Tổng thống Mỹ Joe Biden và Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình đã đồng ý thiết lập các cơ chế đối thoại về một loạt vấn đề trong cuộc gặp ở California hôm 15/11.
Theo Nikkei, trong các cuộc gặp kéo dài 4 giờ bên lề hội nghị cấp cao APEC tại Mỹ hôm 15/11, Tổng thống Joe Biden và nhà lãnh đạo Tập Cận Bình đã đồng ý thiết lập các cơ chế đối thoại về trí tuệ nhân tạo, hợp tác chống ma túy và các vấn đề quân sự.
Theo Xinhua, về vấn đề Đài Loan, ông Tập gọi đây là vấn đề “quan trọng và nhạy cảm nhất” trong quan hệ Mỹ – Trung.
Mặc dù Trung Quốc đánh giá cao những tuyên bố của Mỹ trong cuộc gặp năm ngoái ở Bali, Indonesia, ông Tập nói rằng Washington nên thể hiện lập trường không ủng hộ sự độc lập của Đài Loan bằng các hành động cụ thể, ngừng trang bị vũ khí cho Đài Loan và ủng hộ sự thống nhất hòa bình của Trung Quốc.
“Trung Quốc cuối cùng sẽ được thống nhất và chắc chắn sẽ được thống nhất”, ông Tập nhấn mạnh.
Hai nhà lãnh đạo đã đồng ý thiết lập một cuộc đối thoại liên chính phủ về trí tuệ nhân tạo, một nhóm công tác về hợp tác chống ma túy, khôi phục liên lạc cấp cao giữa quân đội hai nước “trên cơ sở bình đẳng và tôn trọng” và nối lại hợp tác quốc phòng Trung – Mỹ, theo Xinhua.
Tại cuộc họp, ông Tập đã chỉ trích các biện pháp kiểm soát xuất khẩu và cấm đầu tư công nghệ cao của Mỹ, gọi đó là “tước đoạt quyền phát triển” của Trung Quốc.
Ông Tập yêu cầu Mỹ dỡ bỏ các lệnh trừng phạt đơn phương và tạo ra một “môi trường công bằng, chính đáng và không phân biệt đối xử” cho các công ty Trung Quốc.
Ông Tập tuyên bố Trung Quốc “không có kế hoạch vượt qua hoặc thay thế Mỹ và Mỹ không nên có ý định chèn ép hay kiềm chế Trung Quốc”.
Hai bên cũng đồng ý “tăng mạnh” các chuyến bay giữa Mỹ và Trung Quốc vào đầu năm tới.
Theo một quan chức cấp cao của Mỹ, hai nhà lãnh đạo cũng trao đổi về tình hình Trung Đông. Ông Biden kêu gọi ông Tập sử dụng đòn bẩy của Trung Quốc với Iran để ngăn chặn xung đột leo thang.
Thắt chặt quan hệ song phương
Tại cuộc gặp với nhà lãnh đạo Mỹ, ông Tập nói rằng mặc dù có một số vấn đề “nghiêm trọng”, song hai nước phải “hoàn toàn có khả năng vượt lên trên những khác biệt”.
“Miễn là tôn trọng lẫn nhau, cùng tồn tại hòa bình và theo đuổi hợp tác cùng có lợi, hai bên sẽ hoàn toàn có khả năng vượt lên trên những khác biệt và tìm ra con đường phù hợp để hai cường quốc hòa hợp với nhau”, ông Tập nói, đồng thời bày tỏ niềm tin vững chắc vào tương lai đầy hứa hẹn của quan hệ song phương.
Theo Xinhua, Chủ tịch Tập Cận Bình chỉ ra rằng quan hệ Trung – Mỹ chưa bao giờ thuận buồm xuôi gió trong hơn 50 năm qua và luôn phải đối mặt với những thách thức. Tuy nhiên, quan hệ song phương vẫn tiếp tục tiến về phía trước.
“Đối với hai nước lớn như Trung Quốc và Mỹ, việc quay lưng lại với nhau không phải là một lựa chọn. Xung đột, đối đầu gây ra những hậu quả khó khăn cho cả hai bên”, ông Tập nhấn mạnh.
Ông Tập cũng bày tỏ mong muốn được trao đổi sâu sắc các quan điểm và đạt được những cam kết chung với Tổng thống Biden về các vấn đề chiến lược và tổng thể quan trọng đối với đường hướng quan hệ Trung – Mỹ và về các vấn đề lớn ảnh hưởng đến hòa bình và sự phát triển của thế giới.
“Cả hai bên cần hiểu các nguyên tắc và điểm giới hạn của nhau, không tạo ra hoặc kích động rắc rối hay vượt qua ranh giới, mà thay vào đó cần trao đổi nhiều hơn, đối thoại và thảo luận nhiều hơn cũng như giải quyết những khác biệt và sự cố một cách bình tĩnh”, nhà lãnh đạo Trung Quốc tuyên bố.
Trong khi đó, Tổng thống Biden cho biết ông coi trọng cuộc trò chuyện với ông Tập vì ông cho rằng điều quan trọng là hai nhà lãnh đạo phải hiểu rõ nhau, đồng thời nói thêm rằng họ phải đảm bảo cạnh tranh không chuyển thành xung đột và phải kiểm soát cạnh tranh một cách có trách nhiệm.
Ông Biden cũng nêu những thách thức toàn cầu mà hai nước phải đối mặt, từ biến đổi khí hậu, chống ma túy đến trí tuệ nhân tạo, đòi hỏi nỗ lực chung của cả hai bên.
T.P