo bởi các token neo vào USD như Tether (USDT) và USD Coin (USDC), vốn chiếm hơn 99% nguồn cung.
Nếu được chấp thuận, các stablecoin mới này có thể tạo điều kiện thuận lợi cho các giao dịch thương mại quốc tế diễn ra suôn sẻ hơn, giảm sự phụ thuộc vào đồng đô la Mỹ và châm ngòi cho một đợt tăng giá của các altcoin gắn liền với tài chính phi tập trung (DeFi).
Động lực của Trung Quốc mang cả yếu tố kinh tế lẫn địa chính trị. Thị phần thanh toán toàn cầu của đồng nhân dân tệ đã giảm xuống chỉ còn 2,88% vào tháng 6, mức thấp nhất trong 2 năm, trong khi USD chiếm tới 47,2% giao dịch quốc tế, theo dữ liệu SWIFT. Bắc Kinh đang tìm cách khôi phục nhu cầu toàn cầu đối với đồng tiền của mình.
Thời điểm này cũng có tính toán chiến lược. Động thái mở cửa stablecoin diễn ra ngay trước thềm hội nghị thượng đỉnh Tổ chức Hợp tác Thượng Hải (SCO) tại Thiên Tân từ ngày 31/8 đến 1/9, nơi Trung Quốc dự kiến sẽ thúc đẩy việc sử dụng nhân dân tệ trong thương mại xuyên biên giới, bao gồm cả dưới dạng stablecoin.
Bắc Kinh coi stablecoin là công cụ đầy tiềm năng: tốc độ nhanh, có thể lập trình và giao dịch xuyên biên giới. Việc phát hành stablecoin nhân dân tệ được kỳ vọng sẽ giúp giảm sự phụ thuộc vào các giao dịch bằng USD, đặc biệt tại châu Á và các thị trường mới nổi trong khuôn khổ sáng kiến “Vành đai và Con đường”.
Hồng Kông – cứ điểm mới của stablecoin
Dự luật Stablecoin, được Hội đồng Lập pháp Hồng Kông thông qua hồi tháng 5, đã thiết lập một khuôn khổ pháp lý toàn diện nhằm giám sát các loại stablecoin neo vào tiền tệ truyền thống. Văn bản này bổ sung thêm một mảnh ghép quan trọng vào nỗ lực của Bắc Kinh trong việc tạo ra một trật tự kinh tế thay thế, bên ngoài quỹ đạo do Mỹ dẫn dắt.
Cùng với Hệ thống thanh toán liên ngân hàng xuyên biên giới (CIPS), kế hoạch xây dựng BRICS Pay, sự phát triển của đồng nhân dân tệ kỹ thuật số (e-CNY) và xu hướng gia tăng sử dụng nhân dân tệ trong thương mại quốc tế, stablecoin tại Hồng Kông mở ra một hướng đi mới để Trung Quốc thúc đẩy thương mại toàn cầu mà không phụ thuộc vào USD.
Những người ủng hộ tiền điện tử từ lâu đã tin tưởng vào khả năng thay đổi thế giới của công nghệ này. Trung Quốc có vẻ muốn duy trì sự hiện diện của các stablecoin do nhà nước hậu thuẫn ở Hồng Kông, đồng thời tiếp tục giới hạn hoạt động của stablecoin và tiền điện tử khác, như Bitcoin, trên lãnh thổ đại lục.
Dù không chính thức bị cấm, nhưng chúng vẫn chịu sự kiểm soát nghiêm ngặt. Bắc Kinh kiên định bảo đảm quyền kiểm soát tài chính tập trung đối với tiền kỹ thuật số, khuyến khích người dân sử dụng e-CNY thay cho các tài sản phi tập trung.
Khác với đại lục, Hồng Kông đã được trao quyền tham gia vào thị trường stablecoin. Sau các cuộc biểu tình năm 2019 và cú sốc từ đại dịch Covid-19, chính quyền Trung Quốc đặt mục tiêu khôi phục vị thế của đặc khu này như một trung tâm tài chính toàn cầu.
Dự luật stablecoin vì thế không chỉ là một bước đi kỹ thuật, mà còn là một phần trong chiến lược thu hút các tổ chức tài chính quốc tế quay trở lại Hồng Kông. Thành phố được kỳ vọng sẽ tiếp tục trở thành cửa ngõ quan trọng của Trung Quốc – lần này là trong lĩnh vực Web3 và tiền điện tử.
Trong khi thị trường nội địa Trung Quốc vẫn kìm hãm tiền điện tử để tránh rủi ro từ sự biến động và tính hỗn loạn vốn có, thì Hồng Kông nhiều khả năng sẽ trở thành môi trường phát triển mạnh mẽ của stablecoin, cho phép Trung Quốc mở rộng giao dịch quốc tế thông qua kênh này.
Rủi ro và thách thức
Trong nhiều năm, Trung Quốc đã khao khát nâng tầm đồng nhân dân tệ lên ngang hàng với đồng USD hoặc euro trên toàn cầu. Tuy nhiên, các biện pháp kiểm soát vốn nghiêm ngặt đã ngăn cản đồng tiền này đạt được vai trò đó.
Trung Quốc từ lâu đã theo đuổi đồng tiền kỹ thuật số của ngân hàng trung ương là đồng nhân dân tệ kỹ thuật số, đồng thời vẫn duy trì lệnh cấm nghiêm ngặt đối với các loại tiền điện tử tư nhân.
Động thái tiềm năng hướng tới một đồng tiền ổn định được hỗ trợ bằng nhân dân tệ diễn ra sau một cuộc phỏng vấn gần đây cùng với cố vấn Ngân hàng Nhân dân Trung Quốc Huang Yiping, người lưu ý rằng một đồng tiền ổn định nhân dân tệ ở nước ngoài tại Hồng Kông là “một khả năng”.
Không giống như tiền điện tử phi tập trung, stablecoin được hỗ trợ bằng nhân dân tệ sẽ vẫn nằm dưới sự giám sát hoàn toàn của chính phủ. Điều này cho phép Trung Quốc thử nghiệm các khoản thanh toán dựa trên blockchain trong khi vẫn duy trì kiểm soát vốn và giảm thiểu rủi ro tài chính.
Dù mang ý nghĩa đột phá, bước đi này không tránh khỏi những rào cản.
Thứ nhất là về kiểm soát vốn, các quy định nghiêm ngặt về kiểm soát dòng vốn xuyên biên giới có thể hạn chế khả năng lưu hành tự do của stablecoin nhân dân tệ.
Thứ hai là rào cản trong triển khai thực tiễn, đồng nhân dân tệ kỹ thuật số e-CNY cho đến nay vẫn chưa được áp dụng rộng rãi và bị lu mờ bởi các nền tảng thanh toán phổ biến như Alipay và WeChat Pay. Tình huống tương tự có thể xảy ra với stablecoin nhân dân tệ nếu không được tích hợp sâu vào hệ sinh thái kinh doanh và thương mại.
Đáng chú ý, các nền kinh tế châu Á khác cũng đang tăng tốc trong lĩnh vực này. Hàn Quốc và Nhật Bản đều đang xem xét phát hành stablecoin được bảo chứng bằng đồng won và yên.
Tại Mỹ, vấn đề stablecoin ngày càng mang tính chính trị. Tổng thống Mỹ Donald Trump đã công khai ủng hộ các stablecoin gắn với USD. Một số dự luật, trong đó có Đạo luật GENIUS, đang được thảo luận nhằm cho phép phát hành loại token được quản lý bởi các ngân hàng Mỹ. Nhiều quan chức Bộ Tài chính, trong đó có Bộ trưởng Scott Bessent, cho rằng stablecoin có thể củng cố vị thế toàn cầu của đồng USD.
T.P