Trung Quốc và các quốc gia Đông
Nam Á đã bắt đầu thảo luận để đưa ra một quy tắc ứng xử nhằm ngăn chặn tốt
hơn những tranh chấp lãnh thổ có nguy cơ trở thành xung đột vũ trang tại Biển
Đông.
Theo giới phân tích, động thái này
được xem là dấu hiệu của việc gia tăng nỗ lực nhằm duy trì hòa bình trong khu
vực. Trong một buổi họp báo ngắn, Đại sứ Trung Quốc tại Philippines Liu
Jianchai cho hay, các bên liên quan đang tham vấn về bản quy tắc ứng xử ở
cấp độ nhóm làm việc, nhưng không nói rõ thêm chi tiết.
“Họ đang làm việc về một số phác
thảo trong tài liệu và tôi nghĩ rằng, những cuộc bàn thảo sẽ tiếp tục. Trung
Quốc sẵn sàng làm việc với những bên liên quan khác về tài liệu này”, ông
Liu nói.
Ông nhấn mạnh, các bên cũng đang thương
thảo về những biện pháp trừng phạt chống lại bên tuyên bố chủ quyền nào bị phát
hiện vi phạm quy tắc ứng xử.
Tuy nhiên, Trung Quốc và Hiệp hội các
nước Đông Nam Á (ASEAN), chưa đưa ra lịch trình cho các cuộc đàm phán tiếp
theo.
Khu vực Biển Đông – gồm các quần
đảo, đảo, bãi đá ngầm, đảo san hô… – được cho là rất giàu tài nguyên khoáng sản
và dự trữ dầu.
ASEAN – gồm các quốc gia Philippines,
Việt Nam, Indonesia, Malaysia, Campuchia, Brunei, Lào, Myanmar, Singapore, Thái
Lan – và Trung Quốc năm 2002 đã ký kết một tuyên bố không mang tính ràng buộc
để giảm bớt căng thẳng giữa các bên tuyên bố chủ quyền. Tuyên bố ngăn cấm bất
kỳ hành động nào có thể làm xấu đi tình hình trong khu vực, thay vào đó là
khuyến khích các hành động xây dựng sự tin cậy lẫn nhau và hợp tác giữa các bên
tuyên bố chủ quyền.
Trung Quốc trước đó bác bỏ Bộ quy
tắc ứng xử khu vực chính thức do Philippines và Việt Nam soạn thảo năm
1999.
Tuy nhiên, theo ông Liu, giờ đây
Trung Quốc “bắt đầu với những cách thức và sáng kiến khác nhau để duy trì
hòa bình, thịnh vượng và ổn định trong khu vực này”. Ông nhấn mạnh: “Bất
kỳ điều gì có lợi cho mục tiêu ấy sẽ được phía Trung Quốc hoan nghênh”.
Trước đó, ngày 20/7, trong thông cáo, các Bộ trưởng
Ngoại giao ASEAN giao cho các quan chức cấp cao ASEAN phối hợp chặt với đối tác
Trung Quốc triệu tập cuộc họp quan chức cao cấp ASEAN – Trung Quốc bàn về các
nguyên tắc ứng xử trên Biển Đông. Tháng 4/2010, tại Hà Nội cũng đã diễn ra cuộc
họp của Nhóm làm việc hỗn hợp ASEAN – Trung Quốc về thực hiện Tuyên bố về các
quy tắc ứng xử của các bên ở Biển Đông.