Những bất ổn về chính trị cộng với đại dịch Covid-19 cùng nhiều yếu tố khác đang khiến Thái Lan đánh mất đi sức hấp dẫn trong mắt các nhà đầu tư. Trong khi đó, những quốc gia Đông Nam Á khác như Việt Nam, Indonesia lại đang có những bước tiến thần tốc, nhăm nhe vị trí “con hổ của châu Á” của Thái Lan.
Nhà đầu tư lo ngại trước bất ổn chính trị của Thái Lan
Theo The Nation, nhiều nhà đầu tư nước ngoài đang lưỡng lự trước những bất ổn gần đây của chính trường Thái Lan. Sự chậm trễ trong việc thành lập chính phủ kể từ cuộc tổng tuyển cử ngày 14/5 có thể sẽ khiến các khoản đầu tư nước ngoài tại Thái Lan bị “phân nhánh”.
Dựa trên kết quả của một cuộc khảo sát được thực hiện bởi Liên đoàn Công nghiệp Thái Lan (FTI) với quy mô mẫu là 258 CEO từ 45 ngành công nghiệp, mối quan tâm hàng đầu của các doanh nghiệp hiện nay đang là sự chậm trễ trong việc thành lập chính phủ và xung đột chính trị sau bầu cử.
Ông Kriengkrai Thiennukul, Chủ tích Liên đoàn Công nghiệp Thái Lan – một trong ba hiệp hội hình thành nên Ủy ban Thường vụ hỗn hợp về Thương mại, Công nghiệp và Ngân hàng, ngày 2/8 vừa qua đã yêu cầu các đảng phái chính trị thành lập chính phủ mới vào cuối tháng này.
Phát biểu trong một cuộc họp báo, ông Kriengkrai Thiennukul cho biết nền kinh tế vốn đang “rất mong manh” của Thái Lan hiện đang gặp trở ngại bởi những rào cản về chính trị. “Việc không có những bước tiến mới trong quá trình bầu chọn Thủ tướng đang làm xói mòn niềm tin của doanh nghiệp, nhất là trong lĩnh vực đầu tư. Điều này hoàn toàn không có lợi cho sự cạnh tranh của đất nước”.
Ông cũng nói thêm rằng những bất ổn chính trị tại Thái Lan khiến các nhà đầu tư phương Tây trở nên nhạy cảm hơn. Các nhà đầu tư nước ngoài thuộc nhóm New S-Curve, chuyên về công nghệ cao, đang tỏ ra thận trọng trước những biến động chính trị của Thái Lan.
Các nhà đầu tư từ châu Á đến phương Tây đều đang trì hoãn những khoản đầu tư mới vào Thái Lan vì muốn chờ đợi các chính sách cụ thể từ phía chính phủ mới. Điều này khiến Thái Lan vuột mất nhiều cơ hội vàng do làn sóng “Trung Quốc + 1” mang đến. Trong khi đó, các quốc gia Đông Nam Á khác như Việt Nam hay Indonesia lại đang thành cái tên được nhiều nhà đầu tư quốc tế “chọn mặt gửi vàng”.
Đánh mất hào quang của “một con rồng châu Á”
Chia sẻ với Đài phát thanh quốc tế Pháp, giáo sư David Camroux thuộc trường Khoa học Chính trị Paris Sciences Po cho hay Thái Lan đang đánh mất đi hào quang của “một con rồng châu Á”. Những bất ổn về chính trị cộng với tình trạng dân số già hóa và chi phí lao động cao khiến Thái Lan trở nên kém hấp dẫn hơn trong mắt các nhà đầu tư nước ngoài trong những năm gần đây.
Tờ Bloomberg nhận định các cuộc tranh giành quyền lực đã khiến Thái Lan mất tập trung vào việc thiết lập và thực hiện các mục tiêu phát triển kinh tế của quốc gia. Trong khi hầu hết các quốc gia láng giềng của Thái Lan đã hoặc đang ký kết hàng loạt hợp tác thương mại quốc tế thì Thái Lan lại tụt lại phía sau một cách đáng tiếc.
Các cuộc đàm phán giữa Liên minh châu Âu (EU) và Thái Lan mới chỉ được bắt đầu lại trong năm nay trong khi Việt Nam đã ký một thỏa thuận với EU từ 4 năm trước. Chưa kể, trong lúc một loạt nền kinh tế Đông Á cùng nhau tham gia Hiệp định Đối tác Toàn diện và Tiến bộ xuyên Thái Bình Dương thì Thái Lan vẫn đứng ngoài cuộc.
Trong năm ngoái, nền kinh tế Thái Lan có tốc độ tăng trưởng chậm nhất trong các nền kinh tế lớn của Đông Nam Á. Thái Lan cũng thu hút vốn đầu tư nước ngoài ít hơn so với các đối thủ trong khu vực là Việt Nam, Malaysia và Indonesia.
Từng được xem là “vua thu hút vốn FDI” nhưng Thái Lan hiện đang đánh mất ngôi vị của mình vào tay các quốc gia Đông Nam Á khác, đặc biệt là Việt Nam.
Ủy ban Đầu tư Thái Lan (BoI) thừa nhận rằng nguồn vốn FDI vào Thái Lan đang có xu hướng giảm mạnh, đi ngược lại với mức tăng FDI của nhiều nước trong khu vực Đông Nam Á. Trong nửa đầu năm 2022, giá trị FDI vào Thái Lan giảm tới 42% so với cùng kỳ năm trước.
Trái lại, chỉ riêng trong quý II/2022, vốn đầu tư nước ngoài vào Indonesia đã tăng tới 42%. Trong khi đó, Việt Nam lại trở thành điểm đến của nhiều nhà sản xuất hàng đầu thế giới như Foxconn, Samsung…trong làn sóng dịch chuyển khỏi Trung Quốc dù Thái Lan vốn có lợi thế hơn về cơ sở hạ tầng.
Lĩnh vực công nghiệp ô tô – một trong những điểm sáng của kinh tế Thái Lan nay đang bị Indonesia lấn lướt. Theo Nikkei Asia, Indonesia đang là “ngôi sao mới nổi” trong thị trường ô tô toàn cầu và có thể “soán ngôi” vị trí “Detroit của châu Á” từ tay Thái Lan trong tương lai không xa.
Sản lượng ô tô của Thái Lan đã giảm xuống còn 1,88 triệu xe vào năm 2022, kể từ mức cao nhất vào năm 2013 là 2,45 triệu xe. Ngược lại, sản lượng ô tô tại Indonesia đã tăng tới hơn 30% trong cùng kỳ, lên mức 1,47 triệu chiếc vào năm 2022, gần bằng 80% tổng sản lượng của Thái Lan.
Đi cùng với đó, cơn sốt xe điện toàn cầu mang đến cơ hội phát triển mới cho Indonesia. Với lợi thế có nguồn niken dồi dào, Indonesia đang thu hút ngày càng nhiều khoản đầu tư nước ngoài đổ vào khai thác niken và phát triển xe điện tại thị trường này. Nhiều hãng xe như Hyundai, SAIC-GM-Wuling, Tesla cũng lựa chọn Indonesia là nơi để xây dựng các nhà máy, cơ sở sản xuất.
Bên cạnh công nghiệp ô tô, ngành du lịch chiếm tới hơn 10% GDP của Thái Lan cũng đang chịu nhiều sức ép. Trong 6 tháng đầu năm 2023, Thái Lan đón 1,4 triệu lượt khách du lịch, thấp hơn đáng kể so với con số từ 7 – 10 triệu khách vào năm 2019.
Thái Lan từng đứng đầu danh sách của công ty du lịch trực tuyến Agoda vào năm 2022 nhưng đã nhanh chóng bị Nhật Bản vượt qua. Trong khi đó, du lịch Việt Nam cũng đang trên đà phát triển nhanh, chuyển từ vị trí thứ 5 trong năm 2019 lên vị trí thứ 3, chỉ sau Nhật Bản và Thái Lan. Việt Nam đón gần 4,6 triệu lượt khách du lịch quốc tế trong 5 tháng đầu năm 2023, tăng gấp 12 lần so với cùng kỳ năm ngoái.
Giám đốc điều hành Agoda chia sẻ với Nikkei Asia: “Du lịch Việt Nam đang phát triển nhanh hơn du lịch Thái Lan và Nhật Bản. Ngày càng có nhiều khách Hàn Quốc, Nhật Bản đến du lịch ở Việt Nam trong bối cảnh các công ty Nhật, Hàn đang mở rộng sản xuất tại quốc gia Đông Nam Á này”. Việc thu hút đầu tư nguồn vốn nước ngoài nhiều hơn cũng là một trong những nhân tố thúc đẩy ngành du lịch, CEO của Agoda nhận định.
Nền kinh tế Thái Lan rõ ràng đang trong thế “bị kẹt” giữa sự vươn lên mạnh mẽ của các quốc gia trong khu vực. Giáo sư David Camroux của trường Khoa học Chính trị Paris khẳng định nền kinh tế Thái Lan vẫn còn phải tiếp tục đối mặt với nhiều khó khăn ở phía trước. “Thái Lan đã biến từ “con hổ của châu Á” thành nền kinh tế bị bỏ lại ở phía sau”, tờ Bloomberg nhận định.
T.P