Trung Quốc và Liên minh châu Âu (EU) hôm qua nhất trí khởi động tiến trình tham vấn về vấn đề trợ cấp xe điện. Vụ việc đã làm gia tăng các hồ sơ gây căng thẳng giữa hai bên từ kinh tế, thương mại đến những khác biệt về lập trường liên quan cuộc xung đột tại Ukraine.
Đây là kết quả cuộc họp trực tuyến diễn ra hôm qua giữa Bộ trưởng Thương mại Trung Quốc Vương Văn Đào và Phó Chủ tịch Ủy ban châu Âu Valdis Dombrovskis. Uỷ ban châu Âu đã mô tả các cuộc thảo luận là thẳng thắn và mang tính xây dựng, với việc hai bên nhất trí khởi động tiến trình tham vấn dựa trên cơ sở thực tế và tôn trọng đầy đủ các quy định của Tổ chức Thương mại thế giới (WTO).
Căng thẳng thương mại đã gia tăng giữa Liên minh châu Âu và Trung Quốc sau khi khối 27 nước thành viên thông báo ngày 4/7 tới sẽ bắt đầu áp thuế bổ sung lên tới 38% đối với xe điện nhập khẩu từ Trung Quốc. Theo Liên minh châu Âu, ngành sản xuất xe điện của Trung Quốc đang được hưởng lợi từ “sự trợ cấp không công bằng” và điều này đang gây ra thiệt hại kinh tế cho các nhà sản xuất xe điện tại châu Âu.
Trung Quốc đã phản đối đề xuất thuế quan của Liên minh châu Âu và các nhà sản xuất ô tô của nước này đang kêu gọi chính phủ đánh thuế nhập khẩu đối với xe động cơ đốt trong của châu Âu. Tại cuộc gặp diễn ra hôm qua với Phó Thủ tướng Đức Robert Habeck đang ở thăm Trung Quốc, Bộ trưởng Thương mại Trung Quốc Vương Văn Đào tuyên bố, Trung Quốc luôn sẵn sàng đối thoại, song nếu EU vẫn giữ nguyên lập trường nước này sẽ triển khai các biện pháp cần thiết, trong đó có khả năng khởi kiện theo cơ chế giải quyết tranh chấp của Tổ chức Thương mại Thế giới (WTO). Người phát ngôn Bộ Ngoại giao Trung Quốc Mao Ninh mới đây cũng nhấn mạnh:
“Chúng tôi tin rằng chủ nghĩa bảo hộ thương mại không phục vụ lợi ích của bất kỳ ai. Liên minh châu Âu nên tuân thủ cam kết duy trì thương mại tự do và cởi mở. Nếu khối này thực hiện bất kỳ biện pháp nào làm tổn hại đến hợp tác kinh tế và thương mại Trung Quốc-EU, Trung Quốc sẽ không khoanh tay đứng nhìn, sẽ thực hiện mọi biện pháp cần thiết để bảo vệ vững chắc quyền và lợi ích hợp pháp của mình.”
Ông Habeck là bộ trưởng đầu tiên của các quốc gia thành viên EU đến thăm Trung Quốc kể từ khi khối này công bố đề xuất thuế quan. Theo quan chức này, mức thuế đề xuất của Liên minh châu Âu đối với xe điện nhập khẩu từ Trung Quốc “không phải là một hình phạt”, mà là nhằm bù lại những lợi thế mà các công ty Trung Quốc có được từ chính phủ: “Những mức thuế này không phải là thuế trừng phạt giống như các nước khác đã làm chỉ để bảo vệ thị trường của mình. Đây là những mức thuế hợp pháp ngang bằng với mức thuế tiêu chuẩn và do đó, vẫn có chỗ cho các cuộc thảo luận. Đó cũng là những gì tôi đã đề xuất với các đối tác Trung Quốc rằng cánh cửa thảo luận luôn rộng mở. Tôi hy vọng rằng thông điệp này sẽ được lắng nghe”.
Cuộc điều tra chống bán phá giá của Liên minh châu Âu đối với xe điện nhập khẩu của Trung Quốc vẫn đang diễn ra và dự kiến kéo dài đến tháng 11 tới. Trung tâm chiến lược và nghiên cứu quốc tế đánh giá, đây là vụ kiện thương mại cấp cao nhất của Liên minh châu Âu chống lại Trung Quốc trong hơn 1 thập kỷ. Dù Liên minh châu Âu nhiều lần nhấn mạnh cách tiếp cận giảm thiểu rủi rõ những không tách rời với Trung Quốc, song rõ ràng căng thẳng đang gia tăng giữa hai bên. Trung Quốc cũng đang tiến hành điều tra chống bán phá giá đối với các mặt hàng thịt lợn của Liên minh châu Âu.
T.P