Sau khi người ta phát giác ra vụ gài máy nghe lén Tổng tư lệnh quân đội Ukraine, dư luận dấy lên câu hỏi ai là người đứng đằng sau vụ theo dõi trộm này.
Cơ quan An ninh Ukraine (SBU) đã xác nhận phát hiện thấy một thiết bị nghe lén bên trong văn phòng dành cho tướng Valery Zaluzhny – quan chức cấp cao nhất của quân đội Ukraine. SBU đã mở cuộc điều tra hình sự đối với vụ máy nghe lén này.
Giới bình luận nhận xét rằng, các lực lượng bên trong và bên ngoài Ukraine quan tâm đến những gì mà tướng Zaluzhny bàn thảo trong phòng kín.
Máy nghe trộm chưa rõ nguồn gốc
Tin tức về thiết bị theo dõi lén tại nơi làm việc dành cho tướng Zaluzhny lần đầu xuất hiện trên truyền thông Ukraine vào ngày 17/12 vừa qua. Những bài báo này dẫn các nguồn tin nội bộ của Ukraine. Vài tiếng sau đó, SBU ra thông cáo xác nhận vụ phát hiện.
“Con rệp điện tử” được phát hiện tại một vị trí có tiềm năng được tướng Zaluzhny sử dụng chứ không phải văn phòng thực sự mà ông đang sử dụng tại thời điểm hiện nay. SBU cho biết, thiết bị chưa được kích hoạt và không có bằng chứng cho thấy nó đã ghi lén được thông tin nào. Theo thông cáo của SBU, không tìm thấy phương tiện lưu trữ thông tin hoặc hoạt động truyền âm đi xa.
Vào ngày 18/12, tướng Zaluzhny nói rằng theo kế hoạch ông sẽ sử dụng văn phòng bị gài máy nghe trộm nói trên vào đúng hôm đó, theo các nhận xét được hãng truyền thông địa phương RBK Ukraine trích dẫn. Viên tướng cho biết thêm, ông đã không ở văn phòng cụ thể đó một thời gian.
Tin tức của RBK cho hay, máy nghe lén được làm từ những linh kiện không rõ nguồn gốc, khiến việc truy ra kẻ lắp đặt gần như là điều bất khả thi.
Không phải thiết bị nghe lén duy nhất
Tướng Zaluzhny cũng xác nhận rằng ông không phải là quan chức quân sự cấp cao duy nhất trở thành mục tiêu của các gián điệp không rõ danh tính như đã được đề cập trên truyền thông.
Nhà báo Ukraine Yury Butosov tuyên bố rằng trợ lý cá nhân của viên tướng, Konstantin Bushuyev, cũng là một mục tiêu bị theo dõi. Nhà báo này gọi đây là một lỗ hổng an ninh lớn.
Khi được hỏi liệu có ai trong Bộ Tổng tham mưu Ukraine chịu trách nhiệm về việc này, tướng Zaluzhny đáp rằng họ không sử dụng “máy nghe” đã được một thời gian dài.
Viên tổng chỉ huy bổ sung, sự cố này là một phần của “cuộc chiến” và ông trông chờ kết quả điều tra về vụ việc.
Cựu Thứ trưởng Quốc phòng Ukraine Anna Malyar cho rằng chuyện bị gài máy nghe lén không có gì lạ bởi vì “ai cũng nhận ra nguy cơ” từ việc bị nghe lén khi nói chuyện. Theo bà Malyar, luôn có nguy cơ nghe lén trong các trao đổi miệng giữa các tư lệnh Ukraine và quan chức Bộ Quốc phòng nước này. Bà nói thêm, “giữ chức vụ cao đồng nghĩa với việc bị theo dõi thường xuyên, vì đây là vấn đề an ninh quốc gia”.
Cựu Thứ trưởng chia sẻ trên mạng xã hội rằng các thông tin quân sự mật của Ukraine trước đây từng bị rò rỉ từ “tổng hành dinh” tới vài bận.
Tuy nhiên, cựu quan chức này nhấn mạnh rằng bà không biết ai đứng sau vụ nghe trộm lần này.
Khúc mắc nội bộ?
Tướng Zaluzhny và Tổng thống Ukraine Vladimir Zelensky được cho là đã xung khắc với nhau một thời gian.
Hai vị lãnh đạo này đã công khai căng thẳng với nhau bằng những đánh giá trái ngược nhau về tình hình tiền tuyến trong cuộc xung đột với Nga sau khi chiến dịch phản công của Ukraine đã cơ bản thất bại. Viên tướng mô tả tình hình thực địa là “bế tắc” vào đầu tháng 11 – vài tuần trước khi Tổng thống Ukraine thừa nhận thực tế đó. Còn lúc ban đầu, Văn phòng Tổng thống Ukraine đã bác bỏ các tuyên bố của viên tướng về tình hình chiến trường.
Xung khắc giữa tướng Zaluzhny và nhà lãnh đạo Zelensky đã diễn ra trong nhiều tháng. Tổng thống Ukraine tố viên tướng này là đôi lúc ưu tiên mục tiêu chính trị hơn quân sự. Tổng thống Ukraine cảnh báo viên Tổng tư lệnh hãy tránh xa chính trị. Ông Zelensky cho rằng nếu một viên tướng mà “hành động như một chính trị gia” thì đó là “sai lầm lớn”.
Ngoài ra, tướng Zaluzhny có vẻ ngày càng giành được sự ủng hộ của dân chúng, điều này giúp ông trở thành một đối thủ tiềm tàng của ông Zelensky trong cuộc bầu cử tương lai.
Một cuộc điều tra do Viện Xã hội học quốc tế Kiev (KIIS) công bố hôm 18/12 cho biết mức độ tín nhiệm của tướng Zaluzhny hiện ở mức 88%.
Nhà chính trị học Dmitry Zhuravlev nói với hãng thông tấn Nga Lenta rằng “Zaluzhny đã trở thành một nhân vật chính trị rất tích cực hoạt động, khiến cả kẻ thù lẫn bạn bè của ông ta có thể muốn nghe lén ông ta”.
Ông Zhuravlev bổ sung, một “thế lực phương Tây” nào đó có thể đứng đằng sau vụ máy nghe lén, khi tính đến mối quan hệ đa sắc màu hiện nay giữa giới chức Ukraine và các đồng minh phương Tây.
Trong khi đó, Giám đốc Cơ quan Tình báo đối ngoại Nga Sergey Naryshkin tuần qua tuyên bố rằng các ngoại trưởng NATO đã thảo luận về khả năng một tổng thống Ukraine mới, với ông Zaluzhny là một ứng viên tiềm tàng.
T.P