Gần đây, việc thành phố Thường Thục, tỉnh Giang Tô sử dụng đồng nhân dân tệ kỹ thuật số để trả lương cho nhân viên chính quyền đã trở thành tin tức nóng hổi được bàn tán sôi nổi ở Trung Quốc.
Vào ngày 25/4, trang mạng “21jingji” (21 Tài Kinh) đưa tin thành phố Thường Thục gần đây đã đưa ra thông báo, kể từ tháng 5 trở đi, thành phố sẽ hoàn toàn sử dụng đồng nhân dân tệ (RMB) kỹ thuật số (e-CNY) để trả lương cho các công chức, nhân viên đơn vị sự nghiệp, công nhân viên các xí nghiệp quốc doanh.
Trước đó, thành phố Thường Thục đã thí điểm trong nhiều lĩnh vực. Hiện tại, nhiều nơi tiêu dùng đều đã sử dụng đồng nhân dân tệ kỹ thuật số để thanh toán.
Đây thực tế là sự mở rộng hơn nữa việc sử dụng đồng nhân dân tệ kỹ thuật số của thành phố Thường Thục sau khi công chức ở một số khu vực bắt đầu sử dụng đồng RMB kỹ thuật số để trợ cấp phí giao thông từ tháng 10/2022. Thường Thục một thành phố cấp quận, là một trong những thành phố thí điểm đợt đầu tiên dùng đồng RMB kỹ thuật số thanh toán phí giao thông, viện phí, mua sắm siêu thị, thanh toán phí nước và khí gas…
Ngoài ra, các ngân hàng thí điểm như Ngân hàng Thương mại Nông thôn Thường Thục cũng hỗ trợ các cá nhân sử dụng đồng nhân dân tệ kỹ thuật số rút tiền và cho vay.
Trang IThome đã kiểm tra các số liệu thống kê có liên quan, nhận thấy rằng kể từ tháng 9/2022, hơn 7.000 cửa hiệu ở Thường Thục đã chấp nhận thanh toán bằng RMB kỹ thuật số và số tiền giao dịch tích lũy đã vượt quá 70 triệu tệ. Về các nơi áp dụng, 7.042 công ty ở thành phố đã mở ví công RMB kỹ thuật số và thực hiện một số giao dịch chuyển tiền và trợ cấp tài chính của chính phủ. Tỉnh Giang Tô cũng đã ban hành “Phương án thí điểm đồng nhân dân tệ kỹ thuật số”, trong đó làm rõ các nhiệm vụ chính và các bước xúc tiến cho chương trình thí điểm đồng tiền kỹ thuật số trong tỉnh và cố gắng hình thành một loại tiền kỹ thuật số với các dịch vụ tiện lợi và hiệu quả, phạm vi ứng dụng rộng rãi, phấn đấu có một hệ sinh thái quản lý và vận hành nhân dân tệ kỹ thuật số tương đối hoàn chỉnh vào cuối năm 2025. Ngoài Thường Thục, nhiều nơi ở Tô Châu cũng đang thúc đẩy việc sử dụng đồng RMB kỹ thuật số và một số khu vực đã bắt đầu thí điểm phát tiền lương cho các quan chức nhà nước bằng đồng RMB kỹ thuật số.
Một số nhà nghiên cứu tiết lộ rằng nếu việc sử dụng tiền kỹ thuật số của Thường Thục vận hành tốt, các đô thị khác sẽ làm theo.
Vậy tại sao Trung Quốc lại nhanh chóng thúc đẩy lưu thông đồng nhân dân tệ kỹ thuật số?
Nhân dân tệ kỹ thuật số, còn được gọi là “tiền kỹ thuật số thanh toán điện tử” hay “e-CNY”, là một loại tiền kỹ thuật số hợp pháp do Ngân hàng Nhân dân Trung Quốc phát hành và chủ yếu được sử dụng để thay lưu thông tiền mặt. Việc lưu thông của đồng nhân dân tệ kỹ thuật số sẽ do các cơ quan được chỉ định tham gia và nó sẽ được hoán đổi công khai và thanh toán bằng hình thức điện tử, có cùng giá trị với phiên bản tiền giấy và tiền xu của đồng nhân dân tệ (RMB).
Theo tuyên bố chính thức của chính quyền, “các thuộc tính chức năng của đồng RMB kỹ thuật số hoàn toàn giống với các thuộc tính của tiền giấy, chỉ khác ở dạng kỹ thuật số.”
Hiện nay ở Trung Quốc, trừ người già và trẻ em không biết dùng smartphone, hầu như ai ai cũng dùng Alipay hoặc WeChat để thanh toán. Vậy điều gì ẩn đằng sau đồng RMB kỹ thuật số? Đồng RMB kỹ thuật số khác với các nền tảng thanh toán này như thế nào?
Alipay và WeChat Pay không phải là tiền kỹ thuật số, chúng chỉ là trung gian thanh toán tiền tệ tương ứng với tiền giấy thực trong tài khoản ngân hàng. Và người ta có thể rút tiền mặt từ ngân hàng để giao dịch bất cứ lúc nào, rất khó giám sát xu hướng tiêu dùng của chủ tài khoản.
Khi mọi người sử dụng Alipay hoặc WeChat để thanh toán, thực sự là mở một tài khoản trên điện thoại di động. Sau đó, tài khoản này được liên kết với tài khoản ngân hàng của họ.
Nó thực ra là chuyển tiền của một người từ ngân hàng, là tiền tệ thông thường, tiền tệ của tiền giấy, sang tài khoản điện thoại di động của người ấy dưới dạng điện tử, sau đó sử dụng điện thoại di động để thanh toán.
Sử dụng điện thoại di động để thanh toán, thực tế tiền cuối cùng vẫn sẽ được thanh toán từ tài khoản ngân hàng của bạn, nhưng cho dù đó là thanh toán Alipay hay WeChat, các phương thức thanh toán điện tử này không hoàn toàn nằm trong tay chính quyền.
Kể từ cuối năm 2019, Ngân hàng Trung ương Trung Quốc đã tiến hành thử nghiệm đồng nhân dân tệ kỹ thuật số ở Thâm Quyến, Tô Châu, Hùng An và Thành Đô. Sau đó, một số đợt dự án thí điểm mới đã liên tiếp được thêm vào và các kịch bản ứng dụng dần được mở rộng.
Tính đến thời điểm hiện tại, không chỉ các đơn vị, doanh nghiệp ở Thường Thục, Dương Châu, Tô Châu đang sử dụng đồng Nhân dân tệ kỹ thuật số để trả lương. Vậy tại sao các nhà chức trách lại thúc đẩy đồng nhân dân tệ kỹ thuật số?
Có ý kiến cho rằng, trước hết, Trung Quốc đã in tiền và in rất nhiều tiền một cách khá bừa bãi. Bây giờ sử dụng phương pháp này để chuyển đổi tất cả thành tiền kỹ thuật số có thể giúp tiêu hủy rất nhiều tiền từng phát hành bừa bãi.
Thứ hai, có thể tịch thu tài sản và của cải của nhiều quan chức tham nhũng. Vì nhiều quan tham đương nhiên chỉ muốn nhận tiền mặt. Sau khi nhận tiền, họ không dám gửi vào ngân hàng vì sẽ bị lộ, lại không thể đổi thành ngoại tệ được, vì vậy họ chỉ có thể giữ nó ở nhà, tất cả đều là tiền giấy.
“Một khi Trung Quốc chuyển đổi sang tiền kỹ thuật số, chắc chắn sẽ giới hạn số tiền mỗi người, mỗi gia đình có thể chuyển đổi từ tiền giấy thành tiền kỹ thuật số. Nếu giới hạn mọi người, chẳng hạn 100.000 RMB hoặc 500.000 RMB, thì gia đình của quan tham có 5 triệu, 50 triệu hoặc 500 triệu RMB, số tiền đó ít nhất sẽ trở thành giấy vụn, vì vậy điều này có thể giúp trừng phạt các quan chức tham nhũng.”
Đồng nhân dân tệ kỹ thuật số có an toàn hay không? đã trở thành tâm điểm chú ý của thế giới bên ngoài.
Ông Dịch Cương (Yi Gang), Thống đốc Ngân hàng Nhân dân Trung Quốc, đã nói rằng đồng nhân dân tệ vật lý sẽ cùng tồn tại với đồng nhân dân tệ kỹ thuật số trong một thời gian dài. Về việc sử dụng và quảng bá tiền kỹ thuật số, ông nói rằng theo nhu cầu của người dân bình thường, có thể phát hành bao nhiêu tùy nhu cầu trao đổi của chúng.
Về quyền riêng tư và an toàn, ông nói rằng về mặt ẩn danh, đồng Nhân dân tệ kỹ thuật số áp dụng nguyên tắc “ẩn danh đối với số lượng nhỏ và truy xuất nguồn gốc hợp pháp đối với số lượng lớn”; khi thu thập thông tin cá nhân, nguyên tắc “tối thiểu và cần thiết” được tuân thủ và lượng thông tin thu thập được cho là ít hơn so với các công cụ thanh toán điện tử hiện có.
T.P