Chiến lược An ninh Quốc gia mới được công bố của Mỹ xác định việc nhanh chóng chấm dứt xung đột tại Ukraine và khôi phục quan hệ bình thường với Nga là các lợi ích cốt lõi của Mỹ, đồng thời coi hai mục tiêu này gắn liền với nỗ lực ngăn ngừa leo thang căng thẳng tại châu Âu.
“Lợi ích cốt lõi của Mỹ là đàm phán nhằm đạt được lệnh ngừng bắn nhanh chóng tại Ukrain để ổn định các nền kinh tế châu Âu, ngăn chặn nguy cơ leo thang hoặc mở rộng chiến sự ngoài dự tính và tái thiết lập ổn định chiến lược với Nga”, chiến lươc này được Nhà Trắng công bố trong báo cáo dài 33 trang nhằm phản ánh tầm nhìn chính sách đối ngoại của Tổng thống Donald Trump.
Văn kiện nhận định xung đột Ukraine đã khiến quan hệ giữa châu Âu và Nga suy giảm nghiêm trọng, làm gia tăng bất ổn trên toàn khu vực. Báo cáo cũng chỉ trích lãnh đạo châu Âu có “những kỳ vọng không thực tế” về kết cục cuộc xung đột, lập luận rằng đa số người dân châu Âu mong muốn hòa bình, nhưng mong muốn đó lại không được phản ánh trong chính sách.
Theo tài liệu, Mỹ sẵn sàng tiến hành can thiệp ngoại giao đáng kể nhằm giúp châu Âu điều chỉnh quỹ đạo hiện tại, tái lập ổn định và giảm thiểu nguy cơ xung đột giữa Nga với các quốc gia châu Âu.
So với Chiến lược An ninh Quốc gia trong nhiệm kỳ đầu của Tổng thống Trump – vốn nhấn mạnh sự cạnh tranh với Nga và Trung Quốc, văn kiện mới cho thấy sự dịch chuyển trọng tâm sang Tây Bán Cầu, cũng như ưu tiên bảo vệ lãnh thổ, biên giới và lợi ích khu vực của Mỹ.
Báo cáo kêu gọi tái phân bổ nguồn lực từ các mặt trận xa xôi về những thách thức thiết thân hơn, đồng thời thúc giục NATO và các nước châu Âu nhận trách nhiệm chính đối với an ninh của chính mình.
Đáng chú ý, chiến lược mới cũng đề cập tới việc chấm dứt mở rộng NATO, một yêu cầu mà Nga nhiều lần nêu ra, coi đó là căn nguyên của xung đột Ukraine, trong khi Moscow nhìn nhận xung đột hiện nay với Ukraine là cuộc chiến ủy nhiệm do phương Tây hậu thuẫn.
Tổng thể, tài liệu cho thấy Washington đang rời xa mô hình can thiệp toàn cầu để hướng tới đường lối đối ngoại mang tính giao dịch hơn, cho rằng Mỹ chỉ nên can dự ở nước ngoài khi lợi ích trực tiếp của mình bị đe dọa.
Đây là văn kiện đầu tiên trong loạt tài liệu quy mô lớn về quốc phòng và đối ngoại mà chính quyền Tổng thống Trump dự kiến công bố thời gian tới, bao gồm Chiến lược Quốc phòng cập nhật, Báo cáo Đánh giá Phòng thủ Tên lửa và Báo cáo Đánh giá Tư thế Hạt nhân – những tài liệu được kỳ vọng sẽ tiếp nối và làm rõ định hướng của Chiến lược An ninh Quốc gia vừa ban hành.
T.P