BienDong.net: Việt Nam có khoảng 132.000 tàu đánh cá các loại, nhưng phần lớn được trang bị thô sơ.
Dự án “Hệ thống quan sát tàu cá, vùng đánh bắt và nguồn lợi thủy sản bằng công nghệ vệ tinh – MOVIMAR” (Dự án MOVIMAR) do Chính phủ Pháp tài trợ được triển khai ở Việt Nam từ 2011 với kinh phí 14,5 triệu Euro đã mở ra hướng đi hiệu quả cho hệ thống quản lý giám sát hoạt động nghề cá. Tổng giám đốc Trung tâm Thu phát định vị vệ tinh CLS, đại điện phía Pháp thực hiện dự án, ông Christophe Vassal cho biết, mục tiêu hàng đầu của dự án là bảo đảm an toàn cho các hoạt động trên biển của ngư dân Việt Nam thông qua hệ thống định vị vệ tinh CLS cho các tàu thuyền.
Đây là một thiết bị nhận tín hiệu GPS, định vị 24/24 giờ. Khi trang bị, mỗi tàu có ăng ten thu phát và mã số. Tàu di chuyển trên biển, hệ thống giám sát trên bờ sẽ thu được hình ảnh hiển thị của tàu. Vì vậy, cơ quan quản lý có thể biết chính xác vị trí của tàu đánh cá thông qua ảnh chụp từ vệ tinh. Hệ thống định vị vệ tinh còn xác định chính xác ngư trường có nhiều thủy hải sản hay vùng biển đang xảy ra mối nguy hiểm, nơi có bão… từ đó có thể định hướng cho tàu thuyền trở về bờ hoặc vào nơi tránh bão an toàn gần nhất. Bên cạnh đó, hệ thống cho phép phát hiện tràn dầu, bảo vệ nguồn tài nguyên, bảo vệ vùng lãnh thổ biển Việt Nam.
Ông Chu Tiến Vĩnh, Phó Tổng cục trưởng Tổng cục Thủy sản cho biết: “Dự án góp phần giúp ngành thủy sản hoàn thiện hệ thống thống tin quản lý nghề cá trên biển, đáp ứng yêu cầu công nghiệp hóa, hiện đại hóa ngành thủy sản; quản lý, giám sát hoạt động khai thác thủy sản hiệu quả và an toàn”.
Với công nghệ giám sát bằng vệ tinh, việc quản lý hoạt động nghề cá đánh bắt xa bờ sẽ trở nên chặt chẽ, hạn chế được rủi ro trên biển của ngư dân, cảnh báo khi ngư dân xâm phạm vùng nước biển hay vùng biển tranh chấp.
“Nếu các tàu hoạt động theo nhóm từ 4 – 5 tàu thì chúng ta sẽ giám sát được gần hết số lượng tàu cá đánh bắt xa bờ hiện nay. 3.000 tàu đánh bắt xa bờ sẽ được lựa chọn để lắp đặt thiết bị và sử dụng miễn phí. Trên cơ sở đó, chúng ta sẽ dần rút kinh nghiệm, có thể mở rộng sử dụng thiết bị này để quản lý tốt hơn hoạt động nghề cá xa bờ”, ông Vĩnh cho biết thêm.
Theo hợp đồng ký kết, Chính phủ Pháp hỗ trợ về thiết bị, chi phí lắp đặt, xây dựng trung tâm điều hành trên đất liền, cũng như đào tạo cán bộ. Dự án kéo dài trong ba năm, trong thời gian này các tàu sẽ được sử dụng miễn phí thông tin. Trong quá trình triển khai cho đến nay, đã có hàng trăm tàu của 28 địa phương ven biển được lắp đặt thiết bị tiên tiến này. Những tàu cá được gắn thiết bị kết nối vệ tinh bao gồm: tàu có công suất từ 90CV trở lên và việc gắn thiết bị sẽ ưu tiên cho các tàu hoạt động theo tổ và tàu giữ vai trò tổ trưởng, tàu tìm kiếm cứu hộ, cứu nạn, tàu kiểm ngư, tàu dịch vụ trên biển. Mỗi tổ, đội sẽ cử ra một tàu, chủ tàu này sẽ được hướng dẫn cách sử dụng, có trách nhiệm với các thành viên trong tổ.
Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn giao Trung tâm quan sát tàu cá (FMC) thuộc Cục Khai thác và Bảo vệ nguồn lợi thủy sản (Tổng cục Thủy sản) có trách nhiệm vận hành hệ thống quan sát tàu cá, tổng hợp, xử lý thông tin từ tàu cá gửi về Trung tâm và cung cấp thông tin dự báo thời tiết, hướng dẫn tránh trú bão và các thông tin hướng dẫn kỹ thuật chuyên ngành cho ngư dân thông qua thiết bị kết nối vệ tinh được lắp đặt trên các tàu cá.
Dự án MOVIMAR chắc chắn sẽ mang đến sự an toàn và hiệu quả cao cho hoạt động khai thác hải sản của ngư dân; đồng thời, giúp các cơ quan quản lý nghề cá cũng như cơ quan phòng, chống lụt bão và tìm kiếm cứu nạn có những giải pháp xử lý nhanh, chính xác các tai nạn, sự cố kỹ thuật đối với các tàu cá hoạt động trên các vùng biển.
Tuy nhiên, để tăng thêm trang bị thiết bị là điều không đơn giản. Hiện, giá của thiết bị định vị vệ tinh này khoảng 1.500 – 2.000 USD. Tính sơ bộ, chi phí mỗi tàu đánh bắt xa bờ sử dụng sẽ phải trả là 1 triệu đồng/tháng, chính vì vậy Tổng cục Thủy sản cho biết: “Ngoài việc hỗ trợ về thiết bị, Tổng cục cũng đang kiến nghị Nhà nước có cơ chế hỗ trợ cho ngư dân về chi phí hàng tháng để duy trì hoạt động của thiết bị”.
Trong thời gian Chính phủ cho phép, ngư dân sẽ không phải trả tiền phí cho việc lắp đặt và sử dụng dịch vụ hệ thống kết nối với vệ tinh.
BDN (tổng hợp)