Cựu Thủ tướng Nhật Bản Taro Aso cho rằng môi trường an ninh ngày càng khắc nghiệt ở eo biển Đài Loan đồng nghĩa với việc Tokyo và các nước khác cần thể hiện quyết tâm mạnh mẽ để xung đột không diễn ra tại khu vực này.
“Điều quan trọng nhất bây giờ là đảm bảo rằng chiến tranh không nổ ra ở eo biển Đài Loan”, ông Aso, người hiện là phó chủ tịch của đảng Dân chủ Tự do (LDP) cầm quyền ở Nhật Bản, cho biết trong một bài phát biểu tại Đài Bắc (Đài Loan) hôm 8.8, theo Reuters.
Theo ông Aso, việc các đồng minh như Nhật Bản thể hiện rõ ràng ý chí bảo vệ Đài Loan là một hình thức răn đe và có ý nghĩa quan trọng nhằm giúp ngăn nguy cơ xung đột ở eo biển Đài Loan.
Ông Aso, thủ tướng của Nhật Bản giai đoạn 2008-2009, đang ở Đài Bắc trong chuyến thăm 3 ngày tại Đài Loan. Ông là chính trị gia cấp cao nhất của Nhật Bản từng đến thăm hòn đảo này kể từ năm 1972.
Trung Quốc coi Đài Loan là một phần lãnh thổ không thể tách rời và chưa bao giờ loại trừ việc sử dụng vũ lực để giành lại quyền kiểm soát đối với hòn đảo. Bắc Kinh cũng phản đối các hoạt động thăm viếng chính thức giữa các nước với Đài Loan.
Phát biểu trước ông Aso tại cùng một diễn đàn, nhà lãnh đạo Đài Loan Thái Anh Văn cho biết chính quyền của bà cam kết nâng cao khả năng tự bảo vệ và không dựa dẫm vào sự ủng hộ của các đối tác an ninh.
“Mặc dù chúng tôi không tìm kiếm đối đầu quân sự, cũng như hy vọng chung sống hòa bình, ổn định và cùng có lợi với láng giềng, Đài Loan luôn sẵn sàng bảo vệ nền dân chủ và lối sống của chúng tôi”, bà nói.
Căng thẳng liên quan đến Đài Loan đã góp phần khiến Nhật Bản, một đồng minh thân cận của Mỹ, quyết định gia tăng chi tiêu quốc phòng.
Washington vốn theo đuổi chính sách “mơ hồ chiến lược” liên quan đến an ninh của Đài Loan, tức không nói rõ quân đội Mỹ có đứng ra bảo vệ Đài Loan trong trường hợp hòn đảo bị tấn công hay không. Song Tổng thống Joe Biden từng vài lần nói rằng Mỹ sẽ làm như vậy, dù Nhà Trắng sau mỗi lần đều tìm cách đính chính phát biểu của ông.
Vào năm 2021, ông Aso, khi đó là phó thủ tướng của Nhật Bản, nói viễn cảnh Trung Quốc tiến hành tấn công quân sự ở Đài Loan là “mối đe dọa đối với sự tồn vong của Nhật Bản”, đồng thời cho biết Tokyo và Washington sẽ cùng nhau bảo vệ Đài Loan nếu một tình huống như vậy xảy ra.
Những lời lẽ đó đã khiến Trung Quốc tức giận, cho rằng phát ngôn của ông Aso “làm tổn hại đến nền tảng chính trị của quan hệ Trung – Nhật”.
Bắc Kinh không lập tức bình luận về phát biểu mới nhất của ông Aso. Cựu Thủ tướng Nhật Bản dự kiến gặp bà Thái vào chiều 8.8. tại văn phòng của bà.
T.P