Bước sang tuần mới, liệu nội các của Trump có thể nỗ lực vượt qua dự luật chăm sóc sức khỏe thất bại để tập trung thúc đẩy dự luật cải tổ thuế hay không vẫn là câu hỏi còn để ngỏ.
Tổng thống Mỹ Donald Trump trong thông điệp được gửi đi sau khi dự luật chăm sóc sức khỏe thất bại. Ảnh: Getty
Theo NPR, lẽ ra tuần vừa qua đã có thể là thời cơ để Tổng thống Trump thực hiện cú lội ngược dòng ngoạn mục, đặt viên gạch lót đường thuận lợi để những dự luật tiếp theo “thừa thắng xông lên”.
Thế nhưng nó lại trở thành tuần lễ tồi tệ nhất từ trước đến giờ – nội các của Trump trải qua những ngày cuối tuần rời rạc và bế tắc.
Phe Cộng hòa đã không thể giành được đủ số phiếu bầu quý giá để Hạ viện thông qua dự luật chăm sóc sức khỏe được cho là sẽ thay thế cái mà họ gọi là “thảm họa Obamacare.” Cả Tổng thống Mỹ lẫn Chủ tịch Hạ viện Paul Ryan đã phải tuyên bố hoãn bỏ phiếu không chỉ một, mà tới hai lần.
Trước khi kết quả cuối cùng ngã ngũ, toàn bộ nghị sĩ Hạ viện thuộc đảng Cộng hòa đã bí mật nhóm họp. Tổng thống Trump cử người tới Điện Capitol để truyền thông điệp cứng rắn, yêu cầu tổ chức bỏ phiếu vào thứ Sáu (24/3) bằng mọi giá. Nếu dự luật thất bại, Trump sẽ từ bỏ nỗ lực thay thế Obamacare và bắt tay vào dự luật cải tổ chính sách thuế.
NPR đặt câu hỏi, Trump đã nghĩ gì khi tuyên bố bỏ ngang ưu tiên hàng đầu của phe Cộng hòa suốt 7 năm trời sau khi Obamacare được chính thức phê duyệt? Giữ nguyên Obamacare trong khi trước đó khẳng định đạo luật này “đang hoàn toàn sụp đổ”?
NPR nhận định, Trump luôn tự hào vì chiến tích thương thuyết lẫy lừng trên mảng địa ốc và hợp đồng giải trí, và dùng chiêu trò cũng chính là một phần của Nghệ thuật Đàm phán. Nhưng trong tình huống này, Trump không có trong tay quân bài chiến lược quan trọng – những lá phiếu bầu – làm bàn đạp cho “tối hậu thư” gửi đến Hạ viện, khiến nó không còn sức thuyết phục.
Vào thứ Sáu, ít nhất hơn 20 nghị sĩ Cộng hòa ở Hạ viện khẳng định họ sẽ bỏ phiếu chống. Đến khoảng giữa ngày, khi chủ tịch Ủy ban Chuẩn chi quyền lực Rodney Frelinghuysen quyết định phản đối dự luật, nhiều người khác vốn ủng hộ Chủ tịch Hạ viện Paul Ryan cũng làm theo.
Buổi tối cùng ngày sau khi mọi việc đã ngã ngũ, Trump xuất hiện cùng Phó Tổng thống Mike Pence trong một video tại Phòng Bầu dục. Ông chủ Nhà Trắng khẳng định Ryan đã tiến rất gần đến chiến thắng, và thất bại này là lỗi của phe Dân chủ vì “không chịu bỏ ra dù chỉ là một phiếu thuận.”
Trump tuyên bố, chính vì vậy mà phe Dân chủ sẽ phải gánh chịu hậu quả khi Obamacare “sụp đổ”. Nếu họ ko muốn điều đó xảy ra thì phải tìm đến Trump và cùng hợp tác soạn thảo “một dự luật tuyệt vời cho đất nước.”
Tuy nhiên, những nguồn tin từ nội bộ Nhà Trắng cho biết, Chủ tịch Hạ viện Paul Ryan chịu trách nhiệm lớn về thất bại trong nỗ lực thúc đẩy dự luật thay thế Obamacare, dự luật có khả năng nâng tầm quyền lực của chính ông, cũng như Tổng thống Trump, trong Nhà Trắng. Ryan còn vấp phải chỉ trích vì dựa dẫm quá nhiều vào nỗ lực lobby vào phút chót của Trump.
Nói cách khác, những diễn biến hết sức bất lợi trong tuần qua khiến cho mối bất hòa trong nội bộ Cánh Tây của Nhà Trắng ngày càng dâng cao.
Điều này đặt dấu hỏi cho khả năng thành công của dự luật cải tổ thuế sắp tới – lĩnh vực mà Trump có hứng thú và sẽ đầu tư nhiều tâm lực hơn là dự luật chăm sóc sức khỏe thất bại vừa rồi.