Tro than ở Mỹ có thể chứa lượng đất hiếm tới 11 triệu tấn, trị giá 8,4 tỷ USD. Còn Trung Quốc gần đây cũng liên tiếp phát hiện các mỏ đất hiếm trữ lượng lớn.
Phát hiện kho báu đất hiếm 11 triệu tấn ở Mỹ
Trong suốt nhiều năm, Mỹ luôn phụ thuộc vào việc nhập khẩu nguyên tố đất hiếm, vật liệu quan trọng của nhiều sản phẩm, từ điện thoại thông minh đến công nghệ năng lượng tái tạo. Nhưng mới đây, các nhà nghiên cứu từ Đại học Texas đã phát hiện có một nguồn cung nội địa khổng lồ đã tồn tại từ lâu.
Vào tháng 3, tờ Interesting Engineering thông tin, Mỹ đã phát hiện lượng đất hiếm lớn ẩn trong chất thải than.
Theo đó, ẩn sâu trong các mỏ tro than của Mỹ là một khối lượng khổng lồ kho báu nguyên tố đất hiếm trị giá 8,4 tỷ USD. Phát hiện này có thể làm giảm đáng kể sự phụ thuộc vào hàng nhập khẩu và định hình lại cách tiếp cận của Mỹ trong việc tìm nguồn cung khoáng sản quan trọng.
Tro than là sản phẩm phụ dạng bột còn lại sau khi đốt than để làm nhiên liệu, từ lâu bị coi là một sản phẩm thải công nghiệp. Nhưng mới đây các nhà khoa học đã xác định tro than là một nguồn dồi dào và dễ tiếp cận của kho báu nguyên tố đất hiếm.
Nghiên cứu ước tính các mỏ tro than ở Mỹ chứa tới 11 triệu tấn nguyên tố đất hiếm – gần gấp 8 lần so với trữ lượng đất hiếm nội địa đã biết của nước này. Đây là đánh giá toàn quốc đầu tiên về tro than như một nguồn tài nguyên.
Hơn nữa, việc chiết xuất đất hiếm từ tro than có một lợi thế đáng kể: quá trình đốt đã tách sẵn khoáng chất khỏi quặng gốc, giúp giảm bớt các bước tinh chế tốn nhiều năng lượng.
Theo CNN, nghiên cứu cho thấy nguồn gốc của than quyết định mức độ dễ dàng trong việc khai thác đất hiếm. Tro than từ lưu vực Appalachian chứa hàm lượng nguyên tố đất hiếm cao nhất, nhưng chỉ khai thác được 30%. Còn tro than từ lưu vực Powder River có nồng độ nguyên tố trung bình thấp nhất song có thể khai thác được hơn 70%.
Dù phát hiện mới về đất hiếm rất hứa hẹn nhưng việc khai thác thực tế vẫn còn nhiều thách thức. Một số công ty như Element USA đang phát triển công nghệ và lực lượng cần thiết để chiết xuất đất hiếm từ tro than và các phụ phẩm của quá trình khai thác mỏ.
Liên tiếp tìm thấy lượng lớn đất hiếm tại Trung Quốc
Còn tại Trung Quốc, ngay sau loạt phát hiện khoáng sản quy mô lớn vào năm ngoái, nước này tiếp tục gây chú ý khi công bố 1 mỏ đất hiếm khổng lồ tại Hồng Hà, tỉnh Vân Nam vào đầu năm nay. Theo truyền thông Trung Quốc, trữ lượng ước tính của mỏ này vượt hơn 1,15 triệu tấn, bổ sung đáng kể vào nguồn cung đất hiếm chiến lược của nước này.
Cục Khảo sát Địa chất Trung Quốc (CGS) cho hay, mỏ Hồng Hà chứa hàm lượng cao các nguyên tố đất hiếm quan trọng như praseodymium, neodymium, dysprosium và terbium, nhóm kim loại được xem là “xương sống” của ngành công nghệ hiện đại. Tổng trữ lượng 4 nguyên tố này ước tính hơn 470.000 tấn.
Ước tính, với khối lượng 470.000 tấn, chỉ riêng phần neodymium-praseodymium có thể trị giá lên tới khoảng 32 tỷ USD. Cùng với đó, phần terbium có thể có giá trị lên đến 20 tỷ USD nếu có trữ lượng khoảng 10.000 tấn.
Các nhà khoa học xác định đây là mỏ đất hiếm kiểu hấp phụ ion (ion-adsorption), dạng mỏ hiếm nhưng đặc biệt có giá trị thương mại cao.
Phát hiện tại Hồng Hà nối tiếp chuỗi thành công của ngành địa chất Trung Quốc.
Hồi tháng 7 năm 2024, các nhà khoa học đã phát hiện hai loại khoáng vật mới – Oboniobite và Scandio-fluoro-eckermannite, tại mỏ đất hiếm lớn nhất thế giới Bayan Obo ở Nội Mông. Đây là những khoáng vật chứa các nguyên tố có giá trị cao trong lĩnh vực năng lượng mới, công nghệ thông tin, hàng không vũ trụ và quốc phòng.
Năm 2017, theo thông tin từ Sở Tài nguyên và Đất đai Khu tự trị dân tộc Choang, Trung Quốc, sau 4 năm khảo sát, Quảng Tây phát hiện một mỏ đất hiếm đặc biệt lớn tại khu mỏ Đại Châu, huyện Bình Nam.
Kết quả cho thấy, khu mỏ xác định được 16 thân quặng đất hiếm dạng hấp phụ ion. Lượng quặng xác minh đạt mức cấp công nghiệp, đủ tiêu chuẩn xếp vào nhóm mỏ đất hiếm đặc biệt lớn của Trung Quốc. Trữ lượng tại đây được đánh giá có thể đáp ứng quy mô khai thác 2 triệu tấn quặng mỗi năm trong hơn 100 năm liên tục.
Trung Quốc hiện là quốc gia sản xuất đất hiếm lớn nhất thế giới. Theo Cơ quan Địa chất Mỹ (USGS), Trung Quốc hiện có hơn 44 triệu tấn oxit kim loại đất hiếm đã được xác định.
Theo SCMP, xuất khẩu đất hiếm của Trung Quốc vào năm 2024 đã tăng 6%, đạt mức 55.431,1 tấn.
T.P