Địa phương đang nỗ lực xây dựng Khu du lịch thác Bản Giốc trở thành biểu tượng hợp tác hòa bình, phát triển bền vững giữa hai quốc gia.
Danh thắng trên đường biên
Thác Bản Giốc (xã Đàm Thủy, huyện Trùng Khánh, tỉnh Cao Bằng) là một trong những thác nước tự nhiên lớn nhất Đông Nam Á và lớn thứ tư thế giới trong số các thác nước nằm trên đường biên giới quốc tế.
Không chỉ là biểu tượng thiên nhiên hùng vĩ, thác Bản Giốc còn là điểm nhấn nổi bật trong quan hệ hợp tác giữa Việt Nam và Trung Quốc.
Ngày 5.11.2015, dưới sự chứng kiến của Tổng Bí thư hai nước, Chính phủ Việt Nam và Trung Quốc đã ký Hiệp định hợp tác bảo vệ và khai thác tài nguyên du lịch thác Bản Giốc (Việt Nam – Đức Thiên (Trung Quốc).
Hiệp định xác lập mô hình hợp tác song phương đầu tiên tại khu vực biên giới, với quy mô Khu cảnh quan 400ha (mỗi bên 200ha).
Đây là bước đi chiến lược, thể hiện rõ thiện chí và quyết tâm của hai nước trong việc xây dựng biên giới hòa bình, hữu nghị, hợp tác và phát triển.
Sau nhiều năm chuẩn bị và triển khai, ngày 15.9.2023, hai bên tổ chức Lễ vận hành thí điểm Khu cảnh quan. Đến ngày 15.10.2024, Khu du lịch thác Bản Giốc – Đức Thiên chính thức đi vào vận hành, cho phép du khách hai nước qua lại.
Theo đại diện Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch tỉnh Cao Bằng, sự kiện này đánh dấu mốc quan trọng trong công tác đối ngoại của hai Đảng, hai Nhà nước, khẳng định lòng tin chính trị và khả năng hợp tác cùng có lợi.
Đây cũng là tiền đề để phát triển Khu cảnh quan thành mô hình kiểu mẫu về du lịch biên giới, hài hòa giữa bảo tồn, phát triển và bảo đảm an ninh – chủ quyền.
Chung tay gìn giữ cảnh quan, ổn định lòng dân, phát triển bền vững
Theo đó, thác Bản Giốc từng đối mặt với không ít khó khăn về quản lý, hạ tầng, sinh kế cho người dân. Trước đây, nhiều hộ dân dựng lều lán tạm bợ để buôn bán tự phát quanh khu vực chân thác, ảnh hưởng đến cảnh quan, mỹ quan và an ninh trật tự.
“Đây là hệ quả của việc chuyển đổi mô hình sinh kế chưa đồng bộ – từ trồng trọt, chăn nuôi sang dịch vụ du lịch khi hạ tầng chưa được đầu tư đầy đủ” – Đại diện Sở VHTT&DL Cao Bằng nhận định.
Là tỉnh biên giới còn nhiều khó khăn, Cao Bằng phải đối mặt với bài toán không dễ khi vừa giữ vững chủ quyền, đảm bảo an ninh biên giới; vừa triển khai mô hình hợp tác chưa từng có; đồng thời tạo điều kiện phát triển kinh tế du lịch gắn với bảo vệ môi trường, văn hóa và quyền lợi chính đáng của người dân địa phương.
Trước thực tế đó, tháng 4.2024, tỉnh Cao Bằng đã phê duyệt và triển khai Phương án “Tăng cường công tác quản lý và đảm bảo an ninh trật tự, nâng cao chất lượng phục vụ Khu du lịch thác Bản Giốc”.
Mục tiêu là chấn chỉnh hoạt động tự phát, đảm bảo sinh kế cho người dân, đồng thời khôi phục lại cảnh quan khu vực chân thác.
Nhờ sự chỉ đạo của Tỉnh ủy, UBND tỉnh Cao Bằng cùng sự vào cuộc đồng bộ của các sở, ban, ngành và chính quyền địa phương, phương án đã được triển khai hiệu quả.
Đến ngày 10.4.2025, hàng trăm lều lán tự phát đã được tháo dỡ. Khu bãi xe được di chuyển về điểm mới cách thác khoảng 2km bằng nguồn xã hội hóa, xe điện được đưa vào hoạt động thử nghiệm, khu dịch vụ tập trung cho người dân đã hoàn thiện, tuyến tham quan được tổ chức lại hợp lý.
Đặc biệt, quá trình sắp xếp được thực hiện ôn hòa, trên cơ sở đối thoại và đồng thuận. Người dân được bố trí miễn phí ki-ốt, hướng dẫn kinh doanh đúng quy định. Từ tự phát sang bài bản, từ manh mún sang trật tự – người dân Bản Giốc đã cùng chính quyền kiến tạo một không gian du lịch văn minh, thân thiện, an toàn.
Sự chuyển biến tại thác Bản Giốc không chỉ là chỉnh trang cảnh quan, mà còn thể hiện tư duy phát triển mới, lấy người dân làm trung tâm, dùng đồng thuận làm nền tảng, phát huy nội lực địa phương kết hợp sự hỗ trợ từ Trung ương.
“An dân là nền tảng cho an biên, sự đồng lòng của người dân biên giới chính là cơ sở vững chắc để triển khai thành công mô hình hợp tác liên quốc gia tại khu vực này” – Đại diện Sở Văn hóa Thể thao và Du lịch tỉnh Cao Bằng cho hay.
Thác Bản Giốc đang hoàn thiện mình để trở thành điểm đến hấp dẫn. Đồng thời đây cũng là minh chứng sống động cho một Việt Nam yêu chuộng hòa bình, chủ động hội nhập và có năng lực tổ chức, điều hành các mô hình hợp tác quốc tế đặc thù vì lợi ích nhân dân và sự phát triển bền vững của khu vực biên giới.
T.P