Một đợt hạn hán trong mùa mưa đang bao trùm lưu vực sông Mekong. Các con đập thủy điện ở thượng nguồn ra sức tích một lượng nước nhiều kỷ lục làm cho tình hình khô hạn càng trầm trọng.
Khô hạn nghiêm trọng ảnh hưởng sản xuất lúa của Thái Lan
Cập nhật mới nhất của MDM (Dự án giám sát hoạt động của các đập thủy điện sông Mekong) cho biết tình trạng khô hạn nghiêm trọng đang diễn ra ở hạ lưu vực sông Mekong đang gia tăng, đặc biệt là ở phía đông bắc Thái Lan và Campuchia. Tuy nhiên, điều đáng báo động trong tuần qua chính là lượng nước mà các đập thủy điện thượng nguồn dòng sông này đã tích lại.
Theo báo cáo: Trong tuần qua, các con đập trên khắp lưu vực sông Mekong đã tích trữ tổng lượng nước là 6,7 tỉ mét khối nước. Đứng đầu trong số này là đập thủy điện Tiểu Loan của Trung Quốc tích đến 3,9 tỉ mét khối nước. Một con đập khác cũng của Trung Quốc là Nọa Trát Độ tích 1,24 tỉ mét khối nước. Kế đến là đập Theun Hinboun ở Lào tích 562 triệu mét khối nước.
Các đập thủy điện thượng nguồn tích nước khiến dòng chảy tại Chiang Saen (Thái Lan) ngay phía dưới các con đập bị thiếu hụt khoảng 40%. Trên toàn lưu vực sông Mekong, dòng chảy cũng vì vậy mà rơi vào xu hướng giảm. Mực nước tại Viêng Chăn (Lào) đang ở mức rất thấp và mực nước sông từ Viêng Chăn đến Đồng bằng sông Cửu Long gần như đang ở mức thấp kỷ lục.
“Đây là hoạt động tích trữ nước hàng tuần lớn nhất được theo dõi trong 3 năm hoạt động của MDM. Việc tích trữ nước về mùa mưa gây bất lợi cho các cộng đồng sông Mekong vì chúng hạ thấp mực nước sông cũng như làm giảm các nguồn lợi của dòng chảy mùa lũ Mekong. Sản xuất lúa ở Thái Lan hiện đang phải đối mặt với tình trạng thiếu nước do mực nước sông cực kỳ thấp. Xa hơn về phía hạ lưu, tình trạng thiếu lũ theo mùa đang khiến sản lượng đánh bắt cá và sản xuất nông nghiệp thấp hơn, ảnh hưởng đến hàng chục triệu người sống dựa vào nguồn lợi tự nhiên của dòng sông”, các chuyên gia của dự án MDM đánh giá.
MDM dự báo: Việc tích trữ nước của các con đập và hiện tượng El Nino sẽ làm giảm lượng mưa trong những tháng tới. Các số liệu cho thấy, tình trạng dòng chảy mùa lũ sông Mekong trong những tháng tới sẽ không có dấu hiệu lạc quan.
ĐBSCL mực nước lũ đầu nguồn tiếp tục thấp
Đối với vùng ĐBSCL, Viện Quy hoạch thủy lợi miền Nam thông báo: Ở phía thượng nguồn sông Cửu Long, tại trạm Kratie, tổng lượng nước đang ít hơn trung bình nhiều năm 39,1 tỉ mét khối và so với cùng kỳ nhiều năm mực nước đang thấp hơn đến 2,37m. Tương tự tại Biển Hồ, lượng nước thiếu hụt là 18,6 tỉ mét khối và mực nước thấp hơn 3,06m.
Tại vùng ĐBSCL, mực nước tại Tân Châu trên sông Tiền ngày 6.9 là 2,14m thấp hơn so với cùng kỳ của trung bình nhiều năm là 1,04m (tuần trước chỉ thấp hơn 1,03m). Còn tại Châu Đốc trên sông Hậu đạt 2,1m, thấp hơn đến 0,7m (tuần trước thấp hơn 0,62m).
Xu thế chung của mực nước ở các trạm hạ nguồn Mekong tuần qua giảm và thấp hơn đáng kể so với trung bình nhiều năm; mực nước một số nơi thậm chí thấp hơn năm 2015 và 2019 là những năm xuất hiện hiện tượng El Nino.
T.P