VKS đề nghị phạt cựu thư ký Thứ trưởng Y tế Phạm Trung Kiên án tử hình vì nhận hối lộ “trắng trợn nhất”, nhiều nhất; cựu thứ trưởng Ngoại giao Tô Anh Dũng 12-13 năm.
Sáng 17/7, sau 2 tiếng HĐXX tạm dừng làm việc để các bị cáo nộp thêm chứng từ khắc phục hậu quả, đại diện VKSND Hà Nội công bố bản luận tội với 54 bị cáo.
21 người ở nhóm Nhận hối lộ bị đề nghị mức án 2-20 năm tù, riêng Phạm Trung Kiên bị đề nghị tử hình. Trong nhóm bị cáo là cựu cán bộ Bộ Ngoại giao, VKS đề nghị phạt ông Nguyễn Quang Linh, trợ lý Phó Thủ tướng: 7-8 năm; Tô Anh Dũng, cựu thứ trưởng Ngoại giao: 12-13 năm; Nguyễn Hương Lan, cựu cục trưởng Lãnh sự: 18-19 năm; Đỗ Hoàng Tùng, cựu cục phó Lãnh sự: 9-10 năm.
Với ba bị cáo ở Cục Quản lý xuất nhập cảnh, Bộ Công an, VKS đề nghị phạt cựu cục phó Trần Văn Dự: 9-10 năm, Vũ Anh Tuấn: 19-20 năm, Vũ Sỹ Cường: 8-9 năm.
Trong 24 bị cáo ở nhóm tội Đưa hối lộ, người bị đề nghị án phạt cao nhất là Lê Hồng Sơn với 11-12 năm tù, người thấp nhất Đào Thị Chung Thúy, lao động tự do: 12-18 tháng tù treo. 22 trường hợp còn lại bị đề nghị từ 18 tháng tù đến 11 năm.
Ở nhóm “chạy án”, ông Nguyễn Anh Tuấn, cựu phó giám đốc Công an Hà Nội, bị đề nghị 6-7 năm về tội Môi giới hối lộ; Hoàng Văn Hưng, cựu trưởng phòng 5, Cơ quan An ninh Điều tra, Bộ Công an: 19-20 năm về tội Lừa đảo chiếm đoạt tài sản.
Nhận hối lộ ‘trắng trợn’
Bản luận tội nêu, vụ án xảy ra khi đại dịch Covid-19 bùng phát mạnh, chưa từng có trong lịch sử nhân loại. Thế nhưng, các bị cáo ở nhiều bộ ngành, địa phương đã nhận hối lộ “cực kỳ tinh vi” với số tiền đặc biệt lớn khi được giao cấp phép các chuyến bay giải cứu. Nhiều bị cáo nhũng nhiễu, gây khó khăn để tạo cơ chế “xin – cho”, buộc doanh nghiệp phải nâng giá vé và chi phí phát sinh khác, lấy tiền từ đây đưa hối lộ.
Hành vi nhận hối lộ của 21 bị cáo đã “phản bội sự cố gắng của chính đồng nghiệp, đồng đội, đồng chí của mình”, VKS đánh giá.
VKS nhiều lần khẳng định dù có biện minh thế nào, việc làm của 21 bị cáo trên “chính xác là nhận hối lộ”. Một số bị cáo đã “đánh tráo khái niệm” cho rằng nhận tiền do được cảm ơn.
“Các doanh nghiệp buộc phải đưa chứ không phải tiền cảm ơn đơn thuần. Các bị cáo đang làm nhiệm vụ nên không thể coi đây là tiền cảm ơn. Số tiền nhận hối lộ của nhiều bị cáo bằng cả gia tài của người khác”, VKS luận tội.
Tổng số tiền các bị cáo đã nộp khắc phục là 134 tỷ đồng và 1,25 triệu USD, theo công bố trưa ngày 17/7 của VKS.
Về thủ đoạn nhận tiền, VKS cho rằng có hai dạng. Một là đưa ra yêu cầu sách nhiễu và mặc cả thẳng về giá. Hai là người có thẩm quyền đã gây khó khăn để buộc doanh nghiệp chi tiền “theo luật bất thành văn” mới được cấp phép chuyến bay.
Để che giấu hành vi, khi bị điều tra truy tố, bị cáo chuyển khoản trả lại và nhờ khai báo là vay mượn cá nhân.
Bị cáo Phạm Trung Kiên, cựu thư ký Thứ trưởng Y tế Thứ trưởng Đỗ Xuân Tuyên, bị VKS đánh giá nhận nhiều tiền hối lộ nhiều nhất vụ án (253 lần, tổng cộng 42,6 tỷ đồng) với thủ đoạn “trắng trợn nhất”. Trong số này, ông Kiên nhận 198 lần chuyển khoản, 30 lần qua số tài khoản của mẹ vợ và con trai.
Qua thẩm vấn bị cáo Kiên, VKS kiến nghị làm rõ hành vi của ông Đỗ Xuân Tuyên ở giai đoạn 2 của vụ án. Ngoài ra, một số bị cáo có dấu hiệu rửa tiền, cũng cần được xác minh ở giai đoạn này.
Đưa thông tin gian dối để lừa tiền ‘chạy án’
Với hành vi “chạy án” VKS cho rằng đủ căn cứ khẳng định, bị cáo Lê Hồng Sơn và Nguyễn Thị Thanh Hằng (Tổng giám đốc và Phó tổng giám đốc Công ty Bầu Trời Xanh) đã đưa hối lộ 2,65 triệu USD.
Bị cáo Nguyễn Anh Tuấn, cựu thiếu tướng, cựu phó giám đốc Công an Hà Nội, đã môi giới hối lộ 2,6 triệu USD. Khi bị cáo Hằng, Sơn chi tiền “chạy án” đã bị điều tra viên Hoàng Văn Hưng đưa thông tin gian dối để lừa đảo chiếm đoạt 800.000 USD, bản luận tội nêu.
Với số tiền 1,25 triệu USD các bị cáo khai đã đưa, VKS cho rằng không đủ cơ sở kết luận bị cáo Hưng đã nhận. Tuy nhiên hành vi của cựu điều tra viên chính vụ án này có dấu hiệu của tội Xâm phạm hoạt động tư pháp. VKS thấy cần kiến nghị tiếp tục làm rõ sau để xử lý răn đe.
Theo VKS, từ 2019 đến trước tháng 1/2022, bị cáo Hưng và Tuấn chỉ có 5 cuộc gọi. Tuy nhiên từ tháng 1 đến tháng 12/2022, hai người này đã liên lạc 435 lần, chủ yếu gọi qua mạng xã hội Viber và sim không chính chủ. Bị cáo Hưng và Hằng không phát sinh cuộc gọi nào là do Hưng cấm Hằng trực tiếp liên lạc mà tất cả thông qua ông Tuấn.
VKS đánh giá, đây là vụ án đặc biệt nghiêm trọng, xảy ra ở nhiều bộ ngành địa phương. Các bị cáo có chức vụ cao, có dấu hiệu thông đồng khai báo để che giấu hành vi. Một số người khi ra tòa vẫn không thành khẩn khai báo, không thừa nhận.
T.P