Hôm 27/11, Nhà Trắng cho biết Mỹ làm trung gian để trả tự do cho 3 công dân bị giam giữ tại Trung Quốc trong nhiều năm.
“Họ sẽ sớm trở về và đoàn tụ với gia đình lần đầu tiên sau nhiều năm. Nhờ những nỗ lực và hoạt động ngoại giao của chính quyền Mỹ với Trung Quốc, những người Mỹ bị giam giữ ở Trung Quốc đều đã về nước”, phát ngôn viên của Bộ Ngoại giao Mỹ thông tin vào đêm trước Lễ Tạ ơn, ngày lễ đoàn tụ gia đình của người Mỹ.
Theo Hội đồng An ninh Quốc gia Mỹ, 3 công dân này là ông Mark Swidan, ông Kai Li và ông John Leung.
Quan chức Mỹ thông tin thêm Tổng thống Joe Biden thúc đẩy việc trả tự do cho 3 người này khi ông gặp Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình vào đầu tháng 11 tại Hội nghị Thượng đỉnh Doanh nghiệp APEC ở Peru.
Ông Mark Swidan bị bắt giữ vào cuối năm 2012 trong chuyến công tác đến Trung Quốc vì tội ma túy. Gia đình và những người ủng hộ ông Mark Swidan cho hay không bao giờ có bằng chứng cho thấy ông sử dụng ma túy và tài xế, phiên dịch đã đổ lỗi cho ông.
Theo Dui Hua, nhóm hỗ trợ tù nhân tại Trung Quốc, lúc đầu mới bị giam giữ ông Mark Swidan bị thiếu ngủ, thiếu ăn và sụt hơn 45 kg.
Tờ Politico đưa tin thỏa thuận này phải mất nhiều năm mới hoàn tất và đổi lại một số công dân Trung Quốc bị giam giữ tại Mỹ cũng được thả. Trong cuộc đàm phán, nhiều quan chức Mỹ tiết lộ họ đang thảo luận về việc thả sĩ quan tình báo Trung Quốc Xu Yanjun thụ án tù tại Mỹ.
Theo Bộ Tư pháp Mỹ, Xu Yanjun là sĩ quan gián điệp Trung Quốc đầu tiên bị truy tố và bắt giữ ở nước ngoài cũng như bị đưa ra xét xử tại Mỹ. Ông John Kamm, người sáng lập Quỹ Dui Hua tại San Francisco cho biết Trung Quốc thường không thực hiện trao đổi tù nhân.
“Điều này cho thấy họ không chỉ muốn tặng quà chia tay cho ông Joe Biden, mà còn báo hiệu với ông Donald Trump về khả năng đưa ra những nhượng bộ quan trọng”, ông John Kamm nói.
T.P