Tổng thống Mỹ Donald Trump yêu cầu Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky đạt được thỏa thuận với Nga, dập tắt hy vọng của Kyiv về tên lửa Tomahawk, khi ông Trump lại thúc đẩy nỗ lực chấm dứt xung đột Nga – Ukraine.
Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky đến Nhà Trắng vào trưa 17.10 (giờ Mỹ) để tìm thêm vũ khí cho cuộc chiến chống Nga, nhưng đã gặp một vị tổng thống Mỹ dường như muốn làm trung gian cho một thỏa thuận hòa bình hơn là nâng cấp kho vũ khí của Kyiv, theo Reuters. Cuộc gặp này diễn ra một ngày sau khi Tổng thống Trump thông báo ông đã có cuộc điện đàm mới “rất hiệu quả” với Tổng thống Nga Vladimir Putin và hai nhà lãnh đạo sẽ gặp nhau tại Hungary trong hai tuần tới.
“Chấm dứt xung đột ngay lập tức”
Tổng thống Trump đã có cuộc hội đàm hơn 2 giờ đồng hồ với Tổng thống Zelensky tại Nhà Trắng. Ông Trump chia sẻ trên mạng xã hội Truth Social rằng cuộc hội đàm “rất thú vị và thân mật, nhưng tôi đã nói với ông ấy, cũng như tôi đã mạnh mẽ đề nghị với Tổng thống Putin, rằng đã đến lúc chấm dứt giết chóc và đạt được một thỏa thuận”. Ông Trump còn viết: “Họ nên dừng lại ở vị trí hiện tại. Hãy để cả hai cùng tuyên bố chiến thắng và để lịch sử quyết định!”.
Sau đó, Tổng thống Trump kêu gọi cả hai bên “chấm dứt xung đột ngay lập tức”, ngay cả khi điều đó có nghĩa là Ukraine phải nhượng bộ lãnh thổ, theo Reuters. “Nếu dừng lại ở chiến tuyến thì cả hai bên nên về nhà, về với gia đình, chấm dứt giết chóc”, ông Trump phát biểu với các phóng viên.
Ông Trump tạm dừng ý định gửi tên lửa Tomahawk đến Ukraine?
Những phát ngôn trên cho thấy Tổng thống Trump một lần nữa thay đổi lập trường liên quan cuộc xung đột Nga – Ukraine, theo AP. Trong những tuần gần đây, ông đã thể hiện sự mất kiên nhẫn ngày càng tăng đối với Tổng thống Putin và bày tỏ sự cởi mở hơn trong việc giúp Ukraine giành chiến thắng trong cuộc xung đột với Nga. Sau khi gặp Tổng thống Zelensky tại TP.New York (Mỹ) vào tháng trước, Tổng thống Trump thậm chí còn nói rằng ông tin Ukraine có thể giành lại toàn bộ lãnh thổ từ Nga. Trước đó, ông Trump đã khăng khăng rằng Ukraine sẽ phải nhượng bộ những vùng đất bị Nga kiểm soát để chấm dứt xung đột.
Phản ứng của ông Zelensky
Khi được hỏi về những phát ngôn mới nhất của Tổng thống Trump, Tổng thống Zelensky trả lời: “Ngài tổng thống nói đúng, và chúng tôi phải dừng lại ở vị trí hiện tại. Điều quan trọng là dừng lại ở vị trí hiện tại, và sau đó sẽ nói chuyện”. Tuy nhiên, ông Zelensky lưu ý việc cố gắng đạt được lệnh ngừng bắn rất khó khăn, theo Reuters.
Tổng thống Zelensky đã thẳng thắn khi nói với Tổng thống Trump rằng Ukraine có hàng ngàn máy bay không người lái sẵn sàng cho một cuộc tấn công vào các mục tiêu của Nga, nhưng vẫn cần tên lửa Mỹ. “Chúng tôi không có Tomahawk, đó là lý do chúng tôi cần Tomahawk”, ông Zelensky nhấn mạnh sau cuộc hội đàm.
Tổng thống Trump đáp lại: “Chúng tôi muốn họ không cần Tomahawk hơn”. Sau đó, Tổng thống Trump nhắc lại rằng ông muốn Mỹ giữ lại vũ khí của mình. “Chúng tôi cũng muốn có Tomahawk. Chúng tôi không muốn trao đi những thứ chúng tôi cần để bảo vệ đất nước”, ông Trump nhấn mạnh. Trước đó, ông Trump đã thể hiện sự cởi mở trong việc bán tên lửa Tomahawk cho Ukraine, ngay cả khi ông Putin cảnh báo rằng động thái như thế sẽ làm gia tăng căng thẳng Mỹ – Nga.
Tên lửa Tomahawk sẽ tái định hình cuộc chiến Nga-Ukraine?
Dù vậy, ông Zelensky cho rằng cánh cửa vẫn chưa đóng. “Thật tốt khi Tổng thống Trump không nói không, nhưng hôm nay, ông ấy không nói có”, ông Zelensky nói trong cuộc trả lời phỏng vấn với Đài NBC News. Tuy nhiên, ông Zelensky cho hay ông không muốn bàn về tên lửa tầm xa, nói rằng Mỹ không muốn leo thang căng thẳng.
Đến chiều 18.10 chưa có thông tin về phản ứng của phía Nga đối với phát ngôn mới của hai ông Trump và Zelensky.
Ông Trump quan tâm đường hầm nối Mỹ với Nga
Tổng thống Trump ngày 17.10 đã bày tỏ sự quan tâm đến ý tưởng xây một đường hầm dưới biển nối liền bang Alaska của Mỹ với Nga, theo AFP. “Một đường hầm từ Nga đến Alaska. Thật… thú vị”, ông Trump trả lời khi được các phóng viên hỏi về ý tưởng này trong cuộc gặp với Tổng thống Zelensky. Trong khi đó, ông Zelensky nói: “Tôi không hài lòng với ý tưởng này”.
Ngày 16.10, đặc phái viên phụ trách đầu tư Kirill Dmitriev của Tổng thống Putin cho rằng Nga và Mỹ nên xây dựng một đường hầm đường sắt “Putin – Trump” dưới eo biển Bering để nối liền hai nước. Dự án này sẽ có chi phí khoảng 8 tỉ USD, được tài trợ bởi Moscow và “các đối tác quốc tế”, nhằm xây dựng tuyến đường sắt và vận tải hàng hóa dài 112 km trong vòng chưa đến 8 năm, theo Reuters dẫn đề xuất của ông Dmitriev.
T.H