Philippines sẽ xây dựng một cảng biển mới ở Biển Đông vào năm 2017 nhằm thúc đẩy tuyên bố chủ quyền đối với khu vực.
Các nhà phân tích cho rằng động thái này dễ gây phản ứng từ các nước có liên quan đến tranh chấp Biển Đông, đặc biệt là Trung Quốc, theo Đài Tiếng nói Hoa Kỳ (VOA).
Ông Eugenio bito-onon, cựu thị trưởng thành phố Kalayaan, đô thị nhỏ nhất của Philippines ở quần đảo Trường Sa, cho biết cảng biển này được thiết kế nhằm giúp đảo Thị Tứ dễ tiếp cận hơn đối với khoảng 200 cư dân, chủ yếu là ngư dân, và khoảng 50 binh sĩ luân phiên sống trên đảo.
Với việc xây dựng cảng biển, ông Bito-onon hy vọng rằng nhiều người Philippines và thậm chí cả khách du lịch nước ngoài sẽ có động lực đến thăm đảo.
Đảo Thị Tứ là đảo lớn thứ 2 trong quần đảo Trường Sa, hiện đang thuộc kiểm soát của Philippines mặc dù Việt Nam, Trung Quốc và Đài Loan cũng có tuyên bố chủ quyền đối với hòn đảo này.
Các quan chức Philippines cho biết cảng biển mới sẽ cải thiện vượt bậc khả năng tiếp cận đối với không chỉ hòn đảo Thị Tứ, mà còn cả tám hòn đảo nhỏ khác, cùng các rạn san hô và cồn cát ngầm trong quần đảo Trường Sa mà Philippines tuyên bố chủ quyền.
Theo VOA, Nghị sĩ Philippines Johnny Pimentel nói rằng Manila dành 450 triệu peso (khoảng 9 triệu USD/205 tỷ đồng) để xây dựng cảng biển này.
Ông Pimentel đã kêu gọi chính phủ xây dựng một trạm nghiên cứu trên đảo, và tìm cách cung cấp nguồn điện tái tạo cho hòn đảo. Ông cho biết, hiện nay mới chỉ có một máy phát điện cung cấp một phần nhu cầu sử dụng điện của hòn đảo.
Nghị sỹ Pimentel cũng kêu gọi chính quyền của Tổng thống Rodrigo Duterte khởi động lại việc thăm dò dầu khí ở Biển Đông vốn đã bị tạm ngưng khi một tòa án quốc tế xem xét vụ kiện hàng hải của Philippines chống lại Trung Quốc.
“Chúng ta có lợi ích quốc gia khi tiến hành ngay các cuộc tìm kiếm mỏ khí ga tự nhiên mới ở các vùng nước sâu [trên Biển Đông], trong khi chính phủ theo đuổi chính sách ngoại giao mạnh mẽ và hiệu quả với Trung Quốc.”, ông nói.
Kế hoạch xây dựng cảng biển có thể làm thay đổi mối quan hệ giữa Philippines và Trung Quốc, theo VOA. Mối quan hệ này vừa ấm lên cách đây không lâu khi Tổng thống Duterte đột ngột ‘xoay trục’ sang Bắc Kinh với niềm tin rằng ‘chỉ có Trung Quốc mới giúp được Philippines’, và tuyên bố chia tay Hoa Kỳ – đồng minh quân sự suốt hàng thập kỷ.