Theo lãnh đạo Cục Đường sắt Việt Nam, đến nay Bộ Giao thông vận tải đã trình Ban cán sự Đảng Chính phủ Đề án đường sắt tốc độ cao Bắc – Nam để trình Bộ Chính trị cho ý kiến. Bộ đang tiếp tục gấp rút hoàn thiện báo cáo nghiên cứu tiền khả thi dự án để phấn đấu trình Quốc hội xem xét, quyết định chủ trương đầu tư trong kỳ họp vào tháng 10 sắp tới.
Bên cạnh việc đẩy nhanh tốc độ thi công các tuyến đường bộ cao tốc để kịp hoàn thành mục tiêu 3.000km vào năm 2025, ngành giao thông vận tải (GTVT) đang khẩn trương hoàn thiện Đề án Đường sắt tốc độ cao Bắc Nam , nhằm sớm khởi công theo dự kiến, tạo sự đột phá về hạ tầng giao thông của Việt Nam trong thời gian tới.
Trao đổi với PV Tiền Phong , lãnh đạo Cục Đường sắt Việt Nam cho biết, trải qua quá trình nghiên cứu cẩn trọng, kỹ lưỡng với sự góp ý, hỗ trợ của các tổ chức, bộ, ngành trong và ngoài nước, hiện Bộ GTVT đã cơ bản hoàn thiện đề án đường sắt tốc độ cao Bắc – Nam.
Dự án đường sắt tốc độ cao Bắc – Nam có chiều dài 1.541km, được đề xuất đầu tư với quy mô đường đôi, khổ 1.435mm, điện khí hóa, hạ tầng thiết kế với tốc độ 350km/h.
Tuyến sẽ bắt đầu từ ga Ngọc Hồi (Hà Nội), đi qua 20 tỉnh, thành phố và kết thúc tại ga Thủ Thiêm (TPHCM). Trên toàn tuyến có 23 ga khách với cự ly trung bình khoảng 67km, 5 ga hàng gắn với các đầu mối hàng hóa.
Bộ GTVT đề xuất tập trung nguồn lực khởi công dự án thành phần Hà Nội – Vinh và TPHCM – Nha Trang với tổng chiều dài khoảng 642km vào khoảng cuối năm 2027. Khởi công đoạn Vinh – Nha Trang (dài khoảng 899km) trước năm 2030, phấn đấu hoàn thành toàn tuyến năm 2035.
“Đến thời điểm này, phía tư vấn đang gấp rút hoàn thiện báo cáo nghiên cứu tiền khả thi . Trong tháng 9 sẽ trình Bộ Chính trị để xem xét, cho ý kiến và phấn đấu trình Quốc hội xem xét, thông qua chủ trương đầu tư trong kỳ họp tháng 10 sắp tới để sang năm 2025, chúng ta có thể sắp xếp vốn trung hạn”, vị này cho hay.
Về nguồn vốn đầu tư, lãnh đạo Cục Đường sắt Việt Nam thông tin, theo tính toán hiện nay tổng mức đầu tư dự án khoảng 67 tỷ USD, trong đó chủ yếu sẽ sử dụng nguồn vốn đầu tư công.
Nghiên cứu từ một số quốc gia có mạng lưới đường sắt tốc độ cao phát triển cho thấy, Nhật Bản đã quyết định đầu tư tuyến đường sắt đầu tiên năm 1950 khi tổng sản phẩm quốc nội (GDP) tính theo đầu người mới đạt khoảng 250 USD. Trung Quốc đầu tư vào năm 2005 khi GDP đầu người đạt 1.753 USD. Indonesia đầu tư năm 2015 khi GDP đầu người khoảng 3.322 USD…Trung Quốc sở hữu chiều dài đường sắt cao tốc dài nhất thế giới, với 5 tuyến tốc độ 350 km.h.
Tại Việt Nam, theo nghiên cứu của Ngân hàng Thế giới, đây là thời điểm thích hợp để xây dựng tuyến đường sắt tốc độ cao khi GDP bình quân đầu người năm 2023 đạt khoảng 4.282 USD và ước đạt khoảng 7.500 USD vào năm 2030.
“Theo đánh giá Bộ GTVT và Bộ Tài chính, nếu sử dụng nguồn vốn đầu tư công để đầu tư đường sắt tốc độ cao Bắc Nam, chúng ta sẽ không vượt quá trần nợ công. Khi xây dựng tuyến đường này, nợ công của Việt Nam có thể tăng từ 38% lên xấp xỉ 50%, nhưng vẫn đảm bảo trong khả năng cho phép. Trong quá trình triển khai, nếu chúng ta có thể vay được các tổ chức tài chính quốc tế hoặc các quốc gia khác với vốn ưu đãi có thể sẽ xem xét bổ sung”, lãnh đạo Cục Đường sắt Việt Nam chia sẻ.
Ngoài tuyến đường sắt tốc độ cao Bắc – Nam, lãnh đạo Cục Đường sắt Việt Nam cho biết thêm, ngành đường sắt đang đẩy nhanh tiến độ để triển khai dự án tuyến đường sắt Lào Cai – Hà Nội – Hải Phòng . Dự án này có tổng mức đầu tư khoảng 11 tỷ USD, sử dụng công nghệ điện khí hóa, và đặt mục tiêu khởi công vào cuối năm 2027. Khi hoàn thành sẽ giúp mạng lưới đường sắt của Việt Nam kết nối liên thông, đồng bộ với hệ thống đường sắt của Trung Quốc và quốc tế, mở ra hướng phát triển mới, tạo đột phá cho vận tải đường sắt của Việt Nam.
T.P