Chính phủ Mexico ngày 10/9 thông báo sẽ tăng thuế nhập khẩu ô tô từ Trung Quốc và một số quốc gia châu Á khác lên mức 50%, trong khuôn khổ cuộc cải tổ lớn về chính sách thuế quan. Chính phủ khẳng định động thái này nhằm bảo vệ việc làm trong nước, trong khi giới phân tích cho rằng đây là nỗ lực nhằm xoa dịu Mỹ.
Bộ Kinh tế Mexico cho biết gói biện pháp mới sẽ áp dụng mức thuế khác nhau đối với nhiều nhóm hàng, bao gồm dệt may, thép và ô tô, với tổng giá trị ảnh hưởng lên tới 52 tỷ USD hàng nhập khẩu.
“Khi được hỏi về thuế nhập khẩu đối với ô tô Trung Quốc, vốn đang ở mức 20%, chúng tôi khẳng định: đã có thuế quan rồi. Điều chúng tôi sẽ làm là nâng lên mức tối đa cho phép”, Bộ trưởng Kinh tế Marcelo Ebrard nói với phóng viên. Ông nhấn mạnh thêm rằng: “Nếu không có sự bảo hộ nhất định, gần như không thể cạnh tranh.
Theo ông Ebrard, các biện pháp này vẫn nằm trong giới hạn do Tổ chức Thương mại Thế giới (WTO) quy định và nhằm bảo vệ việc làm khi xe Trung Quốc đang thâm nhập thị trường Mexico với mức giá “thấp hơn giá tham chiếu”.
Kế hoạch này cần được Quốc hội, nơi chính phủ nắm đa số, thông qua.
Trong một tài liệu công bố kèm theo, Bộ Kinh tế nêu rõ thuế quan mới sẽ áp dụng với các nước không có hiệp định thương mại với Mexico, đặc biệt là Trung Quốc, Hàn Quốc, Ấn Độ, Indonesia, Nga, Thái Lan và Thổ Nhĩ Kỳ. Theo đó, 8,6% tổng kim ngạch nhập khẩu sẽ chịu ảnh hưởng, đồng thời bảo vệ khoảng 325.000 việc làm trong ngành công nghiệp và sản xuất vốn đang gặp nhiều rủi ro.
Ngoài ô tô, các mặt hàng khác cũng bị tác động. Cụ thể, thép, đồ chơi và xe máy sẽ chịu thuế 35%, trong khi hàng dệt may bị áp mức từ 10% đến 50%.
Động thái này diễn ra trong bối cảnh Mỹ tăng cường gây sức ép buộc các quốc gia Mỹ Latinh hạn chế quan hệ thương mại với Trung Quốc, đối thủ cạnh tranh ảnh hưởng ngày càng lớn trong khu vực.
“Washington sẽ không cho phép Trung Quốc dùng Mexico như một cửa sau”, bà Mariana Campero, chuyên gia thuộc Chương trình châu Mỹ của CSIS, nhận định. Bà cho biết thâm hụt thương mại của Mexico với Trung Quốc đã tăng gấp đôi trong thập kỷ qua, đạt 120 tỷ USD vào năm ngoái.
Đầu năm nay, chính Bộ trưởng Ebrard từng phản đối biện pháp thuế quan, cho rằng chúng đi ngược lại mục tiêu tăng trưởng kinh tế và kiềm chế lạm phát.
Theo nhà phân tích Gabriela Siller của Banco BASE, mức thuế mới thậm chí có thể khiến nhu cầu đối với xe Trung Quốc tăng trong ngắn hạn. “Thuế áp lên các quốc gia không có thỏa thuận thương mại với Mexico có hai mục tiêu: tăng nguồn thu và tạo ấn tượng tốt với ông Trump”, bà viết trên mạng xã hội.
Ông John Price, Giám đốc điều hành Americas Market Intelligence, cho rằng Mexico, quốc gia xuất khẩu nhiều ô tô sang Mỹ, đang cố gắng cân bằng giữa áp lực từ Washington và bảo vệ nền kinh tế trong nước.
“Mexico vừa tìm cách xoa dịu Mỹ, vừa duy trì chính sách công nghiệp đã mang lại thành công trong suốt 30 năm qua”, ông nói, sau khi chính phủ công bố kế hoạch tăng thêm 3,76 tỷ USD thuế quan trong năm tới.
Mỹ và Mexico, cùng với Canada, hiện là những đối tác thương mại hàng đầu của nhau trong khuôn khổ hiệp định thương mại tự do ba bên. Hiệp định này đã giúp Mexico tránh được phần lớn thuế quan dưới thời chính quyền Tổng thống Donald Trump, và sẽ được xem xét lại vào năm tới.
T.P