Trong lúc cuộc chiến Nga-Ukraine vẫn diễn ra căng thẳng, chưa có lời đáp cho một thỏa thuận ngoại giao nhằm chấm dứt xung đột, mới đây Tổng thống Nga Putin lại nhấn mạnh giải pháp không mong muốn – sử dụng vũ khí hạt nhân.
Hôm 25/9, Đài RT (Nga) đưa tin, Tổng thống Vladimir Putin đã công bố một loạt bản cập nhật cho chiến lược quốc gia Nga về sử dụng vũ khí hạt nhân. Ông nói rằng, đây là “Học thuyết hạt nhân mới” – giải pháp cuối cùng nhằm giải quyết tình hình quân sự và chính trị đang thay đổi và sự xuất hiện của các mối đe dọa mới. “Ngày nay, bộ ba hạt nhân vẫn là sự đảm bảo quan trọng nhất cho an ninh của nhà nước và công dân của chúng ta, một công cụ để duy trì sự cân bằng chiến lược và cán cân quyền lực trên thế giới” – Tổng thống Putin nói.
“Bộ ba hạt nhân” là cơ cấu bao gồm: Tên lửa đạn đạo xuyên lục địa (ICBM) trên đất liền, tên lửa đạn đạo phóng từ tàu ngầm, máy bay ném bom chiến lược mang bom và tên lửa hạt nhân.
Tuy không nói cụ thể nhưng ai cũng hiểu Điện Kremlin đang nhắm đến Ukraine và “bà đỡ” Mỹ cùng Phương Tây. Nếu như Ukraine sử dụng tên lửa tầm xa, mở các cuộc tấn công sâu vào lãnh thổ Nga và tấn công Belarus thì Moscow sẽ buộc phải kích hoạt biện pháp răn đe hạt nhân.
Tổng thống Nga đã nêu vấn đề nghiêm trọng này tại phiên họp của Hội đồng An ninh Nga hôm 25/9. Phiên họp có sự tham dự của các “ông trùm” hạt nhân: Bộ trưởng Quốc phòng và Tài chính; Cơ quan Tình báo đối ngoại (SVR); Tổng cục An ninh (FSB), Cơ quan Vũ trụ Liên bang (Roscosmos) và Tập đoàn Năng lượng Nguyên tử Quốc gia Nga (Rosatom).
Theo “Học thuyết hạt nhân mới”, Nga sẽ “bổ sung danh sách các mối đe dọa quân sự” nhằm vô hiệu hóa biện pháp răn đe này. Theo đó, hành vi xâm lược chống lại Nga của bất kỳ quốc gia phi hạt nhân nào, nhưng có sự tham gia hoặc hỗ trợ của một quốc gia hạt nhân được coi là “cuộc tấn công chung” của họ, vượt qua ngưỡng hạt nhân.
Tuy không nhắc đến quốc gia nào, nhưng theo RT, điều này rõ ràng sẽ áp dụng cho việc Ukraine tấn công lãnh thổ Nga bằng vũ khí do Mỹ hoặc các đồng minh NATO sở hữu hạt nhân của Kyev cung cấp.
Các bản cập nhật được đề xuất cũng nêu rõ các điều kiện mà Nga có thể sử dụng vũ khí nguyên tử. Chẳng hạn, khi “nhận được thông tin đáng tin cậy về một vụ phóng hàng loạt vũ khí tấn công trên không và vũ trụ, và chúng vượt qua biên giới quốc gia của Nga”.
Theo “Học thuyết hạt nhân” mới, Nga sẽ mở rộng phạm vi bảo vệ sang nước láng giềng Belarus. Moscow nêu rõ: Khả năng răn đe hạt nhân của Nga có thể được sử dụng trong trường hợp Belarus bị xâm lược, vì rằng nước này từng là “thành viên của Nhà nước Liên bang”. Tổng thống Nga cho biết, ông đã bàn thảo kỹ lưỡng và thống nhất với Tổng thống Belarus Alexander Lukashenko.
Trước khi có “Học thuyết mới”, Học thuyết hạt nhân của Nga đã được thông qua vào năm 2020, nêu ra bốn tình huống mà Moscow có thể kích hoạt biện pháp răn đe hạt nhân: Một là, khi Nga nhận được thông tin đáng tin cậy về việc phóng tên lửa đạn đạo nhằm vào chính nước này (hoặc các đồng minh): hai là, nếu vũ khí hạt nhân, hoặc loại vũ khí hủy diệt hàng loạt khác được sử dụng chống lại Nga (hoặc các đồng minh) của nước này; ba là, nếu kẻ thù hành động nhằm vào “các cơ sở quân sự hoặc nhà nước quan trọng” có thể phá vỡ phản ứng của các lực lượng hạt nhân Nga; bốn là, Nga có thể bị tấn công thông thường, nhưng việc “đe dọa đến sự tồn tại của nhà nước”.
Việc cập nhật các vấn đề mới vào thời điểm này, theo Tổng thống Putin là do “các mối đe dọa mới nổi lên từ NATO”. Do “sự thiếu hiểu biết của phương Tây” đòi hỏi Nga phải nói “rõ ràng hơn, mạch lạc hơn, chắc chắn hơn” về những gì có thể xảy ra, nếu như phương Tây tiếp tục hành động leo thang căng thẳng.
Nguyên cớ để phương Tây hành động là do Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky yêu cầu các đồng minh cho phép Ukraine sử dụng tên lửa phương Tây, bao gồm ATACMS tầm xa của Mỹ và Storm Shadows của Anh, ở sâu trong lãnh thổ Nga.
Moscow tuyên bố rằng, điều này chẳng khác nào sự tham gia trực tiếp của phương Tây vào cuộc xung đột.
Tuy nhiên, ông Putin nhấn mạnh: Việc sử dụng vũ khí hạt nhân vẫn chỉ là “biện pháp cực đoan” để bảo vệ chủ quyền của Nga. Nga phải tính đến tình hình quân sự – chính trị hiện đại đang thay đổi nhanh chóng… bao gồm cả sự xuất hiện của các mối đe dọa và rủi ro quân sự mới.
Mong sao, đây chỉ là việc phòng xa, đừng bao giờ xảy ra. Điều này riêng Moscow không làm được, nó còn tùy thuộc ở Mỹ và phương Tây.
H.Đ