Vẫn biết Dải Gaza- Palestin luôn nóng lên từng ngày bởi đạn bom, nghèo đói, chết chóc, nhưng đến khi nghe tin một học giả, nhà thơ nổi tiếng chết vì suy kiệt do bị đói khát lâu ngày, vẫn khiến trái tim người dân nơi đây chảy máu.
Nhà thơ cùng 26 thành viên trong gia đình thiệt mạng
Theo Báo Youm7 của Ai Cập chuyên đưa tin về tình hình Gaza, học giả, nhà thơ nổi tiếng người Palestine Omar Harb đã qua đời hôm 4/9 vừa qua. Ông bị đói khát và suy dinh dưỡng nghiêm trọng trong suốt mấy tháng qua. Từ chỗ khỏe mạnh, là một người đàn ông cường tráng, nặng 120 kg vào năm 2023 (trước khi xảy ra cuộc chiến) đến trước lúc qua đời chỉ còn chưa đầy 40 kg.
Đau đớn hơn nữa, gia đình Harb đã mất ít nhất 26 thành viên, trong đó có vợ, các con và các cháu. Tất cả 5 ngôi nhà của các thành viên trong gia đình nhà thơ đã bị phá hủy vì những đợt tấn công của Israel. Không chỉ người dân Gaza, người dân Palestin phẫn nộ, xót thương trước cái chết của một trí thức. Cả cuộc đời ông gắn bó với văn chương, với nhân dân Palestine, nay ra đi trong hoàn cảnh thật khắc nghiệt. Câu chuyện về ông cũng là biểu tượng cho nỗi thống khổ của hàng triệu người dân Gaza.
Trước những bi kịch này, điều đầu tiên chúng ta nghĩ về trách nhiệm của cộng đồng quốc tế và những người có lương tri. Không thể chỉ dừng lại ở những chia sẻ, mà cần biến sự phẫn nộ thành hành động cụ thể, như lên tiếng mạnh mẽ tại các diễn đàn quốc tế, gây sức ép chính trị, ngoại giao, và cả qua những kênh nhân đạo. Cái chết của Omar Harb không chỉ là mất mát của một gia đình, một dân tộc, mà còn là lời cảnh tỉnh cho cả nhân loại. Những người có lương tri không thể im lặng, bởi sự im lặng cũng đồng nghĩa với tiếp tay cho bất công.
Các tổ chức xã hội dân sự, trí thức, nghệ sĩ, tôn giáo… cần tiếp tục duy trì dòng chảy thông tin, để sự thật không bị bóp nghẹt giữa những luồng tuyên truyền. Sự đoàn kết xuyên biên giới có thể tạo áp lực lên các chính phủ, buộc họ hành động theo lương tri chứ không chỉ vì lợi ích chính trị.
Còn trách nhiệm của chính quyền Israel thì sao? Tel Aviv phải chịu trách nhiệm trực tiếp về tình trạng khủng hoảng nhân đạo ở Gaza, bởi các biện pháp phong tỏa, tấn công quân sự, và kiểm soát nghiêm ngặt nguồn viện trợ đã khiến người dân thiếu lương thực, thuốc men, nước sạch kéo dài. Các hành động tấn công gây chết chóc đối với dân thường và phá hủy cơ sở hạ tầng dân sự có thể bị coi là vi phạm nghiêm trọng luật nhân đạo quốc tế.
Về vai trò của Chính phủ Palestine, chính quyền dù bị chia rẽ và hạn chế quyền lực ở Gaza, song vẫn phải nêu cao trách nhiệm trong việc tìm kiếm mọi kênh hỗ trợ, đoàn kết nội bộ, và vận động quốc tế nhằm giảm bớt đau khổ cho dân thường. Việc “khoanh tay đứng nhìn” có thể làm mất đi niềm tin của chính nhân dân Palestine. Vì thế, họ cần chứng minh bằng hành động, kết nối các tổ chức cứu trợ, phối hợp với Liên hợp quốc, duy trì tiếng nói chính nghĩa.
Hãy đưa bánh mì đến Gaza thay vì bom đạn
Nhân vụ việc đau thương này, xin nhắc lại rằng, bên cạnh thương vong trực tiếp do các cuộc không kích và tấn công bộ binh của Israel gây ra, từ đầu tháng 8 đến nay, dải Gaza cũng ghi nhận thêm hàng chục trường hợp tử vong vì thiếu đói, trong đó có nhiều trẻ em. Ông Mohammed Abu Salmiya, Giám đốc Bệnh viện Al-Shifa cho biết, 21 trẻ em đã tử vong vì suy dinh dưỡng cấp và thiếu đói tại Gaza trong 72 giờ qua.
Phát biểu trước Hội đồng bảo an Liên hợp quốc, Tổng thư ký Liên hợp quốc Antonio Guterres khẳng định mức độ chết chóc và tàn phá tại Gaza là chưa từng có trong nhiều năm trở lại đây. Tình hình lương thực tại Gaza hiện nay là hoàn toàn tuyệt vọng và đang ở mức tồi tệ chưa từng có. Từ hôm 20/7, Cơ quan cứu trợ người tỵ nạn Palestine của Liên hợp quốc cũng cảnh báo toàn bộ cư dân Gaza, trong đó có hơn 1 triệu trẻ em, đang chết đói.
Tình trạng nhân đạo tồi tệ chưa từng có tại Gaza do chính sách bao vây và đẩy mạnh chiến sự của Israel, đã gây ra phản ứng dữ dội trong dư luận quốc tế, trong đó có nhiều quốc gia đồng minh của Israel. Ngoại trưởng 25 quốc gia phương Tây, trong đó có Anh, Pháp, Italy, Canada, Australia…., đã ra tuyên bố chung chỉ trích Israel gây ra tình trạng khủng hoảng nhân đạo tồi tệ hiện nay tại Gaza. Các Ngoại trưởng phương Tây kêu gọi lập tức chấm dứt cuộc chiến Gaza thông qua một lệnh ngừng bắn vĩnh viễn và vô điều kiện ngay tức thì, để cứu mạng sống các dân thường vô tội tại đây.
Ngược chiều với sự lên án này, Thủ tướng Israel tuyên bố một cách lập lờ, trốn tránh trách nhiệm: “những gì bắt đầu ở Gaza sẽ kết thúc ở Gaza”. Xung đột không thể chấm dứt dựa vào hành vi tăng cường quân sự, mà ngược lại, đây có thể là mồi lửa thổi bùng vòng xoáy bạo lực mới. Những tổn thất đối với người dân Palestine là không thể bàn cãi. Còn với Israel, kế hoạch quân sự này cũng có thể đẩy quốc gia Trung Đông vào tình trạng “gậy ông đập lưng ông”. Khi Gaza biến thành một “vũng lầy” thì Tel Aviv mắc kẹt trong một cuộc chiến tranh không hồi kết.
Israel hãy coi chừng! Trung tướng Eyal Zamir, Tổng Tham mưu trưởng Lực lượng Phòng vệ Israel (IDF) tuyên bố: “Chiến dịch có thể đẩy mọi thứ vượt ngưỡng chịu đựng với binh sĩ, trong bối cảnh lực lượng quân sự Israel rất khó khăn sau thời gian dài tham chiến”. Về phía người dân, có đến 50% số người Israel được hỏi cho biết họ không ngủ đủ giấc, lo âu và mỏi mệt vì chiến tranh kéo dài.
Hiện tại, tiến trình đàm phán rơi vào bế tắc, khiến hy vọng tiến tới lệnh ngừng bắn càng trở nên xa vời. Các nỗ lực hòa giải vẫn đang được cộng đồng quốc tế gấp rút thúc đẩy trước khi những “lằn ranh đỏ” mong manh bị các hành động quân sự phá vỡ.
Trước nỗi đau đang dồn nén trên dải đất Gaza, nơi máu và nước mắt hòa cùng tiếng kêu than của những người vô tội, chúng ta không thể im lặng. Cái ác sẽ chỉ lớn lên khi con người quay mặt làm ngơ.
Nhà thơ Omar Harb khi còn sống từng viết, đại ý: Hãy đoàn kết, vượt qua biên giới, màu da, tôn giáo để bảo vệ phẩm giá con người. Hãy cất tiếng nói chống lại bạo lực, bất công và phong tỏa vô nhân đạo. Hãy chung tay đưa đến Gaza bánh mì thay vì bom đạn, ánh sáng thay vì bóng tối!
Chỉ bằng tình đoàn kết và hành động, chúng ta mới có thể ngăn dòng máu đổ và giữ lại chút hy vọng cho những thế hệ mai sau. Gaza hôm nay là lương tri của nhân loại ngày mai.
H.Đ