Tính từ đầu năm đến hết tháng 9, VinFast bán được 110.362 xe, nhiều hơn so với 70.000 xe của BYD.
Xe điện bứt tốc tại Đông Nam Á
Doanh số xe điện tại Đông Nam Á đang tăng lên, trong khi xe động cơ đốt trong giảm sút.
Theo Nikkei Asia, một nhân tố tăng trưởng nổi bật là xe điện VinFast đến từ Việt Nam.
Vinfast chiếm phần lớn doanh số xe điện tại Việt Nam, trong khi tại các thị trường ASEAN khác, sân chơi chủ yếu thuộc về các hãng xe Trung Quốc.
Theo thống kê từ PwC, từ tháng 1 đến tháng 9 năm nay, tổng doanh số ô tô của Việt Nam, bao gồm cả xe điện và xe thương mại, xe chở khách chạy xăng, tăng 18% so với cùng kỳ năm 2024. Riêng doanh số xe điện tăng 84%.
Tính từ đầu năm đến hết tháng 9, VinFast bán được 110.362 xe, nhiều hơn so với 70.000 xe của BYD.
Trong cả khu vực Đông Nam Á, số xe điện được giao mới trong 3 quý năm 2025 tăng 62% nếu quy đổi theo mức cả năm (annualized basis).
Tuy nhiên, chuỗi cung ứng phân mảnh của Đông Nam Á đang trở thành điểm yếu lớn cản trở năng lực sản xuất của ASEAN.
“Hầu hết các quốc gia Đông Nam Á đều hướng tới việc thúc đẩy các nhà sản xuất trong nước. Tuy nhiên, nếu mỗi thị trường vẫn vận hành riêng rẽ, các nhà sản xuất này khó có thể mở rộng và một số sẽ buộc phải ‘rút lui hoặc đóng cửa’”, ông Akshay Prasad, chuyên gia tại công ty tư vấn Arthur D. Little nhận xét.
Chuyên gia Patrick Ziechmann cho rằng ASEAN nên vận hành như một trung tâm ô tô thống nhất.
Thế nhưng trên thực tế, điều này vẫn chưa xảy ra, mặc dù rào cản thương mại giữa các nước thành viên là rất thấp.
“Các nước Đông Nam Á không muốn nhập khẩu, vì lo ngại thâm hụt thương mại và muốn giữ được việc làm trong nước. Bên cạnh đó, bằng việc tự sản xuất ô tô, họ muốn chuyển giao công nghệ sản xuất ô tô sang các ngành khác”, ông Ziechmann cho biết.
Ông Prasad cho rằng các thành viên ASEAN nên xác định vị trí chuyên môn riêng trong chuỗi giá trị. Chẳng hạn, Indonesia, với nguồn nickel lớn, có thể xử lý pin; Thái Lan cung cấp linh kiện cơ khí; Malaysia khai thác chuỗi cung ứng điện tử.
Trở ngại cho xe điện
Khu vực Đông Nam Á “đủ lớn và đa dạng” để các đối thủ cùng tồn tại và để các thương hiệu mới thu hút người lái mới, bà Liz Lee, giám đốc phụ trách nghiên cứu tại Counterpoint Research, nói với Nikkei Asia.
Tuy nhiên, bà Lee cho biết mức sử dụng xe điện vẫn thấp so với mục tiêu của các nước ASEAN, một phần do thiếu cơ sở hạ tầng trạm sạc.
Về cơ sở hạ tầng, Singapore và Thái Lan đang dẫn đầu khu vực. Thái Lan có 21 công ty xe điện cung cấp hơn 4.000 điểm sạc công cộng, theo Hiệp hội Xe điện Thái Lan.
Tuy nhiên, nhiều người cho rằng cơ sở hạ tầng trạm sạc không phải là trở ngại lớn.
“Mọi người thích sạc ở nhà hoặc nơi làm việc, nên thiếu trạm công cộng sẽ không ngăn họ mua xe điện”, ông Mohammad Mudasser, Giám đốc Dịch vụ Tư vấn thương vụ của PwC Việt Nam cho biết.
Dữ liệu của PwC cho thấy thị trường ô tô ASEAN giảm 1,5% trong 3 quý. Gần như toàn bộ sự sụt giảm đến từ phân khúc xe chạy xăng truyền thống.
Malaysia, dù đã trở thành thị trường ô tô lớn nhất ASEAN trong quý II, vẫn bị các nước láng giềng bỏ xa về mức độ điện hóa.
Đến tháng 10 năm nay, xe điện chiếm 4,5% đăng ký xe mới tại Malaysia. Trong khi đó, trung bình khu vực là 17%, xếp Malaysia đồng hạng cuối cùng cùng với Philippines.
Tại Indonesia, thị trường ô tô lớn thứ 2 khu vực, tầng lớp trung lưu thu hẹp và điều kiện tài chính thắt chặt ảnh hưởng đến doanh số xe. Năm ngoái, khoảng 2% xe hai bánh là xe điện, nhưng xu hướng hiện tại cho thấy con số này sẽ tăng lên 30% vào năm 2030, theo dự báo của Cơ quan Năng lượng Quốc tế.
Thái Lan cũng đối mặt với tăng trưởng kinh tế chậm lại và khó khăn hơn. Bên cạnh đó, ông Prasad cho biết các ngân hàng Thái Lan chưa quen với việc cho vay mua xe điện, vì vậy họ thường “từ chối hồ sơ vay mà không thực sự đưa lý do.”
Bất chấp những trở ngại này, đăng ký xe điện đến tháng 10 năm nay tại Thái Lan đã cao hơn 8% so với cả năm 2024.
T.P