Một nhóm quan sát viên từ 7 nước ASEAN, trong đó có Việt Nam, bắt đầu giám sát tình hình căng thẳng leo thang dọc biên giới Thái Lan – Campuchia.
Ngày 15.8, tờ Khmer Times đưa tin, nhóm quan sát viên bắt đầu thực hiện giám sát sau khi Phnom Penh cáo buộc lực lượng Thái Lan chiếm đóng làng mạc của Campuchia, dựng hàng rào dây thép gai, chướng ngại vật bằng lốp xe và phá dỡ nhà ở.
Tại tỉnh Battambang và Banteay Meanchey của Campuchia, căng thẳng quân sự giữa hai nước đã lan từ khu vực phía Bắc xuống biên giới phía Tây. Chính phủ Campuchia cảnh báo nguy cơ tái diễn giao tranh do vi phạm lệnh ngừng bắn.
Để đánh giá tình hình an ninh, Nhóm Quan sát Tạm thời (IOT) gồm đại diện quốc phòng của Brunei, Indonesia, Lào, Myanmar, Philippines, Việt Nam và Malaysia đã tiến hành chuyến thị sát tại tỉnh Banteay Meanchey.
Nhiệm vụ này do Bộ Quốc phòng Campuchia phối hợp tổ chức, dưới sự dẫn đầu của Tùy viên quốc phòng Malaysia tại Campuchia, Đại tá Nazlee Abdul Rahim, cùng sự tham gia của cả các tùy viên thường trú và kiêm nhiệm.
Bộ Ngoại giao và Hợp tác quốc tế Campuchia đã ra tuyên bố bác bỏ các cáo buộc từ phía Thái Lan liên quan tới các vụ nổ mìn sát thương dọc biên giới, cho rằng đây là những cáo buộc “sai sự thật và mang tính kích động”, đe dọa thỏa thuận ngừng bắn mong manh giữa hai nước.
Tuyên bố này nhằm đáp lại thông cáo báo chí ngày 10 và 12.8 của Bộ Ngoại giao Thái Lan, trong đó cáo buộc lực lượng vũ trang Campuchia đã cài mìn sát thương tại các khu vực tranh chấp và trên lãnh thổ Campuchia thuộc các tỉnh Oddar Meanchey và Preah Vihear, khiến binh sĩ Thái bị thương.
Campuchia tuyên bố kiên quyết bác bỏ các cáo buộc này, cho rằng không có bằng chứng xác thực và nhằm chuyển hướng dư luận khỏi việc Thái Lan vi phạm lệnh ngừng bắn và luật pháp quốc tế.
Trong khi đó, tờ The Nation đưa tin, phía Thái Lan kêu gọi Campuchia tôn trọng thỏa thuận ngừng bắn, chấm dứt sử dụng mìn sát thương và ngừng phát tán thông tin sai lệch, đồng thời nhấn mạnh tuân thủ luật pháp quốc tế.
Thiếu tướng Winthai Suwaree, người phát ngôn Lục quân Hoàng gia Thái Lan, ngày 14.8 phản hồi yêu cầu của Campuchia về việc Thái Lan tôn trọng thỏa thuận ngừng bắn 13 điểm và thả 18 binh sĩ Campuchia đang bị giam giữ. Ông khẳng định Thái Lan cam kết thực hiện thỏa thuận, nhưng yêu cầu Campuchia ngừng sử dụng mìn sát thương và ngừng truyền bá thông tin sai lệch.
Về vấn đề tù binh, ông cho biết Thái Lan xử lý phù hợp với luật pháp quốc tế và tiêu chuẩn nhân đạo, với sự giám sát của Ủy ban Chữ thập đỏ Quốc tế (ICRC), và ICRC đã xác nhận tình trạng an toàn của 18 binh sĩ Campuchia.
Ngày 14.8, Quân khu 2 Thái Lan báo cáo phát hiện tổng cộng 94 thiết bị bay không người lái hoạt động tại các tỉnh Surin, Buriram, Ubon Ratchathani, Nakhon Ratchasima và Roi Et; cùng 25-30 thiết bị bay ở khu vực biên giới, một số đã xâm nhập lãnh thổ Thái Lan.
Binh sĩ Campuchia cũng bị phát hiện tìm cách vượt hàng rào dây thép gai gần căn cứ của Thái Lan. Theo quy tắc ứng phó, lực lượng Thái đã ngăn chặn, buộc binh sĩ Campuchia rút lui. Không xảy ra đụng độ, nhưng quân đội Thái vẫn duy trì cảnh giác cao, giám sát chặt tình hình theo các thỏa thuận tại cuộc họp Ủy ban Biên giới chung (GBC) gần đây.
T.H