Văn phòng Đại diện Thương mại Hoa Kỳ (USTR) thông báo sẽ áp dụng mức thuế tăng đáng kể đối với một loạt hàng hóa nhập khẩu từ Trung Quốc, gây nên phản ứng quyết liệt của Bắc Kinh.
Mỹ tăng thuế với 387 sản phẩm nhập của Trung Quốc
Hôm 14/5, Mỹ đã công bố kết quả phúc tra kéo dài 4 năm đối với việc tăng mức thuế quan Mục 301 đối với Trung Quốc, tuyên bố rằng trên cơ sở thuế quan Mục 301 hiện có đối với Trung Quốc, Mỹ sẽ tăng thêm mức thuế đối với các sản phẩm nhập khẩu khác từ Trung Quốc như xe điện, pin lithium, tế bào quang điện, khoáng sản quan trọng, chất bán dẫn, thép và nhôm, cần trục cảng và thiết bị bảo hộ cá nhân.
Theo trang web chính thức của USTR và Reuters, Văn phòng Đại diện Thương mại Hoa Kỳ (USTR) đã ban hành Thông báo Liên bang, cung cấp thông tin cụ thể về 387 sản phẩm bị ảnh hưởng như mức thuế mới và ngày thực hiện.
“Thông báo” nêu rõ, các mức thuế mới dự kiến được áp dụng năm 2024 sẽ bắt đầu có hiệu lực vào ngày 1/8; còn các mức thuế dự kiến được áp dụng vào năm 2025 và 2026 sẽ bắt đầu vào ngày 1/1 của những năm đó. Cụ thể như sau:
Từ ngày 1/8/2024, thuế nhập khẩu đối với xe điện sẽ tăng gấp 3 lần lên hơn 100%; linh kiện pin xe điện và pin lithium-ion của xe điện sẽ bị áp thuế 25%; cần cẩu biển thuế 25%; tấm pin năng lượng mặt trời sẽ bị áp thuế 50%; một số sản phẩm thép và nhôm bị áp thuế 25%, ống tiêm y tế sẽ bị áp thuế 50%…
Bắt đầu từ ngày 1/1/2025, thuế nhập khẩu chất bán dẫn của Trung Quốc sẽ tăng gấp đôi, lên 50%.
Bắt đầu từ ngày 1/1/2026, mức thuế 25% sẽ được áp dụng đối với nam châm vĩnh cửu và đất hiếm, than chì tự nhiên; găng tay y tế và pin lithium-ion không dùng cho ô tô…
Văn phòng USTR tuyên bố rằng các quy định thuế quan mới nêu trên nhắm vào “các sản phẩm mà Trung Quốc có vị thế thống trị hoặc các sản phẩm trong các ngành mà Mỹ gần đây đã đầu tư mạnh”. Thời gian lấy ý kiến công chúng liên quan kéo dài trong 30 ngày và sẽ kết thúc vào ngày 28/6.
Ngoài ra, trong một thông báo khác Văn phòng USTR đã cung cấp thông tin chi tiết về cách các công ty có thể nộp đơn xin miễn thuế đối với máy móc và thiết bị, đồng thời tuyên bố rằng bất kỳ khoản miễn trừ nào nhận được sẽ bắt đầu ngay lập tức (22/5/2024) và kết thúc vào ngày 31/5/2025.
Trung Quốc phản ứng quyết liệt
Phía Trung Quốc lập tức thể hiện lập trường “kiên quyết phản đối”. Người phát ngôn của Bộ Thương mại Trung Quốc Hà Á Đông cùng ngày nêu trong một tuyên bố rằng việc Mỹ tăng thuế theo Mục 301 với sản phẩm Trung Quốc đã vi phạm cam kết của Tổng thống Joe Biden về việc “không tìm cách kìm hãm, ngăn cản sự phát triển của Trung Quốc”, “không tìm cách tách rời và phá vỡ liên kết với Trung Quốc” và cũng “không phù hợp với tinh thần đồng thuận mà hai nguyên thủ quốc gia đã đạt được, điều này sẽ ảnh hưởng nghiêm trọng đến không khí hợp tác song phương.
Mỹ nên ngay lập tức sửa đổi hành vi sai trái của mình và hủy bỏ các mức thuế bổ sung áp đặt đối với Trung Quốc. Trung Quốc sẽ áp dụng các biện pháp quyết liệt để bảo vệ quyền và lợi ích của mình”.
Ông Hà Á Đông nhắc lại rằng “Trung Quốc kiên quyết phản đối mọi hình thức chủ nghĩa bảo hộ mậu dịch và sẽ thực hiện mọi biện pháp cần thiết để bảo vệ quyền và lợi ích của mình”.
Người phát ngôn Đại sứ quán Trung Quốc tại Washington đã tuyên bố cho biết chính phủ Trung Quốc sẽ “thực hiện mọi biện pháp cần thiết để bảo vệ quyền và lợi ích của mình” và việc tăng thuế “sẽ không chỉ làm gián đoạn hợp tác kinh tế và thương mại bình thường giữa Trung Quốc và Mỹ, nhưng cũng sẽ làm tăng đáng kể giá hàng hóa nhập khẩu gây ra nhiều thiệt hại hơn cho các công ty và người tiêu dùng, khiến người tiêu dùng Mỹ phải trả nhiều tiền hơn”.
Theo trang tin Guancha, ông Uông Văn Bân, người phát ngôn Bộ Ngoại giao Trung Quốc, gần đây đã tuyên bố rằng Mỹ tiếp tục chính trị hóa các vấn đề kinh tế và thương mại và tăng thêm thuế quan đối với Trung Quốc, sẽ chỉ làm tăng chi phí hàng hóa nhập khẩu, khiến các công ty và người tiêu dùng Mỹ bị thiệt hại, người tiêu dùng Mỹ phải trả giá cao hơn.
Theo Guancha, Moody’s ước tính người tiêu dùng Mỹ phải gánh chịu 92% chi phí khoản tiền thuế tăng đối với hàng hóa Trung Quốc, trong đó mỗi hộ gia đình Mỹ phải chi thêm 1.300 USD mỗi năm. Các biện pháp bảo hộ của Mỹ cũng sẽ gây thiệt hại lớn hơn cho an ninh và sự ổn định của chuỗi cung ứng toàn cầu.
Quan hệ hai bên tiếp tục căng thẳng?
USTR cho rằng, một loạt biện pháp nêu trên là kết quả của quá trình đánh giá, xem xét lại chính sách thuế quan đối với Trung Quốc dưới thời chính quyền Donald Trump. Ông Trump, dưới danh nghĩa “an ninh quốc gia”, đã thực hiện chủ nghĩa đơn phương và chủ nghĩa bảo hộ. Trong năm 2018 và 2019, ông đã viện dẫn “Mục 301” (tên gọi tắt cho Mục 301 của Đạo luật Thương mại Hoa Kỳ năm 1974) để tăng mức thuế đánh vào hàng hóa nhập khẩu từ Trung Quốc.
Sau khi ông Joe Biden nhậm chức, dù nhiều lần tuyên bố “xem xét giảm thuế đối với Trung Quốc”, nhưng vẫn chưa có hành động thực chất và vẫn tuân thủ hầu hết các mức thuế dưới thời chính quyền Trump.
Trong bối cảnh cuộc bầu cử tổng thống diễn ra vào tháng 11 và xe điện, quang điện cùng các sản phẩm khác của Trung Quốc đang bán rất chạy trên khắp thế giới, chính quyền Biden đã bắt đầu xem xét việc tăng thuế và đã có động thái thường xuyên kể từ cuối năm ngoái. Phía Trung Quốc cho rằng đây là những động tác nhằm đạt được lợi ích chính trị,
Hôm 21/5, khi Bộ trưởng Tài chính Mỹ Yellen đến thăm Đức, bà một lần nữa nhấn mạnh chủ đề “dư thừa công suất” ở Trung Quốc, cho rằng Mỹ và các đồng minh phương Tây phải “đoàn kết” đối phó năng lực sản xuất ngày càng tăng của Trung Quốc, nếu không ngành công nghiệp của chính họ sẽ gặp nguy hiểm.
“Thông báo” tuyên bố rằng thuế quan theo “Mục 301” sẽ giúp Mỹ giảm nhập khẩu hàng hóa từ Trung Quốc và hỗ trợ sự đa dạng hóa và linh hoạt của chuỗi cung ứng của Mỹ, đồng thời ít có tác động tiêu cực đến phúc lợi kinh tế nói chung, giá cả và việc làm của Mỹ.
Đại diện Thương mại Hoa Kỳ Katherine Tai cũng cho rằng mức thuế sửa đổi là hợp lý và là một bước quan trọng để “tăng cao thuế đối với các sản phẩm mục tiêu chiến lược” đồng thời đối phó hữu hiệu “các hoạt động thương mại không công bằng và hành vi trộm cắp quyền sở hữu trí tuệ của Mỹ” của Trung Quốc.
Reuters dẫn số liệu của Nhà Trắng cho biết các biện pháp mới ảnh hưởng tới 18 tỉ USD hàng hóa Trung Quốc Mỹ hiện đang nhập khẩu.
AP và Reuters phân tích cho rằng trước cuộc bầu cử, ông Biden đã áp dụng cách tiếp cận tương tự như người tiền nhiệm Trump để tăng thuế đối với Trung Quốc, đã vi phạm sự đồng thuận thương mại tự do giữa hai bên và muốn nói với cử tri rằng “hai đảng đều có lập trường cứng rắn với Trung Quốc”. Tuy nhiên, những biện pháp này có thể dẫn đến sự trả đũa từ Trung Quốc và gây ra xung đột thương mại rộng hơn vào thời điểm căng thẳng gia tăng giữa hai nền kinh tế lớn nhất thế giới.
T.P