Truyền thông Mỹ nói rằng các chính trị gia phương Tây bày tỏ mối lo ngại với quyền lực của ông Andriy Yermak, Chánh văn phòng Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky.
Khi các nhà lãnh đạo thế giới tụ họp tại Thụy Sĩ vào tháng 6 để thảo luận về cuộc chiến ở Ukraine, giới quan sát đã nhận thấy một điểm đặc biệt.
Ông Yermak, “cánh tay phải” đắc lực của Tổng thống Volodymyr Zelensky, luôn đứng bên cạnh nhà lãnh đạo. Trong bức ảnh tập thể, ông Yermark thậm chí đứng trước Phó Tổng thống Mỹ Kamala Harris, ở giữa Tổng thống Thụy Sĩ và lãnh đạo tương lai của NATO.
Bloomberg nhận định, điều này phản ánh tầm ảnh hưởng ngày càng tăng của ông Yermak trong ban lãnh đạo thời chiến ở Ukraine.
Báo Mỹ dẫn nguồn tin cho hay, khi chiến dịch quân sự của Nga kéo dài sang năm thứ 3, một số đồng minh của Ukraine dường như ngày càng lo ngại về quyền lực của ông Yermak, 52 tuổi, người từng làm nhà sản xuất phim trước khi bước chân vào chính trị.
Ông đã trở thành trợ lý thân cận nhất với ông Zelensky, và có tiếng nói trực tiếp trong mọi việc từ chính sách đối ngoại đến kế hoạch quân sự.
“Tôi không tham gia vào mọi công việc, tôi chỉ điều phối. Đúng vậy, tôi rất tự hào khi tổng thống hỏi ý kiến của tôi, nhưng ông ấy hỏi ý kiến của tôi vì tôi làm việc hiệu quả”, ông Yemark cho hay.
Trước đó, ông Zelensky từng nhận định ông Yermak là một “nhà quản lý quyền lực” và nhấn mạnh: “Ông ấy làm những gì tôi chỉ đạo, ông ấy hoàn thành các nhiệm vụ”. Tổng thống Ukraine cũng bác bỏ những đồn đoán về việc ông đang để tập trung quyền lực vào một số ít người, cho rằng đây là chiến dịch thông tin sai lệch từ đối thủ.
Tuy nhiên, theo Bloomberg, sự thăng tiến quyền lực của ông Yermak đến trong thời gian qua khi nhiều trợ lý cấp cao khác của ông Zelensky bị cách chức. Ukraine có thể tiếp tục có sự thay đổi nữa trong tương lai. Ông Zelensky đã xác nhận vào tháng trước rằng ông đang cân nhắc việc cải tổ nội các.
Tiến sĩ Oxana Shevel, phó giáo sư khoa học chính trị tại Đại học Tufts, Mỹ, cho biết: “Người đứng đầu văn phòng tổng thống luôn có rất nhiều quyền lực ở Ukraine”.
Ông Yermak không phải là người hoạt động và điều phối trong âm thầm. Trang cá nhân trên mạng xã hội của ông tràn ngập những bức ảnh chụp riêng với Giáo hoàng Francis, Tổng thống Pháp Emmanuel Macron và nhiều chính trị gia khác. Những bức ảnh này không có mặt ông Zelensky.
Bài đăng ngày 7/6 trên kênh Telegram của ông cho thấy ông Yermak bắt tay với Tổng thống Mỹ Joe Biden, trong khi ông Zelensky đứng gần đó chào Bộ trưởng Quốc phòng Lloyd Austin. Sự đảo ngược về mặt nghi thức này đã gây ra nhiều ý kiến trái chiều ở trong chính giới và dư luận Ukraine.
Nhiều người cho rằng, ông Yermak không phải là quan chức nắm vị trí số 1, nhưng cũng không phải là người có quyền lực thứ 2.
Theo Bloomberg, việc phân bổ quyền lực là vấn đề quan trọng đối với các đồng minh NATO và nhà tài trợ quốc tế của Ukraine, bao gồm Liên minh châu Âu và Quỹ Tiền tệ Quốc tế. Họ đã đưa tính minh bạch trở thành điều kiện chuẩn mực để chuyển tiền viện trợ.
Những ý kiến lo ngại cho rằng nếu quyền lực tập trung quá nhiều vào ông Yermark, các quá trình cải cách cần thiết ở Ukraine có thể đối mặt với thách thức.
Trên thực tế, tầm ảnh hưởng của ông Yermak lớn hơn nhiều so với những người tiền nhiệm. Ông thường đứng ở vị trí trung tâm trong mọi quyết định quan trọng của ông Zelensky thời chiến: Thay thế tư lệnh các lực lượng vũ trang, cung cấp vũ khí, đàm phán an ninh, giám sát việc trao đổi tù nhân…
Một số quan chức Ukraine đã so sánh vai trò của ông với một giám đốc điều hành trong một công ty, còn ông Zelensky giữ chức chủ tịch.
“Tất nhiên tôi đọc và nghe mọi người nói về quyền lực của tôi, nhưng làm ơn, hãy cho tôi biết, tôi đang sử dụng quyền lực này như thế nào? Làm việc 24 giờ, 7 ngày, để đảm nhận nhiều nghĩa vụ hơn và nhiều rủi ro hơn”, ông Yermak nói trong cuộc phỏng vấn với Bloomberg.
“Ông Zelensky là một người có quan điểm rằng việc lắng nghe và biết các ý kiến khác nhau là điều quan trọng. Ông ấy luôn tự mình đưa ra quyết định”, ông Yermak cho biết.
Tuy nhiên, theo Bloomberg, phương Tây vẫn đang theo dõi kỹ lưỡng các động thái của ông Yermak. Hồi tháng 5, ông được xem đóng vai trò quan trọng trong việc cách chức Bộ trưởng Cơ sở hạ tầng Oleksandr Kubrakov. Ông Kubrakov là một quan chức từng có quan hệ khá gần gũi với ông Zelensky và cũng thân cận với chính quyền Mỹ.
Sau đó, văn phòng tổng thống Ukraine không đưa ra được lý do đủ sức thuyết phục với các đồng minh về việc sa thải này, khiến cho phương Tây đặt ra câu hỏi, các nguồn tin nói với Bloomberg.
Tuy nhiên, một số quan chức Ukraine ẩn danh nói rằng, ông Zelensky thích phong cách làm việc của ông Yermak như là người giải quyết vấn đề, đưa ra các giải pháp nhanh chóng, trực tiếp mà không gây gánh nặng cho tổng thống.
Một quan chức NATO nhận định ông Yermak có uy tín vững chắc với ông Zelensky trong việc hoàn thành mọi nhiệm vụ được giao.
T.H