Thưa quý vị, Việt Nam và Hoa Kỳ đã tiến hành
cuộc đối thoại chính sách quốc phòng đầu tiên giữa hai nước ở Hà Nội hồi tháng
Tám vừa qua trong bối cảnh Trung Quốc ‘đang ngày càng gia tăng ảnh hưởng’ ở khu
vực Đông Nam Á. Trong cuộc phỏng vấn dành riêng cho Nguyễn Trung của VOA Việt
Ngữ, ông Robert Scher, Phó Trợ lý Bộ trưởng Quốc phòng Hoa Kỳ đặc trách về Nam
và Đông Nam Á, cho biết ông đã chia sẻ với giới chức Việt Nam về ấn tượng của
Hoa Kỳ đối với sự hiện đại hóa quân sự của Trung Quốc, cũng như một loạt các
vấn đề khác. Mời quý vị theo dõi cuộc phỏng vấn trong chuyên mục ‘Câu chuyện
Việt Nam’ tuần này.
Phó Trợ lý Bộ trưởng Quốc phòng Hoa Kỳ nói:
‘Lẽ dĩ nhiên, chúng tôi đã trao đổi về tiến trình hiện đại hóa quân sự của
Trung Quốc, nhưng chúng tôi còn thảo luận về một loạt các vấn đề quân sự khác
liên quan tới khu vực cũng như trên thế giới’.
VOA: Cuộc thảo luận chính sách quốc phòng vừa qua có ý nghĩa như thế nào,
thưa ông?
Ông Robert Scher: Cuộc đối thoại này rất quan trọng. Đây là lần đầu tiên
bộ quốc phòng hai nước cùng nhau họp bàn về chính sách. Nó diễn ra trong bối
cảnh đặc biệt có ý nghĩa, khi hai nước kỷ niệm 15 năm bình thường hóa quan hệ.
Tôi cũng nghĩ rằng đó là thời điểm tốt để nhìn lại và đánh giá chặng đường đã
qua trong mối quan hệ song phương giữa hai quốc gia.
VOA: Vậy ông đánh giá như thế nào về quan hệ quốc phòng giữa hai nước
thời gian qua?
Ông Robert Scher: Bang giao giữa hai nước phát triển rất đáng chú ý
trong vòng 15 năm qua. Hai quốc gia bắt đầu quan hệ quốc phòng chủ yếu nhằm để
đánh giá các di sản chiến tranh để lại. Từ nền tảng đó, trong những năm vừa
qua, hai bên đã xây dựng quan hệ đối tác rất gần gũi xoay quanh một loạt các
vấn đề khác, quan trọng đối với cả hai nước.
VOA: Trả lời trong một cuộc phỏng vấn gần đây với Ban Việt
Ngữ Đài VOA, Phó trợ lý Bộ Ngoại giao Hoa Kỳ Scot Marciel nói rằng xét về ngoại
giao, Việt Nam đang ngày càng trở thành một đối tác quan trọng của Hoa Kỳ ở
châu Á. Vậy còn về mặt quân sự thì sao, thưa ông?
Ông Robert Scher: Tôi nghĩ rằng điều quan trọng là chúng ta cần phải xem
xét mối quan hệ đối tác giữa Việt Nam và Hoa Kỳ trong một loạt các vấn đề.
Chúng tôi thấy rõ rằng có những điều mà cả hai bên có thể cùng nhau xem xét
trong lĩnh vực quốc phòng, cũng quan trọng như các vấn đề ngoại giao và kinh
tế. Đây là một mối quan hệ phát triển sâu rộng trong 15 năm qua kể từ khi hai
nước bình thường hóa quan hệ.
VOA: Bộ trưởng Ngoại giao Hillary Clinton từng tuyên bố rằng giải
quyết hòa bình các tranh chấp về lãnh thổ tại vùng biển Nam Trung Hoa (tức biển
Đông) là ‘quyền lợi quốc gia’ của Hoa Kỳ. Phía Bộ Quốc phòng Hoa Kỳ có cùng
quan điểm như vậy không?
Ông Robert Scher: Ngoại trưởng Clinton đã nói rõ, và Bộ trưởng Quốc
phòng Robert Gates từng tuyên bố tại Cuộc đối thoại Shangri-La hồi tháng Sáu
rằng điều rất quan trọng là các nước trong khu vực, đặc biệt là các quốc gia
tuyên bố chủ quyền ở khu vực biển Nam Trung Hoa, có thể giải quyết một cách hòa
bình những tranh chấp theo đúng luật lệ và nguyên tắc ứng xử quốc tế.
Chúng tôi có quyền lợi trong việc các tranh chấp được giải quyết một cách hòa
bình và theo đúng luật quốc tế. Và như Ngoại trưởng Clinton đã nói rõ, Hoa Kỳ
sẽ làm mọi điều có thể để hỗ trợ bất kỳ một giải pháp nào mà cả khu vực lẫn các
nước tuyên bố chủ quyền mong muốn theo đuổi.
VOA: Hãng tin Bloomberg trong một phân tích gần đây nói rằng, tôi xin
trích, ‘Hoa Kỳ nhấn mạnh tới vai trò của mình ở biển Nam Trung Hoa (biển Đông),
vốn quan trọng đối với thông thương toàn cầu, để đẩy lui ảnh hưởng của Trung
Quốc ở khu vực’. Ông nghĩ sao về đánh giá này?
Ông Robert Scher: Chúng tôi muốn đảm bảo và chúng tôi đã nói rõ rằng một
trong các quyền lợi chính của Hoa Kỳ ở biển Nam Trung Hoa là vấn đề tự do lưu
thông hàng hải, khả năng sử dụng vùng biển chung và quyền luân chuyển trên
biển.
Chúng tôi muốn bảo đảm rằng chúng tôi có thể sử dụng các khu vực lãnh hải đó để
phục vụ cho tự do thương mại, ngoại giao cũng như con người. Đó là một trong
các quyền lợi cơ bản và là một trong các mối quan tâm của chúng tôi không chỉ ở
khu vực biển Nam Trung Hoa mà còn ở Đông Á và trên toàn cầu.
VOA: Báo chí Việt Nam đưa tin, Bộ trưởng Quốc phòng Robert Gates sẽ
tới Hà Nội vào tháng Mười để tham dự Hội nghị Bộ trưởng Quốc phòng ASEAN+
(ADMM+ Australia, Trung Quốc, Ấn Độ, Nhật Bản, Hàn Quốc, New Zealand, Nga và Mỹ).
Nghị trình của ông Gates ở Việt Nam sẽ là gì, thưa ông?
Ông Robert Scher: Bộ trưởng Gates cam kết sẽ tới tham dự Hội nghị Bộ
trưởng Quốc phòng ASEAN+8 tại Hà Nội và ông nóng lòng tới tham gia hội nghị
này. Phần đầu của chuyến công du của ông tới Hà Nội sẽ là cuộc gặp song phương
với người đồng nhiệm Việt Nam với các chủ đề tập trung vào các vấn đề song
phương trong mối quan hệ.
Phần hai sẽ là tham dự Hội nghị ADMM+ lần đầu tiên được tổ chức. Bộ trưởng
Gates nói rằng đây là một nơi gặp mặt quan trọng. Ông đã nói như vậy tại cuộc
Đối thoại Shangri-La. Ông chờ đợi sẽ gặp gỡ đối tác để tìm cách củng cố hợp tác
trong bối cảnh đa phương nhằm đạt được sự hợp tác cụ thể tiến tới đạt được các
quyền lợi chung.
Cám ơn ông Robert Scher. Đến đây cũng
đã kết thúc chuyên mục ‘Câu chuyện Việt Nam’, phát sóng vào lúc 10 giờ tối thứ
Bảy hàng tuần. Nếu quý vị muốn chia sẻ với các quý độc giả khác các tin tức hữu
ích từ nơi mình sinh sống, xin gửi email về cho chúng tôi tại địa chỉ:
vietnamese@voanews.com. Xin ghi trên tiêu đề là gửi chuyên mục ‘Câu chuyện Việt
Nam’. Xin quý vị gửi kèm các thông tin liên hệ cụ thể. Nguyễn Trung sẽ liên lạc
với quý vị. Xin chân thành cám ơn và hẹn gặp lại trong chương trình tuần sau.
Hai quốc gia đã tiến hành một loạt các cuộc đối thoại và chia sẻ thông tin nhằm
tìm ra cách thức tiếp tục trao đổi và hợp tác hơn nữa trong các lĩnh vực như
gìn giữ hòa bình; tìm kiếm cứu nạn; hỗ trợ nhân đạo, ứng phó thảm họa hay an
ninh biển.
VOA: Trong các lĩnh vực đó, đâu là ưu tiên của phía Hoa Kỳ, thưa ông?
Ông Robert Scher: Chúng tôi xác định đấy là bốn lĩnh vực ưu tiên. Từ đó,
chúng tôi tiếp tục tìm kiếm cách thức phát triển sự hợp tác trong từng lĩnh vực
rất quan trọng đó đối với cả hai nước.
VOA: Tại cuộc họp báo ở Hà Nội, ông cho biết đã chia sẻ
trong cuộc đối thoại về ‘ấn tượng của Hoa Kỳ đối với sự hiện đại hóa quân sự
của Trung Quốc’. Các giới chức Việt Nam có chung quan điểm mà phía Hoa Kỳ đưa
ra hay không?
Ông Robert Scher: Tôi cho rằng điều đáng chú ý là bản thân cuộc
đối thoại xem xét và đánh giá một loạt các vấn đề từ toàn cầu, khu vực tới song
phương mà các giới chức ở cấp đưa ra chính sách tại Bộ Quốc phòng hai nước có
thể thảo luận.
Lẽ dĩ nhiên, chúng tôi đã trao đổi về tiến trình hiện đại hóa quân sự của Trung
Quốc, nhưng chúng tôi còn thảo luận về một loạt các vấn đề quân sự khác liên
quan tới khu vực cũng như trên thế giới.
Trong bối cảnh rộng lớn đó, chúng tôi thấy giá trị của các cuộc đối thoại giữa
hai Bộ nhằm củng cố quan hệ cũng như để hiểu rõ hơn mỗi nước đánh giá như thế
nào về tình hình khu vực.