Trung Quốc đã hạ cánh xuống vùng tối của Mặt Trăng lần thứ 2 và sẽ sớm bắt đầu thu thập các mẫu đá từ lưu vực Mặt Trăng lâu đời nhất để mang về Trái Đất.
Cơ quan Vũ trụ Quốc gia Trung Quốc (CNSA) cho biết, tàu đổ bộ Chang’e-6 đã hạ cánh thành công xuống phần phía đông bắc lưu vực Nam Cực – Aitken của Mặt Trăng vào lúc 6h23 ngày 2/6 (theo giờ Bắc Kinh).
“Vào lúc 6h23 ngày 2/6, với sự hỗ trợ của vệ tinh chuyển tiếp Queqiao-2, tàu đổ bộ và tàu bay lên Chang’e-6 đã hạ cánh thành công tại khu vực hạ cánh được chọn trước ở lưu vực Nam Cực – Aitken ở vùng tối của Mặt Trăng”, CNSA tuyên bố.
Theo CNSA, với sự hỗ trợ của Queqiao-2, sứ mệnh sẽ tiếp tục hoàn thành các nhiệm vụ chính như lấy mẫu thông minh, nhanh chóng từ vùng tối của Mặt Trăng và cất cánh trên bề mặt Mặt Trăng.
CNSA cho biết thêm: “Các thiết bị khoa học trên tàu đổ bộ Chang’e-6 sẽ hoạt động theo kế hoạch và thực hiện các hoạt động thăm dò khoa học. Các thiết bị quốc tế, bao gồm Negative Ions at the Lunar Surface do Cơ quan Vũ trụ Châu Âu phát triển và Detection of Outgassing RadoN của Pháp, sẽ sớm được bật lên. Máy phản xạ laser thụ động của Italy cũng đã được triển khai”.
Tàu đổ bộ sẽ sớm trải qua các bước kiểm tra ban đầu và bắt đầu sử dụng cánh tay robot của mình để khoan, xúc vật liệu từ bề mặt Mặt Trăng, dự kiến nặng tới 2kg
Nếu được trả về, chúng sẽ trở thành những mẫu đầu tiên được lấy ra từ vùng phía xa bí ẩn của Mặt Trăng, nơi luôn quay lưng lại với Trái Đất.
Yang Wei, một nhà địa hóa học tại Viện Địa chất và Địa vật lý Bắc Kinh, người đã nghiên cứu các mẫu vật Mặt Trăng của Chang’e-5, chia sẻ: “Tôi và các đồng nghiệp rất vui mừng. Hy vọng nhiệm vụ sẽ thành công hoàn toàn và tạo nên lịch sử”.
Ông Yang nói: “Nếu chúng ta có thể phân tích các mẫu vật đó trong phòng thí nghiệm, chúng sẽ giúp ích rất nhiều cho hiểu biết của con người về lịch sử của Mặt Trăng”.
Hành trình chinh phục vùng tối
Chang’e-6, được đặt theo tên nhân vật thần thoại Thường Nga, hay còn gọi là Hằng Nga. Tàu được phóng lên từ sân bay vũ trụ Văn Xương ở tỉnh đảo phía nam Hải Nam vào ngày 3/5. Bất chấp trời mưa, hơn trăm nghìn người đã tập trung trên các bãi biển gần đó để xem phóng, theo đài truyền hình nhà nước CCTV.
Đi vào quỹ đạo Mặt Trăng 4 ngày sau đó, tàu vũ trụ nặng 8,35 tấn – bao gồm tàu đổ bộ, tàu bay lên, tàu quỹ đạo và tàu quay trở lại – đã bay vòng quanh Mặt Trăng kể từ đó, tìm kiếm vị trí và thời gian tốt nhất để hạ cánh.
Vào ngày 30/5, tàu đổ bộ và tàu bay lên tách khỏi tàu quỹ đạo, quay trở lại khoang chứa.
Vào lúc 6h09 ngày 2/6, tàu đổ bộ đã kích hoạt động cơ đẩy lực đẩy 7.500 newton để giảm tốc độ và bắt đầu hạ xuống từ độ cao khoảng 15km phía trên bề mặt Mặt Trăng.
Trong quá trình này, camera trên tàu đổ bộ đã chụp ảnh khu vực hạ cánh và truyền chúng đến máy tính trên tàu đổ bộ để xác định các mối nguy hiểm tiềm ẩn trên bề mặt, chẳng hạn như đá lớn, để tàu có thể điều động tránh chúng.
Ở độ cao khoảng 100m so với bề mặt Mặt Trăng, tổ hợp này tạm dừng hạ cánh, bay lơ lửng trong một khoảnh khắc để phát hiện chính xác các vật cản nhỏ hơn và xác định điểm hạ cánh cuối cùng trước khi tiếp tục hạ xuống với tốc độ chậm hơn, ổn định hơn.
Khi tàu vũ trụ chỉ cách bề mặt vài mét, nó đã tắt động cơ và chạm xuống bề mặt Mặt Trăng. Trung Quốc trở thành quốc gia đầu tiên hạ cánh mềm trên vùng tối của Mặt Trăng lần thứ 2.
Quá trình hạ cánh được hỗ trợ bởi Queqiao-2, một vệ tinh liên lạc quay quanh Mặt Trăng, chuyển tiếp tín hiệu giữa tàu vũ trụ và bộ điều khiển sứ mệnh. Sau khi tàu đổ bộ hoàn thành các hoạt động trên bề mặt kéo dài hai ngày, trạm chuyển tiếp sẽ đóng một vai trò quan trọng trong việc giúp tàu bay lên khỏi đỉnh của tàu đổ bộ, cập bến tàu quỹ đạo và chuyển hàng hóa của nó sang khoang quay trở lại.
Theo Quentin Parker, nhà vật lý thiên văn học từ Đại học Hong Kong, với các mẫu vật từ vùng tối của Mặt Trăng, các nhà khoa học sẽ có thể so sánh thành phần hóa học của đá và tìm ra manh mối về lý do tại sao hai mặt của Mặt Trăng lại khác nhau đến vậy.
Ông nói: “Các mẫu vật từ vùng trũng Nam Cực – Aitken cũng có thể chứa các vật liệu cổ xưa bị bắn ra từ sâu trong lớp phủ bởi cú va chạm khổng lồ tạo ra chính vùng trũng này, điều đó có thể cho chúng ta biết về trạng thái của Mặt Trăng khi nó được hình thành lần đầu tiên cách đây khoảng 4,5 tỷ năm”.
Cơ quan vũ trụ Trung Quốc cho biết, một khi các mẫu vật đã sẵn sàng, các nhà nghiên cứu trong nước và quốc tế đều có thể nộp đơn xin nghiên cứu chúng.
Parker nói: “Tôi hy vọng Đại học Hong Kong có thể đủ may mắn có được một số mẫu đá rất khác biệt từ phía xa Mặt Trăng mà Chang’e-6 mang về, để nghiên cứu”.
Trước đó vào năm 2019, Trung Quốc đã trở thành quốc gia đầu tiên thám hiểm vùng tối của Mặt Trăng khi tàu thăm dò Chang’e-4 hạ cánh thành công xuống khu vực đầy bí ẩn này.
T.P