Thông cáo của Quốc hội Campuchia cho biết: “Quốc hội bỏ phiếu bổ nhiệm 3 vị trí trong Chính phủ Hoàng gia, trong đó ông Hun Many, 41 tuổi, được bầu làm phó thủ tướng”. Ngay sau đó, Quốc vương Norodom Sihamoni ra sắc lệnh Hoàng gia chính thức bổ nhiệm ông Many làm phó thủ tướng thứ 11.
Trước đó, vốn liếng chính trị của ông Hun Many xem ra “không phải dạng vừa”. Là con nhà có điều kiện, ông sớm được cha là thủ tướng Hun Sen định hướng theo nghiệp chính trị sau này. Có thể nói, trước khi thành phó thủ tướng, ông đã là một chính khách thực sự, từng kinh qua các vị trí quan trọng, như: làm trợ lý cho cha là Thủ tướng Hun Sen khi ông Hun Sen tại vị; thành nghị sĩ, Chủ tịch Ủy ban của Quốc hội về Giáo dục, Thanh niên và thể thao; và thành Bộ trưởng Dịch vụ công từ ngày 22/8/2023.
Sự thăng tiến nhảy vọt trên con đường chính trị của ông Hun Many được giải thích là nằm trong chủ trương của đảng Nhân dân Campuchia (CPP) về “trẻ hóa lãnh đạo”. Tuy nhiên, dù muốn hay không, nhiều người vẫn liên hệ nó với việc ông là con trai (út) của cựu thủ tướng Campuchia Hun Sen; là em trai của đương kim thủ tướng Hun Sen Manet. Gia thế có thể nói là “huy hoàng” của tân phó thủ tướng trẻ nhất lịch sử xứ Chùa Tháp đã và đang gây ra những phản ứng trái chiều trong dư luận Campuchia và quốc tế.
Mặc dù ông Hun Many có được đánh giá cao về năng lực và kinh nghiệm trong lĩnh vực chính trị, được mô tả là một người chính trực, năng động và quyết đoán trong các vấn đề mà ông quan tâm, nhưng việc ông trở thành một phần của chính phủ có thể gây ra những lo ngại về việc tập trung quyền lực trong một số gia đình ảnh hưởng lớn tại Campuchia. Điều này có thể tạo ra sự phản đối từ những người vốn lâu nay “không ưa” cách mà ông Hun Sen (cũng như một số “đồng chí” của nhà lãnh đạo Campuchia) chăm bẵm những người con trai được ví là các “thái tử”, sớm cho họ tham gia chính trị.
Những người này tin rằng việc tách biệt quyền lực gia đình và quyền lực chính phủ là cần thiết cho sự phát triển bền vững và dân chủ của đất nước. Ngược lại hoặc lạm dụng – điều đó có thể không những có hại, mà còn đe dọa những thành quả mà Campuchia đạt được trong thời gian qua.
Bên cạnh các lo ngại về tính chính trị và quản trị, việc ông Hun Many trở thành phó thủ tướng cũng đặt ra câu hỏi về việc xử lý các vấn đề kinh tế và xã hội khó khăn mà Campuchia đang đối mặt, nhất là những thách thức như thâm hóa nợ công, thâm hóa môi trường, và bất ổn xã hội… Như cố tình làm nghiêm trọng câu chuyện, có người còn dẫn việc Campuchia phải đối mặt với sự thách thức từ cả Trung Quốc và các quốc gia phương Tây trong việc xác định hướng phát triển kinh tế và chính trị của mình, từ đó, hoài nghi rằng: một người như ông Hun Many tham chính ở cấp cao liệu có làm chính phủ nước này mạnh lên hay không?
Tuy nhiên, cũng có những quan điểm khác, cho rằng, cũng như anh trai là thủ tướng Manet, là một người học hành bài bản ở các trường “xịn” tại Campuchia cũng như nước ngoài, trẻ tuổi và nhiều khát khao, ông Hun Many có thể cùng chính phủ do anh trai mình cầm đầu mang lại nhiều hơn những cải tiến trong quản lý và phát triển kinh tế xã hội cho Campuchia. Năng lực và nhiệt huyết của ông có thể là một nguồn động viên tích cực cho sự phát triển của đất nước, đặc biệt là trong bối cảnh Campuchia đang phải đối mặt với nhiều thách thức kinh tế và xã hội.
Trên bình diện quốc tế, việc ông Hun Many trở thành phó thủ tướng một quốc gia Đông Nam Á có thể gây ra những phản ứng khác nhau từ các quốc gia và tổ chức quốc tế. Có thể sẽ có những lo ngại về tính chất dân chủ và quản trị của chính phủ Campuchia, cũng như lo ngại về việc tăng cường quyền lực gia đình trong chính trị Campuchia.
Tóm lại, việc ông Hun Many trở thành phó thủ tướng Campuchia đã gây ra những phản ứng trái chiều trong dư luận cả nước và quốc tế. Tuy nhiên, quan trọng nhất là việc quan sát và đánh giá các hành động và quyết định của ông trong tương lai, để xem liệu ông có thể đóng góp vào sự phát triển bền vững và dân chủ của Campuchia hay không.
Theo nhiều người, để đánh giá công bằng, khách quan trước sự kiện ông Hun Many thành phó thủ tướng, dư luận cần kiên nhẫn, quan sát và chờ đợi những kết quả cụ thể của các biện pháp và chính sách ông đề xuất và thúc đẩy. Sự minh bạch và tiến trình quyết định chính trị mở cửa để đối thoại và phản biện sẽ giúp tăng cường niềm tin của dư luận vào quyết định của chính phủ.
Tóm lại, việc ông Hun Many trở thành phó thủ tướng Campuchia đã và đang mở ra một cuộc thảo luận sâu sắc về tính dân chủ và trách nhiệm chính trị trong nền chính trị Campuchia. Cuộc thảo luận này không chỉ diễn ra tại Campuchia, mà cả trong dư luận khu vực và quốc tế.
T.V